Pedagogik akmeologiyada modellashtirish. Mavzu rejasi

Akmeologik modellashtirishning maqsadi: o‘quv jarayoni sub’ektlarining eng yuqori natijalarga erishishdagi ehtiyojlarini shakllantirish va amalga oshirish, o‘zini takomillashtirish, o‘zini o‘zi tuzatish, o‘zini o‘zi tashkil etish.
Akmeologik modellashtirish vazifalari quyidagicha:

• 
  o‘qituvchilarning kasbiy va shaxsiy rivojlanishi hamda shaxsiy o‘sishi va talabalarning ijtimoiy faolligi uchun samarali sharoitlarni yaratadi va ta’minlaydi;
  
• 
  o‘quv jarayoni sub’ektlarining kasbiy va shaxsiy rivojlanishini amalga oshirishda eng yaxshi usul va usullardan foydalanish;
  
• 
  o‘quvchilar va o‘qituvchilarning sinfdagi va darsdan keyingi ijodiy faoliyatini faollashtirish, o‘qituvchi va talabaning mustaqil ijodiy izlanishlari rolini oshirish;
  
• 
  ijodiy tanlovlar, tadbirlarda yuqori natijalarga erishish uchun talabalar va o‘qituvchilarning shaxsiy xususiyatlarini rivojlantirishni ta’minlash.
  

Belgilangan vazifalarni hal qilish uchun quyidagi shartlarga rioya qilish kerak:
- tashkiliy va boshqaruv;
- axborot va aloqa;
- psixologik va pedagogik;
- ilmiy va uslubiy.
Boshqariladigan jarayonni eng yaxshi tashkil etish, boshqariladigan tizimning samaradorligi va boshqaruvning o‘zaro samaradorligini oshirish uchun maxsus yaratilgan tashkiliy va boshqaruv sharoitlari diqqatga sazovor. Shunday qilib, maktabda yaratilgan tashkiliy va boshqaruv shartlari - bu boshqaruv munosabatlarini ma’lum darajada tartibga soladigan va boshqariladigan jarayonning eng yaxshi ishlashi va rivojlanishi uchun o‘quv muassasasining tashkiliy tuzilmasini optimallashtiradigan shartlardir.
Bundan tashqari, akmeologik modellash jarayonida o‘quvchi faol shaxsiy va ijtimoiy mavqega ega bo‘lib, ta’lim faoliyati sub’ekti sifatida eng to‘liq ochib beriladigan shunday ta’lim muhitini yaratish masalasi tug‘iladi. Biz talabalarga shaxslararo va madaniyatlararo muloqot jarayonida, shu jumladan, interfaol jarayonda qatnashishga imkon beradigan axborot va aloqa sharoitlari haqida gaplashmoqdamiz, bunda «hamma axborot texnologiyalari vositalaridan foydalangan holda bahslashishni, isbotlashni va o‘z pozitsiyasini asoslashni o‘rganadi».
Axborot va aloqa sharoitlari axborot texnologiyalaridan keng foydalanishni talab qiladi. I.G.Zaxarova ta’kidlaganidek, «axborot-kommunikatsiya muhiti murakkab tizim bo‘lib, u quyidagi asosiy tarkibiy qismlarni o‘z ichiga oladi: ular bilan ishlash uchun ma’lumot va texnologiyalar (qidirish, saqlash, qayta ishlash, qo‘llash), ma’lumot va texnologiyalarni o‘z ichiga olgan intellektual, madaniy, dasturiy va metodik resurslar, qayd etilgan tegishli ommaviy axborot vositalarida; o‘quv jarayoni davomida atrof-muhitning ishlashi va rivojlanishini ta’minlaydigan tashkiliy tuzilmalar; o‘quv jarayoni sub’ektlarining o‘zaro ta’sirini va atrof-muhit resurslaridan foydalanishni ta’minlovchi aloqa texnologiyalari vositasi».
Har bir o‘qituvchi va bolani muvaffaqiyatli o‘qitish va rivojlantirish uchun psixologik va pedagogik sharoitlar o‘quv jarayonining zaruriy elementiga aylanadi. Psixologik va pedagogik qo‘llab-quvvatlashning vazifalari:

• 
  bolaning rivojlanishida yuz beradigan muammolarning oldini olish (o‘tish davri talablariga moslashish jarayonini psixologik-pedagogik qo‘llab-quvvatlash);
  
• 
  bolani rivojlantirish, ta’limlash, ijtimoiylashtirishning dolzarb masalalarini hal qilishda yordam berish (o‘rganishdagi qiyinchiliklar, ta’lim va kasbiy yo‘nalish tanlashdagi qiyinchiliklar, hissiy-ixtiyoriy sohaning buzilishi, tengdoshlar, o‘qituvchilar, ota-onalar bilan munosabatlar muammolari);
  
• 
  o‘quvchilar, ota-onalar, o‘qituvchilarning psixologik va pedagogik mahoratini rivojlantirish.
  

Ilmiy va uslubiy shartlarga muvofiqlik:

• 
  ilmiy va uslubiy ishlarni boshqarish tuzilishini yaratish;
  
• 
  uslubiy xizmat faoliyatini tartibga soluvchi mahalliy hujjatlar to‘plamini ishlab chiqish;
  
• 
  ilmiy va uslubiy ishlarni akmeologik asosda rejalashtirish;
  
• 
  ikki darajada axborot ta’minoti tizimini yaratish: ilmiy-uslubiy kengash, fan o‘qituvchisi;
  
• 
  o‘qituvchilarning izlanish va ilmiy-tadqiqot faoliyati uchun sharoit yaratish;
  
• 
  talabalarning ilmiy-tadqiqot faoliyati uchun sharoit yaratish;
  
• 
  o‘qituvchilarning kasbiy uslubiy o‘sishi uchun sharoit yaratish va malaka oshirish shakllarini kengaytirish;
  
• 
  o‘qituvchilarning pedagogik tajribalarini tarqatish;
  
• 
  akmeologik rivojlanish uchun o‘qituvchilarning (ijodiy muammoli guruhlar) samarali mahsuldor guruhini yaratish.