Postür ve Hareketin Kontrolü: Beyin Sapı; ( orta beyin, Pons, Medulla) Serebellum, Bazal ganglionlar

Metabolizma
Vital Fonksiyonlar
Aktivite
Beyin, kalp, karaciğer, böbrek, dalakve iskelet  kasları
kahverengi  yağ dokusu  vücuttaki  isi üretim merkezleridir

142
Vücut Temperatürünün Düzenlenmesi
(Isı Alışverişi)
•
Isı yapımı(Kazanımı)
–
Metabolic
–
Çevresel
•
Isı kaybı
–
Radiation
(Işıma)
–
Konveksyon (Yansıma)
–
Konduksyon (Đletim)
–
Evaporasyon (Buharlaşma)
Isı Kazancı
Metabolik
Çevresel
Isı kaybı
Çevresel
Kondüksyon
Konveksiyon
Evaporosyon
Resp
Radyasyon
QuickTime™ and a
GIF decompressor
are needed to see this picture.
M

143
Isı Yapımını Etkileyen Faktörler
• BMR
• Kas aktivitesi
• Hormonlar
• Gıdaların termik etkileri
• Postural değişiklikler 
• Çevre
Total metabolik hız titreme ile 3-5 kez, ağır ekzersiz ile 20-25 kez artar 
(aerobik uygun kişilerde)
Isı, kan yüzeydeki kas kitlelerinden cranial, thoracic ve abdominal 
kavitelere yönlendirildiği oranda korunur.
Isı Alışverişi  (yapım ve kayıp)

144
Isı kayıpları
3)Convection (le courant d’air du
vent éloigne l’air chaud du corps)
2)Conduction (transfert de chaleur
des mains aux haltères)
1)Radiation (transfert de chaleur 
du soleil au corps)
4)Evaporation (terleme)
Termoregüator adaptasyonlar,  enerji alışverişi : 
Radyasyon, Konveksiyon, Konduksyon, Evaporasyon.

145
•
Vücut ile çevre arasında ısı alışverişi
Konveksyon
- Hava akımları Konveksyon ile ısı kaybı akım vücut yüzey ısısından daha 
düşük ise gerçekleşir
Kondüksyon
- Objelerle  temas, ısının  direkt transferidir
Radyasyon
- Moleküllerin devamlı hareketiyle ısının elektromagnetik  dalgalarla
taşınması Radyasyon ile nesneler kendi aralarında  ve uzayda ısı 
alışverişi yapar; daha sıcak objeler ısı kaybederek soğur.
Evaporasyon (Buharlaşma)
- Insensible perspiration
- Terleme
Suyun vücut yüzeyinden ve solunum yollarından kaybı evaporosyon ile
ısının kaybını sağlar ve vücudu soğutur.
30
°C’de 1g suyun buharlaşması 2.43kJ ısı kaybına neden olur
Total ısı kazanımı
Konduksyon, konveksyon ve radyasyon
– Hem ısını kazanılmasında 
hemde kaybedilmesinde birlikte çalışan mekanizmalardır. Hem ısı 
kazanılmasını hem de ısı kaybının azaltılmasını sağlarlar
Evaporasyon
ise sadece ısı  kaybını sağlar ve böylece ısı kazanımını 
düşürür.
Evaperasyon (Terleme) ile su kaybı :
Çevre ile temasta olan yücüt yüzeyi
Temperatür ve havanın nisbi nem oranı
(Nisbi nem oranı en önemli faktördür)
Vücut çevresindeki konvektif hava akımları

146
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
21°C
10°C
20°C
30°C
Respirasyon
Radyasyon
Konveksyon& 
konduksyon
Evaporasyon
İ
strahat
Koşu, 2.8L/min,  140W solar 
radyasyon,  60% nisbi nem
Çevre temparatürüne bağlı olarak vücuttan ısı  kayıp 
mekanizmalarının düzenlenmeye  katkıları 
Isı kaybının artırılması:
Deri (
Deri (
Deri (
Deri ( Cutaneous
Cutaneous
Cutaneous
Cutaneous ) ) ) ) va
va
va
vazzzzodila
odila
odila
odilasyonu
syonu
syonu
syonu
Esas olarak ekstremitelerde  ( NA azalır, Symp.tone)
- İkincil olarak gövde ve bacakların proximallerinde
(Cholinergic,  from sweat glands)
- Ayrıca baş bölgesi de (Terlemeye  eşlik eder)
Normal
Atmış iç ısı

147
Isı kaybı
Isı kaybı
Isı kaybı
Isı kaybı ----deride
deride
deride
deride vasodilat
vasodilat
vasodilat
vasodilatasyon
asyon
asyon
asyon----ile artar
ile artar
ile artar
ile artar
Arteriol
Venzöz
pleksus
Besleyici
kapillerler
Arterio-venöz
anastomoz
Epidermis
Dermis
Çevre ısısı 23-30°C arasında iken ısı kaybı esas 
olarak vasomotor   cevaplarla ayarlanır
Çevre ısısı yüksekse
Vücut iç (Core)Temperatürünün 
Hipotalamik Regulasyonu
• Isı düzenlenmesinde 
hypothalamus,
koordinasyon merkezi olarak 
görev yapan yapıları içerir. Buradan iletilen sinyaller vücut ısısının artışı 
veya düşmesini önleyen cevaplar oluşturulur.
• Hipotalamik Isı düzenleme merkezleri:
-Derideki termal reseptörler
-Kan ısıındaki değişmeler
-Derideki sıcak ve soğuğa duyarlı serbest sinir uçları
-Hipotalamus ve serebral korteks’teki merkezi reseptörler
aracılığı ile aktivate edilir.

148
Hangi Termoregülatör Sistemler 
Isı Düzenlenmesini Kontrol Eder?
Sinirsel düzenleme
sistemi: 
feedforward (Sinyal)  
set point  (ayar noktası)
feedback
kontrol mekanizmaları
kontrol
Termoregulatör Kontrol sistemleri
Set point
hata
sinyali
hipotalamus
Effektorler:
IsıYapım
IsıYapım
IsıYapım
IsıYapım mekanizmaları.;
mekanizmaları.;
mekanizmaları.;
mekanizmaları.;
TerlemeTitreme
TerlemeTitreme
TerlemeTitreme
TerlemeTitreme,,,,Vasokons
Vasokons
Vasokons
Vasokons
trisyon
trisyon
trisyon
trisyon ,Davranışla
,Davranışla
,Davranışla
,DavranışlarrrrIIII
Isı kayıp meckanizmaları
Isı kayıp meckanizmaları
Isı kayıp meckanizmaları
Isı kayıp meckanizmaları
Tv
stressors
Feedback signal (T
hy
)
Emirler
Kontrol  edici sistem
Kontrol edilen system
Reseptörler
Cutaneous (Derideki) termoreaseptörler
MSS’deki termosensörler Core (iç)
termosensörler
İ
nformasyonlar

149
Hipotalamus
Deri
Periferik termoreseptörler
Merkezi reseptörler       
plus profond et sensibles à T°C 
sang)
Duysal 
sinirler
afférentler
Merkezi termoreseptörler
(situés plus profond dans partie antérieure de 
l’hypothalamus)
Isı yapım veya ısı kayıp 
mekanizmalarını aktive eder
Sinirler veya  
hormonlar

150
Deri Termoreseptörleri 
30°C
43°C
Fizyololojik Termoregülasyon
Vücut temperatürünü, şu mekanizmalarla sabit olarak korur:
Vasomotor cevaplar (23
°-30° ambient)
Evaporatif cevaplar (above 30
° ambient)
Metabolik cevaplar (below 23
° ambient)
Davranışsal Termoregülasyon
Giysiler,
Konveksiyon ve konduksiyon ile olan ısı kaybını
azaltır. Parlak , metalik giysiler, radyasyonu
yansıtır
Çevresel sıcaklık( serin ortamda bulunma veya güneşe
çıkma )
Deri sıcaklığıni azaltır
Solar radyasyonu artırır

151
Giysilerin Termoregülasyondaki Etkisi
•
Kuru elbiseler
Soğukta ısı kaybını geciktirir (Kuru bir
giysi terlemeye izin verir fakat evaporatif soğutmaya izin
vermez ve serinletmez, sıcakta, ıslak giysiler terleme ile
birlikte buharlaşma ile serinletir).
•
Kalın tişörtler, sentetik veya plastik giysiler
deri
çevresinde aşırı neme yolaçar ve evaporatif soğutmayı
geciktirir.
•
İ
nce ve bol giysiler
evaporasyonla ısı kaybı için
uygundur.Bu tip giysiler deri ve çevresinde havanın
serbestçe akışına (konveksyon) olanak sağlar.
•
Açık renkli giysiler Sıcakta,
ışığı yansıttığı için açık
renkli, soğukta ışığı emen koyu renk giysiler tercih edilir.
Çevre Temperatürüne Uyum
•
Sıcağa adaptasyon:
-Ter salgılanma  hızında artış(1lt / saat)
-Aldosteron  Hormon salgılanmasında  artış ve buna bağlı 
olarak  
Na tutulmasında  artış
- Susuzluk  duyusunun  daha güçlü olarak ortaya çıkması
- Vazodilatasyon ve terleme için sıcaklık eşik değerinin  daha 
düşük derecelere  inmesi  (Core Temp. 0.5 C aşağısı)
- İklimsel  koşullarda  uygun  yaşamayı öğrenmek  
“Klimatik  Know- How ”

152
Çevre  Temperatürüne Uyum
İ
klimsel koşullarda uygun yaşamayı öğrenmek 
“Klimatik Know- How ”
Çevre Temperatürüne Uyum
Soğuğa adaptasyon
Soğuğa adaptasyon
Soğuğa adaptasyon
Soğuğa adaptasyon
-Esmer yağ dokuda artış
- Non –Shvering termogenez
- İzolasyonu  artırıcı yapısal değişiklikler  (Tüy,Kürk gibi)
-Titremenin  başlaması için sıcaklık  eşik değerin  daha   
yüksek olması 
- İklimsel  koşullara  uygun  davranış  adaptasyonu

153
Adaptasyon  endothermlerin arctic soğuklarda (kutuplarda) yaşayabilmelerini 
olanaklı kılar.
Isı Düzenlenmesinde Bozukluklar
Aşırı ısı üretimi (Hipertermi)
Isı kaybının azalması  (Hipertermi)
Hipotalamus  fonsiyonlarında bozulma (Ateş)
Etkili Faktörler:
–
Fiziksel aktivite
–
İ
leri yaş aş, kötü fiziksel kondisyon, yorgunluk
–
Aşırı ve kalın giysiler
–
Su kaybı (Dehidrasyon)
–
Kardiovasküler hastalıklar,epilepsi,  tiroid hastalıkları
–
Derideki hastalıklar
–
Ş
işmanlık
-
Enfeksiyon 
-
Kullanılmakta olan ilaçlar:

154
Isı  Düzenlenmesinde 
Bozukluklar (Patofizyoloji)
Isı Tet
anisi
Isı Krampları (Aşırı sıcakta çalışma)
Isı stresi (ısı düzenleme  mekanizmalarının  yetmezliği)
Sıcak yorgunluğu  (Adaptasyon  yetersizliği)
Sıcak çarpması
Klasik sıcak çarpması
Aktiviteyle oluşan sıcak çarpması
Geçici Sıcak Yorgunluğu (Bitkinliği)
Symptomlar:
Genel bir yorgunluk ve bitkinlik.
İ
lk yardım: 
Sıvı verilmesi ve dinlenme.
Seriousness
: uzun süren bir etki göstermez.
neden:
aşırı terleme sonucu  sıvı kaybı ve dolaşım yetmezliği

155
Sıcak Çarpması
Klasik sıcak çarpması
Aktiviteyle oluşan sıcak çarpması
Symptomlar: 
Chills, restlessness,
irritability,  euphoria, red face and skin,disorientation,  hot/dry skin (not
always), collapse, unconsciousness,convulsions and death.
İ
lk yardım:
Immediate, aggressive cooling of the victim’s body 
using wet cloths,
İ
mmersion into cold water or alcohol wipes. 
Transport to emergency medicalfacility. 
Recovery times from heatstroke are generally the longest of any 
heatrelateddisorder.

156
Termoregulasyonu
Termoregulasyonu
Termoregulasyonu
Termoregulasyonu Etkileyen İlaçlar
Etkileyen İlaçlar
Etkileyen İlaçlar
Etkileyen İlaçlar
•
Isı yapımını artıranlar
–
Thyroid hormonu
–
Amphetaminler
–
TCAs
–
LSD
•
Susamayı azaltanlar
–
Haloperidol
•
Terlameyi azaltanlar
–
Antihistaminikler
–
Antikolinerjikler
–
Phenothiazinler
–
Benzotropine
Isı Krampları
Symptomlar
: Cramping of either voluntary
(skeletal) muscles or involuntary (principally abdominal)  muscles
(or both).
İ
lk yardım: 
Replenish electrolytes through drinking of fluids 
constituted for this purpose such as Gator-Ade, Squincher, Power-
Ade, etc.
Rest in a cool environment.
Seriousness: May debilitate the victim for several days. 
Full recovery is necessary before going back into heat stress 
conditions
Neden;
Aşırı sıcakta çalışma (cam işçileri)

157
Sıcak (Heat Syncope) Baygınlığı  
Symptoms: Syncope means “fainting.” 
First signs are dizziness, feeling light-headed  and perhaps 
nauseous. Then if it progresses the victim faints.
First Aid: 
Lay victim in a cool locationhorizontally with feet elevated. If
conscious,give fluids. 
Treatment the same as shock.
Seriousness: 
Victim may take a day or two to recover. May subsequently 
be more sensitive to heat until re-acclimated.

158
Heat Rash (prickly heat):
Symptoms: 
Skin becomes reddened  and mayitch or hurt. Skin eruptions.
First Aid: 
Practice good personal hygiene;
keep the skin clean and the pores unclogged,
allow skin to dry, wear loose clothing, seedoctor if rash persists.
Seriousness
: 
Relatively minor.
Cause: 
Heat buildup in the skin due to clogged pores and sweat ducts. 
Prolonged skin wetness from sweating
Sıcaklık Toleransı:
People come in many shapes and sizes and with different tolerances
for heat.
As a result, heat affects different people in different ways: some
people can work comfortably at higher temperatures while others get
sick from heat stress.

159
Predisposing Factors:
• Çok küçükvücut size
• Beslenme bozuklukları
• Aşırı kilop (şişmanlık)
• over 40 years old (the
• Yaşlılık (older the more sensitive)
• Daha önceki geçirilmiş hastalıklar
• Kalp hastalıkları
• Yüksek kan basıncı
• Dyiabet
• Deri hastalıkları
• Karaciğer, böbrek ve akciger
problemleri
• Fiziksel aktivite
• Kötü fiziksel koşullar
• Yorgunluk
• Aşırı (kalın)giysiler
• Dehidratasyon
• Kadın olmak
• Gebelik
• Alcohol, caffeine, nicotine alımı
• Güneş banyoları
Hava  Sıcaklığı ve Çalışma
• 50% rest/50% work
38-42
• stop work
43-45
• 75% rest/25% work
41-43
• 25% rest/75% work
35-39
• 100% work (up to 25.0°C) <(33-37)

160
Önlem
Durumun  bilincinde olmak
Davranışsal  ve fiziksel  aktivete adaptasyonu
Uygun  giysi  ve ortam seçimi 
–
Conditioning
–
Acclimation
Uygun  içecekler  (hydration)
–
H
2
0 vs. sports drinks
Eğitim
Unutmayınız…
Biz homeotherm canlılarız
.
Vücudumuz tüm soğutma mekanizmalarını
kullanarak aşırı ısı oluşumunu azaltır
-
37 oC normal vücut (core) temp.
- Spesifkc vücut ısısı = 0.83 kcal.kg.oC
Bu yapılamazsa ??? - 37 + 8 = 45 > ÖLÜM gerçekleşir

161
What to drink:
Electrolyte drinks (e.g. Gatorade) are usually not needed for
typical North American diet (can be used for first aid). Stay away
from caffeinated carbonated, diet drinks and alcohol as they take
water out of your body.
Water is the best; juices and/or non-caffeine sport drinks are also
good (juices contain energy restoring glucose
Korey  Stringer vomited  three 
times during the morning 
conditioning  drills in stifling 
humidity  and temperatures in 
the low 90s. 
Stringer then went to an air-
conditioned  trailer and lost 
consciousness.  Trainers called 
paramedics, who took Stringer 
to Immanuel St. Joseph's-Mayo 
Health Center. He had a body 
temperature  of 108.8.
Korey Stringer, deceased  8/1/01
Hyperthermia
37
37.5
38
38.5
39
39.5
-10
-5
0
5
10
15
Time (min)
E
so
p
h
a
g
ea
l 
te
m
p
er
a
tu
re
94
o
F
65
o
F
Hi
Hi
Hi
Hiperterm
perterm
perterm
pertermiiii
ööööldürücü
ldürücü
ldürücü
ldürücü olabilir
olabilir
olabilir
olabilir
Ancak kontrollü birşekilde yükseltilen 
vücut sıcaklığı tedavi amaçlı 
kullanılabilir.
Derinin soğutulması iç temperatürü yükseltebilir

162

163
Periferik 
termoreseptörler
Spinal cord
Raphe çekirdeği
Hipotalamus
Talamus
Kortex
Hypothalamus
Vazokonstriksyon
Periferik Venokonst.
Titreme , NST
Vazdilatasyon
Periferik Venodilatasyon.
Terleme
Periferik (Deri) termoreseptörler
Metabolic rate
Muscle exercise (work) is inefficient approximately 80% of muscle
energy is liberated as heat relative workload determines rise in core
temperature during exercise (work) core temperature can be
maintained around an elevated steady state (maximum 38-38.5°C)

164
Termoregülasyon
• Kan damarlarında dilatasyon veya 
kontraksyon
• Terleme veya titreme (shivering)
• Kılların dikleşmesi- “Piloerection” 
vücut ısısını hapseder
Dehydration Effects
heat stroke, collapse, unconsciousness 7+% 5+ L 7+ hrs 5-6% 3.5-4 L
5-6 hrs heat exhaustion, nausea, faint cramps, headaches, extreme
discomfort 4% 3 L 4-5 hrs loss of strength, loss of energy, moderate
discomfort 3% 2.25 L 3-4 hrs loss of endurance, start to feel thirsty, feel
hot, uncomfortable 2% 1.5 L 2-3 hrs unnoticed (at 1.5% weight loss you
are considered dehydrated) 1% 0.75 L 1 hr effect & symptoms
(* timing may vary based on intensity of work and heat/humidity)
fluid time* loss

165
The Body’s Cooling System:
Body’s response to heat can be compared somewhat to your 
car’s 
cooling system:
Coolant (blood) is circulated by a pump (heart) from the hot 
engine (body inner core) to the radiator (skin cooled by the
evaporation of sweat).
When increased temperature  is sensed and coolant flow is 
redirected  to the surface by a system of pipes, valves and 
reservoirs (blood circulation system)
How Much Water is Enough?
• More than you want just to satisfy your thirst
• Sources of water are:
1. Fluids - 1 cup or 8 oz = 240 mL every 20 min
2. Foods - fruit & veggies are 90% water
• Why 10-15°C? … to maximize  the amount you drink (not too cold, 
not luke warm)
• Does it need to be delivered to the work
• station? … depends on workplace logistics …

166
Body Reactions to Heat Strain:
Circulation: changes in blood flow
(away from the core to the surface) can cause blood to pool in the
lower extremities, leading to low blood pressure, weak pulse,
headache, dizziness, nausea and possibly fainting (usually a
problem at the beginning of the hot weather season)
Unutmayınız…
Biz homeotherm canlılarız  
Vücudumuz tüm soğutma mekanizmalarını  kullanarak aşırı ısı 
oluşumunu azaltır 
- 37 
o
C normal  vücut (core) temp.
- Spesifkc vücut ısısı = 0.83  kcal.kg.
o
C
Bu yapılamazsa !
- 37 + 8 = 45 > ÖLÜM gerçekleşir 
- 34 
o
C – metabolizma  da yavaşlama kardiak anormalikler

167
Beyni Saran Yapılar, Kan-Beyin  Bariyeri, 
Serebrosipinal Sıvı, Beyin Kan Akımı ve 
Metabolizması
Dersin amacı
• Meninksler ve v beyni koruyan yapıların görevlerini öğrenmek
• Kan- Beyin bariyerinin görevlerini ve Kan beyin-Bariyerden  beyne madde
• girişini kontrol eden mekanizmaların neler olduğunu açıklamak
• SSS’ın ventrikülden salgılanması ve  MSS’ deki dolaşımının öğrenmek 
• Serebrosipinal sıvı içerik ve beyin metabolizması ve nörönların
• mikroçevresi ile ilişkilerinin açıklamak
• Çeşitli koşullarda SSS salgılanım ve dolaşımındaki aksamaların yol
• açacağı bozuklukları  irdelemek
• Beynin kanlanması, Beyin Kan akımının nasıl düzenlendiğini ve bunun
• önemini vurgulamak
• Beynin dinlenme, aktivite ve hipoksik koşullardaki metobolik değişimleri
• açıklamak.
Beyni Saran Yapılar, Kan-Beyin  Bariyeri, 
Serebrosipinal Sıvı, Beyin Kan Akımı ve 
Metabolizması

168
Beyni Saran Yapılar
Beyni dış çevreden ayıran birkaç doku vardır. 
– Birinci ve en dışta,