Q abdullayeva, S. Rahmonbekova

(62 so'z)
Topshiriq:
S o n la r n i ko ‘chi ri b yozing.
T E K S H I R U V D IK T A N T I 
Dumli yulduzlar
S a m o d a j u d a kat t a haj mdagi d u m l i y u l d uz l ar paydo 
bo'ladi. U n i i lmiy tilda k omet a deyiladi.
Mas a l a n:
1811-yilda ko‘r i n ga n k o m e t a n i n g d i amet ri
yer s h a r i n i n g d i a m e t r i d a n 100 m a r t a k at t a bo'lgan. 1882- 
yilda k o' r i ng an k o m e t a n i n g d u m i 1 mi ll iar d kilometr. 
Ya’ni yer orbi tas i ni ng d i a m e t r i d an 3 m a r t a kat ta bo' l gan.
K o m e t a k u n d u z i q u y o s h n i n g yoni da ko' rini b. 40 ta to'!in 
oy y o r u g ‘ligi dar aj asi da n u r socligan. Bu holatni kurati sh 
qa n d a y zarqli. 
(60 so'z.)
LUG'AT D IK T A N T
M e n . meni , m e n i n g , sen, seni, s eni ng, u, u n ga, u nda,
u nd a n .
M e n i n g u k a m , s en i ng d af ta ri ng , m e n i u c h ra t d i , seni 
so' radi , u n d a n oldim.
TA’K ID I Y D IK T A N T
To‘tiqush
O t a m Hi ndi s t on maml akat iga sayohatga bordilar. Men 
ul arda n to'tiqush olib kelishlarini iltimos qildim. O t a m
me n i n g a y t g an i m n i unut mabdi lar. Men ga chiroyli to'tiqush 
olib keldilar. Biz uni salqi nroq joyga qo ‘ydik. Qafasi h a m o'zi 
kabi bejirim va chiroyli. M e n unga turli so‘zIar o'rgatdim. 
Uni
cha qi rs am
«labbay» 
deydigan 
b o l di .
0 ‘rtoql ari m 
kelishdi. To‘tiqush ularga o' rgangan so'zlarini aytib berdi.
Kapalak
(Ertak)
Bir b o r ekan, bi r yo'q ekan. C h a m a n z o r d a shohi qanot l i
bir k a pa la k y a s ha r ekan. U g ul d a n gulga qo ' na r , qo' s hi q 
aytib, raqsga t ushardi . O ' r t o ql ar i uni t o m o s h a qi l ishar edi.
150

---

Ka pal ak 
o'z 
chi royi da n j u d a
g ‘ur u r la ni b 
kctibdi. 
O ' r t o q la r i n i n az ar - pi sa nd qi l mabdi. K a p a l a k l ar u n d a n xafa 
e ka n l i k l ar in i aytishibdi. Shohi qanot l i kapalak u l ar ni n g
gaplariga par vo qi l mabdi.
Bir k uni havo aynib, qattiq s ha mol turibdi. K a p a l a k l ar
qo'rqib, barg va s hox-shabbal ar ostiga yas hi ri ni b olibdilar. 
Shohi qanot l i k a pa la kni h a m chaqiri shi bdi .
Leki n u 
u z o q da ekan. Yashi r ini s hga ul gur mabdi . 
Sh am o l uni 
uchi ri b ketibdi. Ka pal ak rosa azob chekibdi. S h amol
t i n g an i d a qarasa, u b u tunl ay b os h q a yerga kelib qolibdi.
Topshiriq:
Dast l ab birlikdagi kishilik ol mo sh l ar i n i , so' ng 
ko'plikdagi 
kishilik 
o l mo s h l a r i n i
ko'chirib 
yczing.
Y ODDAN Y O Z U V D IK T A N T I
Qul og' i bor, d u m i bor, 
Yozda b e z ar keng o ' r m o n n i ,
B a ’za n oq, b a ’z a n rangdor. 
Q i s hd a esa uy, ma y do nn i .
Qo'li yo‘q, qanot i yo'q, 
Topi ng- chi , do'stlar, qani...
Ko' kda u c h a r h a r bahor. 
N i m a ekan bul l ing nomi ?