Plagiat report

külçə formasında olan

qızıl 

ehtiyatları, 

eləcə də sərbəst dönərli valyutada yüksək 

likvidli xarici aktivlərdən ibarətdir. Bundan başqa,

qiymətli metallar: platin və gümüş də qızıl-valyuta ehtiyatlarına aid edilə bilər. Bu hal, həmin qiymətli metallardan

beynəlxalq svop əməliyyatlarıda istifadə olunduğu halda və onların girov qoyulması ilə valyuta alındığı zaman

mümkündür. Yüksək likvidliyə malik vəsaitlər minimal riskli yüksək etibarlı qurumlarda, beynəlxalq təsnifata

uyğun olaraq yüksək etibarlılıq kateqoriyasına aid edilən təşkilatlarda yerləşdirilməlidir. Qızıl qlobal valyuta

likvidliyində mühüm yer tutur. Qızıldan beynəlxalq hesablaşmaların yerinə yetirilməsi üçün fövqəladə vasitə kimi

istifadə olunur. Bu kim hallarda qızıl ya bazarda satılaraq lazımi xarici valyuta əldə olunur, ya da xarici borc

alınması məqsədilə kreditora girov formasında verilir. Son vaxtlar beynəlxalq likvid aktivlərin strukturunda

valyuta komponent sabit bir meyl kimi artır. Qızıl isə hələ də 1 troya unsiyasına görə 35 XİH fiksə edilmiş

qiymətlə hesablanır ki, bu da bazar qiymətlərindən ciddi dərəcədə azdır.Dünya üzrə qızıl ehtiyatının önəmli qismi

(bu təxminən 80%-ə qədərdir) sənayesi inkişaf etmiş ölkələrin payına düşür. Ehtiyatların denominasiyasının

müəyyən edilməsi zamanı mərkəzi banklar qeyd olunan qaydanı əsas götürür: valyuta ehtiyatlarını milli valyutaya

nəzərən ehtiyat rolu icra edən xarici valyutada saxlamaq lazımdır. Borclu ölkələrin likvidlik mövqeyi aşağıdakı

düsturla ilə müəyyən olunur:

LM = BH/VH 

LM - likvidlik mövqeyidir, VH - qızıl-valyuta ehtiyatlarının ümumi həcmidir, BH -isə borcun ümumi həcmidir.

Ölkənin şəxsi valyuta ehtiyatları şərtsiz likvidliyi əmələ gətirir. Mərkəzi banklar heç bir məhdudiyyət olmadan

şərtsiz likvidlikdən istifadə edirlər. Borc resursları isə şərti likvidliyiformalaşdırır. Buraya isə xarici mərkəzi və

kommersiya bankların, eləcə də BVF-nin kreditləri aid edilir. Borc resurslarından istifadə edə bilmək üçün kreditor

borcverənin təyin etdiyi müəyyən tələbləri yerinə yetirməlidir(Zahid F.M.,2012).

Beynəlxalq hesab balanslarının mahiyyəti və növləri: Balans tərəflər arasında tarazlığın təmin edilməsi və ya hər

hansı fəaliyyətin tərəfləri arasındakı münasibətlərin kəmiyyətcə ifadəsidir. Bu tərəflər bir-birlərini

tarazlaşdırmalıdırlar. Dünya ölkələri arasındakı bütün növ mövcud qarşılıqlı əlaqə və münasibətlər beynəlxalq

hesabların müxtəlif balanslarında əks olunur. Bu cür balanslar dövlətlərin iqtisadi inkişafı və maliyyə vəziyyəti

haqqında statistik hesabat formalarıdır. Beynəlxalq hesablar balansı elə bir hesabatdır ki, o, özündə bir ölkənin

digər ölkələr münasibətdə pul tələbləri və öhdəlikləri, gəlir və ödəmələrini əks etdirir. Bu cür balanslar tərtibi

edilən zaman bir sıra ümumi tələblər irəli sürülür: 

- areqat xarakter kəsb etməlidir, yəni iqtisadi göstəricilərə əsasən tərtib olunmalıdır; 

- beynəlxalq tələblərin və öhdəliklərin xalis saldosu nəzərə alınmalıdır;

- müəyyən zaman diliminin göstəriciləri nəzərə alınmalıdır. 

Beynəlxalq təcrübədə beynəlxalq hesab balanslarının üç növü