Pedagogika va psixologiya yo’nalishi

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA TA’LIM FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI


FARG’ONA DAVLAT UNIVERSITETI


PEDAGOGIKA-PSIXOLOGIYA FAKULTETI

PEDAGOGIKA VA PSIXOLOGIYA YO’NALISHI

4- KURS TALABASI ERGASHEVA NIGORAXONING


___________________________fanidan


«KICHIK MAKTAB YOSHIDAGI O’QUVCHILARNING O’ZLASHTRISHIGA TA’SIR QILUVCHI OMILLAR »
Mavzusidagi



Bajaruvchi: 4-kurs talabasi Ergasheva Nigoraxon


Ilmiy rahbar: _________________________
Farg’ona 2023


MUNDARIJA:


KIRISH

I BOB. KICHIK MAKTAB YOSHIDAGI BOLALARNI O’ZLASHTRISHIGA TA’SIR QILUVCHI OMILLAR
1.1. Kichik maktab yoshidagi bolalarni o’zlashtrishda xotira jarayonlari haqidagi nazariyalar
1.2. Kichik maktab yoshidagi bolalarning psixologik rivojlanishi
II BOB. KICHIK MAKTAB YOSHIDAGI BOLALARDA O’ZLASHTRISHNI SHAKLLANTIRISH VA RIVOJLANTIRISH YO’LLARI
2.1. Kichik maktab yoshidagi o’quvchilarni xotrasini o'rganish usullari
2.2. Xotira jarayonlarini rivojlantiruvchi o’yinlar va metodikalar
III. XULOSA


IV. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR


KIRISH


Mavzuning dolzarbligi: Shunday qilib, kichik maktab yoshidagi bolalar xotirasini o'rganish eng muhim psixologik va pedagogik muammolardan biridir. Taxminlarga ko'ra, didaktik o'yinlardan foydalanish kichik maktab yoshdagi xotirani rivojlantirishga yordam beradi. Maqsadga muvofiq quyidagi vazifalar belgilandi:
Xotirani rivojlantirish muammosi bo'yicha ilmiy, uslubiy adabiyotlarni o'rganish. Kichik maktab yoshdagi bolalarda xotira rivojlanishining yoshga bog'liq xususiyatlarini, ushbu xususiyatlarni o'rganish usullarini ochib bering. 9 yoshli bolalarda xotira rivojlanish darajasini o'rganish. Didaktik o'yinlar orqali 9 yoshli bolalarda xotirani rivojlantirish bo'yicha ishlarning mazmunini tanlash va tekshirish. Didaktik o'yinlar orqali 9 yoshli bolalarda xotirani rivojlantirish bo'yicha ishlarni baholang.
Maktab yoshidan boshlab bir vaqtning o'zida to'g'ridan-to'g'ri va vositachi yodlashni rivojlantirish, keyin esa vositachi xotirani tezroq yaxshilash jarayoni mavjud. Yoshi bilan ikkala egri chiziq ham yaqinlashish tendentsiyasini ko'rsatadi, chunki vositachi yodlash tezroq sur'atda rivojlanib, tez orada unumdorlik bo'yicha to'g'ridan-to'g'ri yo'lga tushadi va agar taxminiy bo'lsa, rasmda ko'rsatilganlarga o'tadi. Oxirgi taxmin, aqliy mehnat bilan muntazam shug'ullanadigan va shuning uchun doimiy ravishda vositachilik xotirasini mashq qiladigan kattalar, agar xohlasa va tegishli aqliy mehnat bilan, materialni juda oson eslab qolishlari, shu bilan birga hayratlanarli darajada zaif mexanik xususiyatlarga ega bo'lishlari bilan tasdiqlanadi.
Bolalikda to'g'ridan-to'g'ri va bilvosita yodlash bo'yicha maxsus tadqiqotlar olib borildi A. N. Leontiev... U eksperimental ravishda qanday qilib bitta mnemik jarayon - to'g'ridan-to'g'ri yodlash - yosh bilan asta-sekin ikkinchisiga almashtirilishini ko'rsatdi. Bu bolaning yanada mukammal rag'batlantirish vositalarini o'zlashtirishi bilan bog'liq - materialni yodlash va ko'paytirish. Ko'ra, xotirani yaxshilashda mnemonik vositalarning roli shundan iboratki, “yordamchi vositalardan foydalanishga murojaat qilib, biz shu bilan yodlash harakatimizning asosiy tuzilishini o'zgartiramiz.
Turli yoshdagi bolalar va o'quvchilar bilan o'tkazilgan tajribalar asosida, A. N. Leontiev shaklda ko'rsatilgan to'g'ridan-to'g'ri va vositachilik yodlashning rivojlanish egri chizig'ini chiqardi. “Xotira rivojlanishining paralelogrammasi” deb ataladigan bu egri chiziq maktabgacha yoshdagi bolalarning bevosita xotirasi yoshga qarab takomillashib borishini va uning rivojlanishi vositachi xotira rivojlanishiga qaraganda tezroq ekanligini ko‘rsatadi. Shu bilan bir qatorda, yodlashning ushbu turlarining unumdorligidagi farq birinchisining foydasiga oshib bormoqda.