Toshkent avtomobil va yo‘llar texnikumi o‘quv ishlari bo‘yicha direktor o‘rinbosari
S.S.Raximberdiev
Toshkent avtomobil va yo‘llar texnikumi direktor o‘rinbosari..
S.X. Hasanova
Toshkent avtomobil va yo‘llar texnikumi o‘zbek tili va adabiyoti fani o‘qituvchisi
O.I.Fayziyeva
Toshkent avtomobil va yo‘llar texnikumi o‘zbek tili va adabiyoti fani o‘qituvchisi
Taqrizchilar:
Ravshanxo‘ja Rasulov
Nizomiy nomidagi Toshkent Davlat pedagogika universiteti professori, filologiya fanlari doktori.
Yormat Tojiyev
Mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston Milliy universiteti professori, filologiya fanlari doktori.
1. O‘quv dasturi umumiy talablari
Dastur nomi
O‘zbek tili
Ajratilgan soat
60
O‘qituvchining mashg‘ulotida qatnashib o‘zlashtirilishi lozim bo‘lgan mavzular soni
40
Dasturning maqsadi
Ixtisoslik ta’lim yo‘nalishidagi bilim, ko‘nikma va malaka bilan birgalikda kundalik muloqotga bog‘liq hamda ma’naviy-ma’rifiy bilimlarni o‘z ichiga oladigan mavzularga ham e’tibor qaratish.
O‘zlashtirish (o‘qitish) natijalari
turli uslubiy ko‘rinishdagi asliy matnlarni o‘qish (qisman lug‘at yordamida);
o‘qilgan matndan talab etilgan yo‘l-yo‘riqqa asosan topshiriqning mazmun-mohiyatiga ko‘ra ma’lumotni ola bilish;
matnning mantiqiy uzviyligini aniq bilish;
o‘qib chiqilgan manba asosida reja tuzish;
nutqni eshitish va dialogda qatnashib unga munosib javob qaytarish (kasbiy va boshqa yo‘nalishda);
berilgan topshiriqqa yoki amaliy vazifaga muvofiq ma’lumotlarni ajrata olish;
o‘qigan, eshitganlarining mazmun-mohiyatlarini kalit so‘zlar, chizma, jadvallar va boshqa belgilardan foydalangan holda og‘zaki nutqda yetkaza olish;
taqdim etilgan mavzu va tayanch so‘zlar asosida o‘z mulohazasini bildirish;
tasviriy matn ko‘rinishidagi monologik mulohaza tayyorlash;
qabul qilingan ma’lumotni yig‘iq yoki yoyiq holatda qayta tiklash;
o‘z mulohazasini asoslashda dalil-isbotlar va qarshi dalillar keltirish;
mutaxassislik boyicha adabiyotlarga annotatsiya, rezyume yozish va referat tuzish;
tavsiya etilgan vaziyatlarda bahs-munozara, kasbiy suhbat va fikrlar almashinuvini, ijtimoiy-maishiy va jamoatchilik sohalariga mos qolipdagi dialoglar olib borish;
taqdim qilingan matn asosida reja va tezis yoza olish.
Bilimlar
o‘zbek tiliga Davlat tili maqomining berilishi, tilshunoslik, til va nutq tushunchalari haqida tasavvurga ega bo‘lish;
til – ijtimoiy hodisa, til bilish – davr talabi ekanligi, dunyo tillari haqida tushunchaga ega bo‘lish;
millatlararo do‘stona munosabatlar, mustaqil O‘zbekiston jahon hamjamiyatida teng huquqli davlat ekanligi, milliy til haqida ma’lumotlarga ega bo‘lish;
milliy qadriyatlar –millat qadriyati ekanligi, adabiy til, vatan va vatanparvarlik, tirik va o‘lik tillar haqidagi bilimlarga ega bo‘lish;
o‘zbekiston tarixi – shonli yo‘l ekanligi, o‘zbek adabiy tili va shevalari haqida tushunchaga ega bo‘lish;
ulug‘ ajdodlarimiz merosi, o‘zbek tilining taraqqiyot bosqichlari, tilshunoslik fanining bo‘limlari haqidagi bilimlarga ega bo‘lish;
o‘zbek xalqining milliy urf-odatlari va an’analari, fonetika bo‘limi, o‘zbek milliy liboslari, nutq tovushlari va alifbo haqida ma’lumotlarga ega bo‘lish;
o‘zbek milliy hunarmandchiligi, bo‘g‘in va uning turlari, o‘zbek milliy me’morchiligi, urg‘u va uning turlari haqida tushunchaga ega bo‘lish.
Ko‘nikmalar
o‘quvchi orfografiya bo‘limi, harf, asos va qo‘shimchalar imlosini mustaqil tasniflay olishi;
leksikologiya, morfologiya, lug‘at va lug‘atshunoslik bo‘limlarini bir-biridan ajrata olishi;
mustaqil so‘z turkumlari, yordamchi so‘z turkumlari, alohida so‘z turkumlarini farqlay olishi;
sintaksis bo‘limi haqida bilishi, so‘z, so‘z birikmasi va gapni to‘g‘ri ishlata olishi, gap bo‘laklaridan unumli foydalana olishi;
gapning tuzilishiga ko‘ra turlarini haqidagi ma’lumotlarni puxta egallashi va ulardan to‘g‘ri foydalanishi;
sodda gaplar va qo‘shma gaplarni bir-biridan farqlay olishi;
so‘zlashuv uslublarini o‘z o‘rnida qo‘llay olishi;
Hujjat turlarini ajrata olishi va ularni qo‘llay olishi;
Hujjat turlarida tinish belgilarini to‘g‘ri ishlata olishi;
