Psixodiagnostik metodikani va tekshiruv natijalarini standartlashtirish muammosi

www.scientificprogress.uz
 
Page 405
qildi va ko‘pgina tadqiqotlarda o‘z aksini topdi (Z.I.Kalmikova, 1975, 1982; 
G.A.Vardanyan, 1979; L.A.Venger, 1974; K.M.Gurevich, 1980; V.I.Voytko, 
Yu.Z.Gilbux, 
1981; 
D.B.Elkonin, 
1982; 
V.V.Stolin, 
A.G.Shmelev, 
1987; 
L.F.Burlachuk, S.M.Morozov, 1989 va boshqalar). Psixologik diagnostikaning kichik 
amaliy yo‘nalishi u yoki bu hodisalarni bilishga va tavsiflashga qaratilgan. B.G.Ananev 
(1968) psixologik diagnostikani psixologik tadqiqotlarga qaratilgan yo‘nalish, deb 
ta'riflaydi, uning maqsadi, psixofiziologik funktsiyalar, jarayonlar va shaxs xususiyatlari 
rivojlanish darajasini aniqlash, turli qo‘zg‘atuvchilar ta'sir qilganda inson holatini bilish, 
insonning mehnat qobiliyatini, layoqatini aniqlashdan iborat. 
K.K.Platonov (1974) psixologik diagnostikani psixik hodisalarning xossa va 
xususiyatlarini o‘rganish haqidagi fan, deb hisoblagan. K.N.Gurevich (1974) esa 
insonlarni psixologik va psixofiziologik belgilari bo‘yicha ajratish va tavsiflash 
metodlari haqidagi fan deb hisoblaydi. V.V.Stolin va A.G.Shmelev (1984) 
psixodiagnostikani psixologik diagnoz qo‘yish haqidagi fan deb bilishgan. Diagnoz 
(tashxis) – sinaluvchining alohida ko‘rsatkich va xarakteristikalarini chuqur tahlil qilish 
asosida uning xususiyati va holati haqidagi xulosadir. Shu bilan birga psixodiagnostik 
tadqiqot, eksperimental tadqiqotdan tubdan farq qiladi. Psixodiagnostik tadqiqotda aniq 
individ, individlar guruhi haqida ma'lumot olinadi, eksperimental tadqiqotda nazariy 
faraz tekshiriladi. Shuning hisobiga psixodiagnostika maxsus metodik tamoyillarga 
bo‘ysunadi. Lekin psixologik diagnostikaga turlicha ta'rif berishlariga qaramasdan, 
uning asosiy tushunchasi «psixologik diagnoz» tushunchasi bo‘lib qoladi. Hayotda biz 
kasalxonalarda turli kasalliklarga diagnoz (tashxis) qo‘yishlariga o‘rganib qolganmiz. 
Bunda tashxisning to‘g‘riligi tekshirishning turli klinik metodlaridan foydalanishga 
bog‘liq bo‘ladi. Qator hollarda bunday diagnostika murakkab apparaturali test 
metodlaridan foydalangandan keyingina mumkin bo‘ladi. Eksperimental diagnostikada 
ham tadqiqotchi turli metodlar, apparaturali testlardan foydalanadi. Olingan ma'lumotlar 
asosida psixolog sinaluvchining xulq-atvori, faoliyati haqida xulosa chiqaradi, ya'ni 
shaxsga psixologik diagnoz qo‘yadi. Psixologik diagnoz qo‘yishning umumiy 
sharoitlariga aloqador asosiy mezonlarni ajratib ko‘rsatish mumkin: psixologik diagnoz 
insonga xos bo‘lgan maxsus hodisa va xususiyatlarni ochib berishi kerak; har qanday 
diagnoz olingan natijalarni bayon qilish bilan chegaralanmasligi, u yoki bu belgining 
vujudga kelish sababi, oqibati, keyingi rivojlanishi ham namoyon bo‘lishi kerak. 
REFERENCES 
1. Madumarov Talatbek Tolibjonovich, & Gulomjonov Odiljon Rahimjon o’g’li. 
(2021). PREREQUISITES FOR THE DEVELOPMENT OF A LEASING 
MECHANISM IN PUBLIC - PRIVATE PARTNERSHIP. International Engineering 
Journal 
For 
Research 
& 
Development, 
6(SP), 
5. 
https://doi.org/10.17605/OSF.IO/7MXR3 

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3 ǀ ISSUE 4 ǀ 2022 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
 
Page 406
2. Abdullayev Akmal Nasriddinovich (2020). THE FEATURES OF APPEARING 
FAMILY IN MODERN SOCIETY. European science review, (3-4), 69-72. 
3. Yugay A.X., Mirashirova N. “Obshya psixologiya” T.: TGPU 2011-yil. 
4. Xaydarov F.I., Xalilova N.I. «Umumiy psixologiya» T.: TDPU 2010-yil. 
5. Ivanov P.I., Zufarova M. «Umumiy psixologiya» T., 2008-yil.