1. Populyasiya sonining eksponensial o’sishini tushintiring.
2. Tabiatda eksponensial o’sish mavjudligi haqida xulosalar qiling.
3. Avlod yaratish sof tezligining mohiyatini tushintiring.
Testlar:
1. Eksponensial o’sishning matematik formulalari birinchi bo’lib qaysi olim tomonidan keltirilgan? A) T.Maltus B) A.Lotka S) L.Slobotkin D) P.Ferxyulst
2. Eksponensial o’sishning asosiy sharti qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan? A) Populyasiyaga hech qanday cheklovchi omil ta’sir etmasligi kerak
B) Populyasiya sonining o’sish tezligi o’zgarmas qiymatga ega bo’lishi kerak
S) Populyasiya zichligi oshishi bilan o’sish tezligi chiziqli kamayishi kerak
D) Populyasiyada avlod yaratishning sof tezligi 1 dan kichik qiymatga ega bo’lishi kerak
3. Agar avlod yaratishning sof tezligi R0=3 bo’lsa, … A) Populyasiya soni har yili uch marta ko’payadi
B) Populyasiya soni bitta avloddan keyin uch marta oshadi
S) Populyasiya soni har soatda uchta individga oshadi
D) Populyasiyadagi individlar har yili uch marta avlod beradi
4. Populyasiya turg’un holatda bo’lishi, ya’ni yaratilgan avlod oldingi avlodni to’la qoplashi uchun avlod yaratish tezligining qiymati qanday bo’lishi kerak? A) R0=10 B) R0=1 S) R0=2 D) R0=100
5. Eksponensial o’sayotgan populyasiyaning asosiy xususiyatlarini ko’rsating. 1) o’sish tezligi populyasiya zichligiga bog’liq bo’ladi; 2) o’sish tezligi o’zgarmas bo’ladi; 3) yosh tuzilmada yosh individlar hissasi katta bo’ladi; 4) yosh tuzilmada turli yoshdagi individlar nisbati doimiy bo’ladi; 5) yosh tuzilmada qari individlar hissasi katta bo’ladi
A) 1,3 B) 2,4 S) 1,5 D) 2,3
Sinov savollari: 1. Avlod yaratishning sof tezligi nimani anglatadi?
2. Eksponensial o’sishning matematik formulalarini yozib bering.
3. Eksponensial o’sayotgan populyasiya qanday xususiyatlarga ega bo’lishi kerak?
4. Populyasiyada solishtirma tug’ilish qanday topiladi?
5. Populyasiya sonining tabiatda kuzatiladigan real o’sishi eksponensial o’sishga mos keladimi?
6. Qanday sharoitda populyasiya soni eksponensial qonuniyat asosida o’sadi?
