Pedaqoji universitetləRDƏ bakalavriat səVİYYƏSİ ÜZRƏ

Nemətullah Kişvəri
. Həyat və şəxsiyyətinə aid məxəzlərdə 
məlumatların çox az olması. Qəzvində və ya Delməqanda 
doğulması. Təvəllüd və vəfat tarixlərinin qeyri-müəyyənliyi. XV 
əsrin ikinci yarısı, XVI əsrin əvvələrində yaşaması. Şeirlərində 
həyatına aid bəzi ştrixlər. Ağqoyunlu hökmdarı Sultan Yaqubun 

---

35 
(1478-1490) sarayına yaxın olması. Özbək şairi Ə.Nəvaiyə 
rəğbəti. Şeirlərində öz vəziyyətindən şikayəti. 
Azərbaycan və fars dillərində divanlar yaratması. 
Azərbaycanda divanının nəşri (1984). Şeirlərində Nəvainin təsiri. 
Dünyəvi ruhlu və mövzulu əsərlər yazmağa daha çox meyl 
göstərməsi. Kişvəri yaradıcılığında kədər. Dövrdən, zəmanədən, 
qəriblik və etinasızlıqdan şikayət. Kişvəri poeziyasında ülvi 
məhəbbətin, 
eşqin və gözəlliyin tərənnümü. Şeirlərinin 
sənətkarlıq səviyyəsinin yüksəkliyi. Forma və məzmun gözəlliyi. 
Forma rəngarəngliyi. Poetik təsvir vasitələrinin və obrazlar 
sisteminin zənginliyi. Dil və üslub rəvanlığı. Kişvəri irsinin 
tədqiqi. Anadilli poeziyamızın inkişafında Kişvərinin rolu.
Həbibi. 
Həyatı. Uşaqlığı. Ağqoyunlu hökmdarı Sultan 
Yaqubun (1478-1490) sarayına gətirilməsi. Əvvəl Ağqoyunlular, 
sonra isə Səfəvilər sarayında yaşaması. Xətai ilə münasibətləri. 
“Məlik-üş şüəra” rütbəsinə yüksəlməsi. Osmanlı hökmdarı Sultan 
Bəyazidin (1481-1512) hakimiyyətinin son illərində Türkiyəyə 
getməsi və Osmanlı sarayında yaşaması, Sultan Səlimin (1512-
1520) hakimiyyəti zamanı orada vəfat etməsi. Vəfat etdiyi və 
dəfn olunduğu yer barədə Övliya Çələbinin məlumatı. Təzkirələr 
Həbibi haqqında. 
Həbibi Nəsimidən Füzuliyə qədərki poeziyamızın ən 
qüdrətli nümayəndəsi kimi. Ana dilində dəyərli şeirlər yaratması. 
Hacı Kamalın tərtib etdiyi “Camiünnəzair” (“Nəzirələr məc-
muəsi” – 1512) məcmuəsində Həbibi şeirləri. Həbibi şeirlərinin 
üzə çıxarılıb nəşr olunmasında türk alimi M.F.Köprülüzadənin 
rolu. Həbibi şeirlərinin ideya-məzmun xüsusiyyətləri. Sənətkarın 
poeziyasında sufi-panteist görüşlər. Şairin dini məzmunlu şeirləri. 
Nəsimi ənənələrinin davam etdirilməsi. Həbibinin məhəbbət 
lirikası. Şeirlərində humanizm və vətənpərvərlik. Sənətkarlıq 
məharəti. Forma və məzmun gözəlliyi. Təsvir ustalığı və poetik 
vüsət. Məcazların dolğunluğu, bədii mükəmməllik, obrazlılıq, 
bədii təsvir və ifadə vasitələrinin bolluğu və kamilliyi. Dilin 
emosionallığı və ekspressivliyi. Üslubi gözəllik. Həbibi və 

---

36 
Füzuli. Həbibi yaradıcılığının müasirlərinə və özündən sonrakı 
Azərbaycan və Osmanlı poeziyasına təsiri. Anadilli poeziyamızın 
və ədəbi dilimizin inkişafında Həbibinin rolu və mövqeyi. Həbibi 
irsinin öyrənilməsi.