Пуск – Программы

Masalani kompyuterda ishlash uchun dastlab MS Excel dasturini ishga
tushiramiz. Buning uchun Пуск – Программы - MS Office – MS Excel
buyruqlarini ketma-ket tanlab MS Excel dasturini ishga tushiriladi. Dastur ishga
tushganda 1.1-rasmdagi ish oynasi ochiladi ya’ni kompyuterning ish oynasida yangi oynasi hosil bo’ladi va biz uni - Ekonometrik model tuzish deb nomladik. Ishni davom ettirish uchun uni saqlash talab qilinadi. Buning uchun F12 tugmasi bosiladi.

MS Excel dasturida ekonometrik masalalarni yechish uchun mo’ljallangan
buyruqlar jamlanmasini hosil qilinadi.

Biz Crafers fabrikasini tanlab oldik.Undagi mahsulot hamda ishchilarning kunlik va oylik ish haqlari to’g’risidagi modelni yaratamiz.

Bu yerda X va Y harflarini ko’rishingiz mumkun.
Bizda 8 ta ishchimiz bor ular kunlik 1 kg ishlab chiqargan shirinligi uchun o’rtacha 20.000 so’m oladi.undan tashqari 10.000 so’m kunlik rag’batlantiriladi.
N-ishchilar soni
X-ishlab chiqargan mahsulot hajmi (kg)da
Y-oladigan kunlik ish haqi

Bu yerda X va Y jko’paytmasini ko’rishimiz mumkun.Bunda mahsulotlar hajmi bilan kunlik ish haqi ko’paytrilmoqda.

Bu yerda mahmahsulotning bir oylik ko’paytmasi ya’ni X² va Y² mahsulot bir oyda
Qancha ishlab chiqarilishi hamda ishlab chiqarilgan mahsulotlar uchun ishchilarning olgan maoshi ko’rinadi.

Bu yerda biz a₁ va a₀ larni topib olganmiz.
a₁ hamda a₀ larni topishdan maqsad Y_his hisoblanadi. Y_his uchun ularni topishimiz o’rinli hisoblanadi.

Bu yerda biz har bir ishchiga hisoblangan kunlik ish haqining aslida qanday bo’lishini hosoblab berganmiz unga ko’ra bu ko’rinish Y_his deb olganmiz.
Formulasi: Y_his=a₀+a₁+x

Bu yerda biz kunlik qaytgan shirinliklarimizga hisoblangan ish haqi summasini ko’rishimiz mumkun. Qaytgan deganda aslida u mahsulotimizni iste’mol qilib bo’lmas darajaga kelib qolganinni ko’rishimiz mumkun.

Bu yerdaesa ko’rib turganimizdek kunlik qaytgan mahsulotimizni olti oyda ko’paytirganimizda ishchilarga hisoblangan ish haqini ko’rishimiz mumkun.

Bu yerda biz A_i ni hisoblaganmiz unga ko’ra A₁ da hisoblangan ish haqilarning to’gri yoki noto’g’ri ekanligini hisoblab bergan.

Bu yerda analiz chiqarganmz. Analiz bizga nimaga kerak? Analizda biz xatoliklarni, qanchaalar to’g’ri ishlaganlarimizni, qaysi tomonidan xatolarni ko’rishimiz mumkun.

TAYYORLADI: BIA-81 guruh talabasi
Nabiyev Alisher.