Tahlil va natijalar: Mavzuimiz doirasida pedagog va psixolog olimlar tomonidan turli nazariyalar ilgari surilgan. Quyida ushbu qarashlar haqida to‘htalib o‘tamiz. Avvalo, motivlarning darajasi va turlarini sanab o‘tsak: 1.Keng kognitiv motivlar: yangi bilimlarni egallashga yo‘naltirish: faktlar, hodisalar, naqshlar. Ular muammolarni hal qilishda, qo‘shimcha ma’lumot olish uchun o‘qituvchiga murojaat qilishda namoyon bo‘ladi.
2.O‘quv va kognitiv motivlar: bilim olish usullarini, mustaqil bilim olish usullarini o‘zlashtirishga yo‘naltirish. Ular yechimni topish uchun mustaqil harakatlarda, o‘qituvchining turli xil ish usullari to‘g‘risida bergan savollarida namoyon bo‘ladi.
3.O‘z-o‘zini tarbiyalashning motivlari: qo‘shimcha bilimlarni olishga va keyin o‘z-o‘zini takomillashtirish uchun maxsus dasturni qurishga e’tibor berish. O‘z-o‘zini o‘qitish motivlari o‘qituvchiga o‘quv jarayonini oqilona tashkil etish, o‘z-o‘zini o‘qitishning haqiqiy harakatlarida takliflar bilan murojaat qilishda uchraydi.
Quyidagi motivlarning ahamiyati haqida ham to‘htalib o‘tsak: 1.Keng ijtimoiy motivlar: burch va javobgarlik, ta’limotning ijtimoiy ahamiyatini tushunish. Ular o‘quvchining o‘z burchi va mas’uliyatini anglashini ko‘rsatadigan harakatlarda namoyon bo‘ladi.
2.Tor ijtimoiy yoki pozitsion motivlar: boshqalar bilan munosabatlarda muayyan pozitsiyani egallash, ularning roziligini olish istagi
3.Ijtimoiy hamkorlikning motivlari: boshqa odam bilan o‘zaro munosabatlarning turli usullariga yo‘naltirish. Ular jamoaviy ishlarga intilish va uni amalga oshirishning oqilona usullarini tushunishda namoyon bo‘ladi.
Shaxsiy motivlarga o‘z-o‘zini hurmat qilish va hirs hissi, tengdoshlar orasida obro‘ - e’tiborga ega bo‘lish istagi, referent sheriklarga taqlid qilish, shaxsiylashtirish istagi kiradi.
Mavzuni davom ettirgan holda shuni aytib o‘tish lozimki, ta’lim motivatsiyasining asosiy xususiyatlari quyidagilardan iborat: