Pedagogika nazariyasi, Pedagogika tarixi) (Pedagogika oliy ta’lim muassasalarining barcha bakalavriat ta’lim yo’nalishlari uchun) Toshkent 2019

O‘quv jarayonidagi vazifasiga ko‘ra ta’lim vositalari kommunikatsiya (muloqot) va o‘quv ishlari vositalariga tasnif etiladi. O‘quv ishi vazifa, muammo, masalalarni hal etish, turli mashqlarni bajarish jarayonidir. Ta’lim – kommunikatsiya (muloqot) o‘qituvchi va o‘quvchilarning o‘quv faoliyati sanaladigan kommunikativ-faoliyatli jarayon. Kommunikatsiya – bu kodlash (o‘qituvchi nutqidagi atamalarda), uzatish (yozilish) va o‘quvchilarning axborotni qabul qilishi (tushunish va dastlabki eslab qolish).
Didaktik vositalar his qilish, sezish uchun foydalanishiga ko‘ra ham tasnif qilinadi. Bunday bog‘liqlikka ko‘ra didaktik vositalar vizual (ko‘rish) – haqiqiy (original) narsalar yoki turli obrazli ekvivalentlari, diagrammalar, kartalar; audial (eshitish) – radio, magnitofon, musiqa asboblari; audioizual (ko‘rish-eshitish) – ovozli filmlar, televidenie, kompyuterlar, didaktik mashinalar, elektron darsliklar.
Zamonaviy ta’limda ta’limning texnik vositalaridan keng foydalaniladi.
Ta’limning texnik vositalari – bu o‘zida o‘quv-axborotlarini ekranli-ovozli aks ettiruvchi asbob va moslamalardir. Ularga: o‘quv kinofilmlari, diafilmlar, kompyuterlar, magnitofon tasmalari, radioeshittirish, teleko‘rsatuvlar kiradi.
Ta’limning texnik vositalarilarini quyidagi turlarga bo‘lish mumkin: axborot; aralash (kombinatsion); trenajyor; bilimlarni nazorat qilish vositalari; audiovizual vositalar.
Ta’limning texnik vositalarining funksiyalari:

• ta’limning sifati va samaradorligini oshiradi;

  
  

• o‘quv jarayonining jadallashuvini ta’minlaydi;

  
  

• o‘quvchilarni idrok qilishga yo‘naltiradi;

  
  

• o‘quvchilarda bilimlarni egallashga nisbatan katta qiziqish hosil qiladi;

  
  

• dunyoqarashni, ishonchni, o‘quvchilarning axloqiy qiyofasini shakllantirishga yordam beradi;

  
  

• o‘quv ishiga nisbatan o‘quvchilarda emotsional munosabatni oshirishni ta’minlaydi;

  
  

• bilimlarni nazorat, o‘zini-o‘zi nazorat qilishni ta’minlaydi.