Pedagogika tariyxı pán sıpatında. Eń áyyemgi dáwirlerden b e. VII ásirge shekemgi tálim-tárbiya hám pedagogikalıq pikirler. VII ásirden XIV ásirdiń birinshi yarımına shekem Orta Aziyada tárbiya, mektep hám pedagogikalıq pikirler

Munavvar qarı rus-tuzem mekteplerine qarsı óziniń jańa mekteplerin ashıwǵa qarar qıladı. 1901—1904 jıllarda qrımlıq dostı Rasm Keshodtıń járdeminde Tashkentte “usuli savtiya” mektebin ashadı. 1906 jılı bull tarawdaǵı jumıslardı keńeytedi. Óz úyiniń háwlisinde paydalanadı, qosımsha eki ójirede tikeytedi.

Qısqa múddette bull mekteptiń dawrıǵı jayılıp ketedi. Balalar sanı asıp baradı. Inisiniń 2 bólmesinde paydalanadı. Ol jerde 1, 2-klasstı pitkergen balalar oqıwdı Munavvar qarı háwlisinde dawam ettiredi.

1913—14 oqıw jılında mektepte joqarı klasslar ashıladı (5-6-kl.). 4-klasstan rus tili oqıw predmeti sıpatında oqıtıla baslaydı.

Ol óziniń jámiyetlik hám miynet iskerligi dawamında mektep hám balalar tárbiyasına ayrıqsha itibar beredi. Munavvar qarı teatrdı balalardı tárbiyalawdıń tiykarǵı qurallarınan biri dep esaplaydı. 1913-jılı «Turan» háweskerler dógeregin shólkemlestiredi.

Munavvar qari 1909-jılı Ubaydulla Xojaev, Abdulla Avloniy, Tashpolatbek Narbotabekov, Karim Narbekov hám basqalar menen birgelikte tashkentli bir baydıń basshılıǵında “Jamiyati xayriya”nı shólkemlestiredi.

Munavvar qarı qayır saqawat shólkemi baslıǵınıń orınbasarı sıpatında mektep hám medreselerge materiallıq járdemler beredi. Paqır-puqara balalardı mekteplerge alıp kelip oqıtadı, tárbiyalaydı.

Ol tárbiya hám bilimlendiriwdiń jámiyette tutqan ornın joqarı bahalaydı. Bilimlendiriwdi alǵa umtılıwdıń, rus basqınshılarınan qutılıwdıń birden-bir dáregi dep esaplaydı. Bala tárbiyasında tek ǵana ata-ana emes, al muǵallim hám keń jámiyetshilik wákillerinde juwapker dep esaplaydı.

Óz xalqın, watanın shın júrekten súygen Munavvar qarı Abdurashidxanov shaxsqa sıyınıwdıń dáslepki qurbanlarınıń birine aylanadı. Ol dáslep Tashkentte, sońınan Moskvada tergelip, atıp óltiriwge húkim etiledi hám 1937-jılı atıladı.

Abdulla Avloniy 1878-jildiń 12-iyulinde Tashkent qalasiniń Mergenshe máhállesinde dúńyaǵa keledi. Oniń atasi Miravlon mayda ónermentshilik hám tigiwshilik penen shuǵıllanadi. Abdulla 7 jasinda Oqshi máhállesindegi eski mektepke oqiwǵa baradi. 1890-jili sol jerdegi medresege kiredi. Sońinan Shayxantaurdaǵı Abdumalikbay medresesinde oqiwin dawam ettiredi. 1894-jildan baslap qosiqlar jaziwǵa qiziǵadi.

1904-jildan baslap Avloniy tinimsiz miynet islewge kirisedi. Soniń nátiyjesinde Mirabadta Usulijadid mektebin ashiwǵa miyasar boladi. 1907-jili 4-dekabr`de óziniń shólkemlestirgen «Shuhrat» gazetasiniń birinshi sanin baspadan shiǵaradi. 1909-jili «Xayriya jámiyetin» ashadi hám jergilikli xalıqtiń balalarıniń oqip, bilim aliwi ushin pul jiynap mekteplerge tarqatadi. Oniń Mirabadta ashqan mektebi jergilikli hákimiyat hám paytsha Rossiyasina jaqpaydi. Olar 1908-jili mektepti jabiwǵa erisedi. 1909 jili Avloniy Degrez máhállesinen jáne mektep ashadi. Jańa usildaǵı mektebi ushin qolayli bolǵan sabaqlıqlardi jaratiwdiń abzalliǵın túsinedi. 1909-1917-jillar dawaminda oniń «Birinshi muǵallim», «Ekinshi muǵallim», «Turkiy Guliston yoxud axloq», «Mektep gulistani», 6 bólimnen ibarat bolǵan «Ádebiyat yoxud milliy qosiqlar» toplamları baspadan shiǵadi.

1917-jilǵı Oktyabr` revolyutsiyasinan keyin pedagog-alim sipatinda qizǵın jumis alip baradi. 1921-jili Tashkenttegi úlke ózbek uchilishesinde, 1921-jili Tashkent hayal-qizlar uchilishesinde direktor, 1924-jili áskeriy uchilishede oqıtıwshi, 1925-1930-jilları Orta Aziya awil-xojaliǵı mektebinde muǵallim, 1931-jili SAGUdiń til bilimi kafedrasinda professor bolip isleydi.

1933-jili úlkemizde jańa sabaqlıq hám xrestomatiyalar jetilispegen bir waqitta 7-klass ushin «Ádebiyat xrestomatiyasi»n ózi dúzip baspadan shiǵaradi. Ol 1925-jili «Miynet Qaharmani» ataǵına, 1930-jili «Ózbekstan xalıq bilimlendiriwi xizmetkeri» húrmetli ataǵına miyasar boladi. 1934-jili 25-avgustta qaytis boladi.