Программное обеспечение (ПО)

İnformasiya nəzəriyyəsi

Rabitə kanalının buraxıcılıq qabiliyyətinin

və informasiyanın ötürülmə

sürətinin hesablanması

Rabitə kanalının buraxıcılıq qabiliyyəti
Rabitə kanalın buraxıcılıq qabiliyyəti onun potensial imkanları ilə xarakterizə edilir və informasiyanın ötürülməsinin maksimal sütəri ilə müəyyən olunur. İnformasiyanın ötürülmə sürəti vahid zaman ərzində ötürülən informasiya miqdarı ilə müəyyən edilir.
Entropiya məlumatdakı bir simvola düşən informasiya miqdarını özündə əks etdirdiyinə görə, informasiyanın ötürülmə sürəti ümumi halda:
– bir saniyə ərzində bir simvolun ötürülmə müddətidir.
Rabitə kanalının buraxıcılıq qabiliyyəti
Sadə hal üçün (maneələr mövcud olmadıqda, məlumatın simvolları bərabər uzunluqlu, bərabərehtimllı və qarşılıqlı asılı olmayan halda) informasiyanın ötürülmə sürəti məlumatın entropiyası ilə düz, elementar simvolun uzunluğu ilə tərs mütənasibdir:
Bu halda -nin artmasını elementar simvol müddətinin azalması hesabına tapmaq lazımdır.
Rabitə kanalının buraxıcılıq qabiliyyəti
Bərabər uzunluqlu qeyri-bərabər ehtimallı simvollar üçün:
Qeyri-bərabər uzunluqlu qeyri-bərabər ehtimallı simvollar üçün:
-nin qiymətinin artması daha kiçik uzunluqlu impulsların tez-tez ortaya çıxması hesabına ola bilər.
Rabitə kanalının buraxıcılıq qabiliyyəti
Simvolların qeyri-bərabər uzunluqlu qeyri-bərabər ehtimallı halında informasiya ötürülməsi sürətinin artması entropiyanın artması hesabına baş verir, bu səbəbdən entropiyanın artması ilə bir simvola düşən informasiya yükü də artır, eyni zamanda böyük qeyri-müəyyənlik aradan qaldırılır, yəni böyük informasiya miqdarı alınır, bu isə informasiya ötürülmə sürətinin də artması deməkdir. Aşağıda qeyd edilən nümunədə bunu sübut edək:
Misal 1.
Fərz edək ki, məlumat ikilik kodda ötürülür (). Ötürülmə müddəti - -
Həlli:

• Simvollar bərabərehtimallıdır və asılı deyidir:

b) ;
Həlli
c) ;
d) ;
Beləliklə, informasiya ötürülməsinin maksimal sürəti müəyyən ayrı-ayrı simvolların orta ehtimal paylanması zamanı əldə olunur, yəni olduqda. Məhz bu oblastda entropiya maksimal olması ilə izah olunur, yəni entropiyanın artması informasiyanın ötürülmə sürətinin ehtiyat artımıdır.