Q o d IL o V, Q. O d IL o V umumiy elektrotexnika va elektronika asoslari

1.7. O'zgarmas tok ishi va quwati
Elektr tokining ish bajarish qobiliyatini elektr energiyasi 
deyiladi.
Elektr tokining bajaradigan ishi elektr miqdorini kuchlanishga 
ko‘paytirilganiga teng:
A = Q - U ,
n
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

bu yerda: 
A
— bajarilgan ish miqdori; 
Q
- elektr miqdori; 
U
— 
kuchlanish.
Bu yerda elektr miqdori 
Q = I
■ 
t
ga teng.
Bu formula amalda quyidagicha ifodalanadi:
A =
/ •
U-t,
J.
Agarda, elektr toki am perda berilgan bo'lsa, kuchlanish 
voltda, vaqt sekundda belgilansa, u holda bajarilgan ish joulda 
o ‘lchanadi.
Elektr tokining bir sekundda, bajargan ishi elektr tokining 
quw ati deb ataladi. Tokning quw ati 
P
harfi bilan belgilanadi.
Q uw at tokning vaqt birligida bajargan ishiga teng:
bu yerda: 
F
— quw at.
Amalda Fharfining o‘rniga P h arfi yoziladi.
U holda: 
P = U ■ I.
Elektr quw ati vatt bilan o ‘lchanadi: 1000 Vt = 1 kVt.
1.8. Qarshiliklarni ketma-ket ulash
Elektr zanjirida qarshiliklar ketm a-ket ulanganda, elektr toki 
hamma qarshiliklardan birm a-bir o ‘tadi. Bunday ulanish ketm a- 
ket ulanish deyiladi.
A
+ o-
V
1
!
3
L
i 
'
r
v a~v,
vBK-v,
A
VarVj
o
D
D
l
1.8.1-rasm.
Qarshiliklarni ketma-ket ulash.
12
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Sxemada umumiy qarshilik: 
1R =
/?, + 
R, + R,;
Kuchlanish: 
Z/AD = £/, + 
U2 + Uit
bu yerda: X 
R —
umumiy qarshilik (amalda ekvivalent qarshilik deb 
ataladi), u Om bilan o ‘lchanadi;
UAD —
umumiy kuchlanish.
Qarshiliklar bir xil miqdorga ega bo'lsa,
RcVw = n R,
Om, u holda 
U,
-
volt.
0 ‘tkazgichlar ketma-ket ulanganda, ularning umumiy qar- 
shiligi qarshiliklarning yig‘indisiga teng.
U m um iy kuchlanish alohida qism lari uchlaridagi kuch- 
lanishlaming yig‘indisiga teng va qarshiliklaming qismlariga to ‘g‘ri 
proporsional (mos) ravishda taqsimlanadi.