Psixologik trening asoslari. N. Ismoilova

 
14.5. Stressni bartarf etuvchi treninglar va ulaming turlari 
“Stressni bartaraf etishga qaratilgan treninglar yoki stress-menedjment” hozirgi kunda eng 
mashhur treninglardan biridir. N. Vodopyanova va Ye.Starchenkovaning fikriga ko‘ra, 
stressmenedjmentni menedjmenlning bir boiimi sifatida qarash mumkin hamda uni tashkilotdagi 
stresslarni boshqarash nazariyasi va amaliyotiga qaratilgan qism sifatida o‘rganish maqsadga 

---

90
muvofiqdir. Bundan tashqari ular stressmenedjmentning kasbiy stress profilaktikasi va ishchilaming 
stressga chidamliligini oshirishga qaratilganligini ham alohida qayd etib o‘tishgan. 
Stress tushunchasining ko'plab ta’riflari bo‘lgani kabi u bilan bogMiq treninglami ham 
turlicha nomlash mumkin. Treningning asosiy maqsad va vazifalariga muvofiq stressni bartarf 
etuvchi treninglami umumiy qilib antistressli treninglar deb ham atash mumkin. Antistressli 
treninglar - amaliy psixologiyaning alohida-sohasi bo‘lib, interaktiv, autoaktiv, psixokorreksion 
metodlarga yondashgan holda shaxsning stressga chidamliligini rivojiantirishga qaratilgan 
treninglardan iboratdir. 
Stressni bartaraf etishga qaratilgan treninglaming turli ko‘rinishlari mavjud bo‘lib, ular awalo, 
auditoriyasining maqsadiga ko‘ra quyidagilarga bo'linadi:
• Rahbarlar uchun tashkil etiladigan treninglar. Bu treninglarda tashkilotning bar qanday 
omadi va omadsizliklariga juda ham emotsional tarzda javob qaytaruvchi, o‘z ishchilari bilan 
muloqotda ‘4ez yonib ketuvchi” , ko‘pincha jamoa a’zolari hurmat qilmaydigan, lekin qo‘rqadigan 
barcha rahbarlar qatnashishlari kerak. Sress- menedjment treninglari rahbarlarga jamoada sog‘lom 
muhitni tashkil etishga va ish bilan bogiiq har qanday muammolami sovuqqonlik bilan hal etishga 
o‘rgatadi.
• Ishchilar uchun tashkil etiladigan treninglar. Bu treninglami doimo ishchilari o‘rtasida 
paydo bo‘ladigan nizolar mavjud boTgan tashqilotlarda o'tkazish maqsadga muvofiq, chunki 
ishchilar o‘rtasidagi nizolar tashkilotning umumiy samaraciga putur yetkazadi. Bunday jamoalarda 
o'tkaziladigan treninglar xodimlarda nizoli vaziyatlaming oldini olish yo'llarini hamda barcha 
ishchilaming o‘z kasbiy burchlariga diqqatlarini qaratishga o‘rgatadi. 
Shuni alohida ta’kidlash kerakki, odatiy hollarda treningga murojaat etuvchilar 
mashg‘ulotlarga maxsus trening markazlariga borib qatnashishadi. Lekin biron bir tashkilot rahbari 
o‘z xodimlari uchun trening tashkil qilayotgan bo‘lsa uning oldida turgan vazifalardan biri treningni 
qaerda o‘tkazish bilan bog'liq masaladir. Tashkilot rahbari trenemi tashkilot binosiga taklif qilishni 
yoki xodimlami markazga yuborishni o‘ylaydi. Mutaxasslar stressni bartaraf etishga qaratilgan 
treninglarni ofislarda o‘tkazish tavsiya qilinmasligini ta’kidlashadi. Treningga xodimlarini 
yuborayotgan rahbar o‘z xodimlari haqida, ulaming xarakteri, kim ko'proq agressivligini, trening 
nima sababdan tashkil qilayotganini trenerga batafsil gapirib berishi lozim, shu bilan birga 
xodimlaming yoshi va jinsi ham inobatga olinadi.