Bərk cisimlərin deformasiyası Cismin formasıının və həcminin dəyişməsi deformasiya adlanır. Xarici qüvvələrin təsiri kəsildikdən sonra tamamilə yox olan deformasiyalara elastiki deformasiya deyilir. Bütün bərk cisimlər kiçik deformasiyalarda elastikdir.
Xarici qüvvələrin təsiri kəsildikdən sonra yoxa çıxmayan deformasiyalar plastiki adlanır.
Əgər bir ucundan bərkidilmiş bircins çubuğun digər ucuna müəyyən F qüvvəsi ilə təsir etsək onda çubuq uzanma və ya sıxılma deformasiyasına məruz qalacaq. Uzanma və ya sıxılma deformasiyası mütləq uzanma kəmiyyəti ilə ifadə olunur:
Δl = l – l0,
l0 – deformasiya olmamış çubuğun uzunludur, l – deformasiya olmuş çubuğun uzunluğu. Mütləq uzanmanın ölçü vahidi: [Δl]=1m.
Nümunənin (Δl = l – l0) mütləq uzanmasının deformasiya olmamış çubuğun l0 uzunluğuna nisbəti nisbi uzanma adlanır:
𝟎 𝟎
Nisbi uzanma – adsız kəmiyyətdir.
Materialın dağılmasına səbəb olan gərginlik möhkəmlik σmöhk həddi adlanır. Əfər materialda yaranan gərginlik möhkəmlik həddindən böyükdürsə (σ > σmöhk), onda onda nümunə dağılır. Diaqram üzərində möhkəmlik həddi E hərfi ilə işarə olunub.
K nöqtəsi materialın dağılmasına uyğundur.