Paxta xom ashyosini tayyorlash, saqlash va dastlabki ishlash texnologiyasi

1000 dona chigit vaznini aniqlash. 
Namunalar o’rtasidagi mumkin bo’lgan farq 0,5 %. Har birida 1000 dona 
chigiti bo’lgan, ma’lum g’o’za naviga xos chigit partiyasi umumiy namunasidan 2 ta 
katta namuna tayyorlanadi. Bu 2 ta namunaning har qaysisidan 100 tadan chigit 
namunasi ajratib olinadi. Olingan 100 talik namunalar alohida tortiladi. So’ngra bu 
namunalar ikkalasi qo’shilib, 10 soniga ko’paytiriladi. 
Masalan:
1-namunadagi chigitning og’irligi 12,0 gr; 
2-namunadagi chigit og’irligi esa 12,5 gr. 
Bularning o’rtacha og’irligi 12,25 gr. Tahlil natijalariga ko’ra shu ikkala 
namunalar o’rtasidagi farq 0,5 gr bo’ldi. Bu namunalar to’g’ri olingan. 12,25 gr 
og’irlik o’rtacha 100 ta chigitning og’irligini bildiradi. 1000 ta chigitning og’irligi 
12,25 x 10 = 122,5 gr bo’ldi. Demak, shu navga xos bo’lgan partiyadagi 1000 ta 
chigitning og’irligi 122,5 gr ekanligi aniqlandi.
12 + 12,5 
Ch = ------------- = 12,25 x 10 = 122,5 g 
2 
 
 
O`zlashtirish uchun savollar. 

---

32 
1.
Paxta tolasining chiqishi qaysi omillarga bog'liq? 
2.
Tola chiqishi tolalik indeksiga qay darajada bog'liq? 
3.
Chigit vaznini aniqlashdan maqsad nima? 
4.
Paxta chigiti vaznining yuqori yoki yengil bo'lishi qaysi omillarga bog'liq?
 
 
11-mavzu: Tolaning pishib etilganligini aniqlash usullari (4-soat) 
 
 
 
Darsning maqsadi: 
Tolaning pishib etilganligini qutblangan yorug’lik hamda 
namunaning havo o’tkazuvchanligi bo’yicha aniqlashni o'rgatish.
 
Ushbu standart paxta tolasiga joriy qilinadi va pishib etilganligini aniqlashning 
quyidagi usullarini belgilaydi: 
- qutblangan yorug’lik bo’yicha; 
- namunaning havo o’tkazuvchanligi bo’yicha. 
Paxta tolasi pishib etilganligi ko’rsatkichi bo’yicha, qabul qilish va etkazib 
berishda sinash usuli uning havo o’tkazuvchanligi hisoblanadi. 
Pishib etilganlikni qutblangan yorug’lik bo’yicha aniqlash usuli asosan 
standart namunalarni attestasiyalash va graduirovka ishlarida, zarur bo’lganda arbitraj 
sinashlarda qo’llaniladi. 
Ushbu standart talablari majburiy hisoblanadi.