Prof. A.İ. Qurbanov ə. e X., prof. S. C.ƏLİyev

Ümumi kimya fənnindən mühazirə və laboratoriya
məşğələ dərslərinin mövzu planı
№ Mövzunun adı saat
Mühazirələr

1. 
   Kimya fənni və onun vəzifələri. Kimya təbiət elmlərindən
   

biri kimi və onun digər elmlərlə əlaqəsi. Tibb və əczaçılıqda
rolu. Termokimya. Məhlulların təbiəti haqqında müasir təsəv-
vürlər. Su universal həlledici kimi. Elektrolit dissosiasiya.
Dissosiasiya dərəcəsi və sabiti. Suyun ion hasili və pH
reaksiya mühitinin göstəricisi kimi. 2
2. Atom maddi aləmin əsası kimi. Atomun planetar, yaxud
nüvə modeli. Atomda elektronların energetik halının kvant
ədədləri ilə xarakteristikası. Elektron formulları. 2
3. Dövrü qanun. D.İ. Mendeleyevin elementlərin dövrü
sistemi – element atomlarının elektron quruluşuna görə təbii
təsnifatı kimi. Oksidləşmə-reduksiya reaksiyaları. Əsas
oksidləşdiricilər və reduksiyaedicilər. Oksidləşmə-reduksiya
reaksiyalarının tipləri, onların tərtib üsulları və onların
getmə istiqamətinə mühitin təsiri. 2

4. 
   Kimyəvi rabitənin təbiəti haqqında klassik və müasir
   

nəzəriyyələr. Kimyəvi rabitələrin növləri. 2
5. Kovalent rabitə və onun əmələ gəlmə mexanizmi.
Elektron buludlarının formaları və onların qapanması.
σ,- π və - δ rabitələri. Atom orbitalının hibridləşməsi,
molekullarının fəza quruluşu. 2
6. Kompleks birləşmələr (KB). Vernerin koordinasiya
nəzəriyyəsi. Koordinasiya rabitələrinin təbiəti. Müasir
kompleks əmələgəlmə nəzəriyyələri (VRN, KSN, MON). 2

7. 
   KB-in təsnifatı, izomerliyi, nomenklaturası. KB-in
   

orqanizmdə rolu, xelatlar. 2


№ Mövzunun adı saat
Qrup məşğələləri
1. Kimyanın əsas anlayışları və qanunları. Məsələ həlli.
Kimyəvi reaksiyada maddələrin ekvivalenti. Ekvivalentlər qanunu.
Məsələ həlli. 4
2. Məhlulların qatılığı, onun ifadə üsulları. Laboratoriya işi.
Müxtəlif qatılıqda məhlulların hazırlanması və bir qatılıqdan
digərinə keçid. 4
3.Məhlulların qatılığı üzrə məsələ həlli. Material üzrə sorğu.
Su – universal həlledici kimi 4
4. Elektrolitik dissosiasiya. Qüvvətli və zəif elektrolitlər.
Dissosiasiya dərəcəsi və dissosiasiya sabiti. Məsələ həlli. 4
5. Hidroliz. Həllolma hasili. Məsələ həlli. 4
6. Termokimya. Hess qanunu və ondan çıxan nəticələr.
Məsələ həlli. 4
7. Oksidləşmə reduksiya reaksiyaları, onların növləri:
molekularası, molekuldaxili, disproporsiya. Oksidləşmə
reduksiya reaksiya tənliklərinin iki üsulla tərtibi.
Oksidləşmə-reduksiya reaksiyalarına təsir edən amillər.
Çalışmalar. 4
8. Atomun quruluşu. D.İ. Mendeleyevin dövri qanunu və
sisteminin izahı, kimyəvi elementlərin atomun müasir
quruluşu nəzəriyyəsi baxımından təsnifatı: s-elementlər,
p-elementlər, d-elementlər, f-elementlər. 4
9. Atomda elektronların energetik xarakteristikasının kvant
ədədləri ilə təsviri. Atomun elektron formullarının tərtib
üsulları üzrə çalışmalar. 4
10. Kimyəvi rabitə və molekulların quruluşu.
Atom orbitallarının hibridləşməsi. 4
11. Kovalent rabitənin doymuşluğu və istiqamətliliyi.
Hidrogen rabitəsi və onun canlı orqanizmlərdə rolu. 4
12. Kimyəvi rabitələrin digər növləri. Metallik,
üçelektronlu, dativ, lokallaşmış, delokallaşmış rabitələr. 4
13. Kompleks birləşmələr, onların nomenklaturası və
izomerlik hadisəsi. 4
14. Kompleks birləşmələr haqqında müasir nəzəriyyələr
(VRN, MOM, KSN). 4
15. Bioloji komplekslər və canlı orqanizmdə onların rolu.
Daxili kompleks birləşmələr. 4
16. Yekun məşğələ. 1


Təchizat: Tərəzi, quruducu şkaf, soyuducu, sentrifuqa, tədris avadanlıqları.
Metodik təminat: Kafedranın əməkdaşları tərəfindən fənnə aid müntəzəm olaraq dərslik, dərs vəsaitləri, metodik işləmələr hazırlanır.
Ədəbiyyat
1. Abbasov V.M. Məhərrəmov A.M., Abbasov M.M., Babanlı M.B., Tağıyeva
A.M. “Qeyri-üzvi kimya”, Bakı, 2001, 615 s.
2. Axmetov N.S. “Ümumi və qeyri-üzvi kimya”, M., “Ali məktəb”, 1981, 610 s.
3. Əliyev Ə.Ə., Y.H.Həsənov., S.İ.Sadıqov. “Ümumi və qeyri-üzvi kimya”,
“Maarif”, 1987, 586 s.
4. Qarayev Z.Ş. “Qeyri-üzvi kimya”, B., “Maarif”, 1985, 431 s.
5. Əhmədov E.L. “Kompleks birləşmələr kimyası”, Bakı, 2001, 215 s.
6. Коровин Н.В., Мингулина Э.И., Поржова Н.Г. «Лабораторные работы по
химии». Москва, «Высшая школа», 2001, 356 с.
7. Əhmədov E.L. “Bioqeyri-üzvi kimya”, Bakı, 2010, 165 s.