talaqdalaq. təlq. 1. dalına bilən, keçilə bilən nərsə. saydam, şəffaf olan bir çeşit daş, ki sırça düzəltməkdə işlənməklə dolayı, oda dayanıqlı olduğundan, kağaz kimi kəsildigindən, sobanın, pincin qapı, baca dəliklərinə qoyulur. 2. talan, dalqun (dalmaq), cumqun (cummaq), yağma yolu ilə əldə edilən mal. qənimət. əsir. 3. dalaq (< dalqınlıq). həyəcan. 4. sulaq. ayranlıq. tuluq. 5. dıllaq. qadınları qıç arasında, dal dal olmuş ət parçası. 6. dəlik, oyuq görnüşdə olan şalvar arası. ağ (< av: iki tikəni avlayan (yığan, bir yerə gətirən tikə). - şalvar, qoltuq dalağı, ağı.
- dalaqa qapılmaq. - dalaqın sovmaq.
- dalaqolma: təhal. - dalaqışişmək:1. soluq darlaşıb qaçamamaq. 2. qızıqlaşmaq.
talamaqdalamaq. 1. dağlamaq. yaxmaq. acıtmaq. qavurmaq. - ısırqan daladı, əbə köməçi yaladı. 2. ısırmaq. dişləyib qoparmaq. - ayı dalamış. 3. talanlamaq. yağmalamaq. qənimət, əsir götürmək. vurub qoparmaq. - qızdalamaq: tutub əsir götürmək. 4. düzəni pozmaq ( # daramaq: düzənə salmaq).
talandalan.
talandalan. 1. qənimət. yağma. 2. avlu.
- dalanbadalan: dolan ba dolan. tolanbac ( n <> m ) tolambac. dönə dönə bükülmüş. bərk dolaşıq qarışıq. labirəntlatin.
- alantalan: qapan qapana. - alantalanedmək:arantalanedmək: alt üst edmək.
talanlamaqdalanlamaq. talamaq. dalamaq. talamaq. dalamaq. yağmalamaq. qənimət, əsir götürmək. vurub qoparmaq. - qızdalamaq: tutub əsir götürmək.
talasan sarıqın sallanan ucu. təyləsən.
talaştirəş. tiriş. yonğa. yonulmuş nərsədən çıxan iri tikə:
talaşa incə yonqa. qazıntı. oğuntu. qırıntı.- odun qazıntısı. kavsala qazıntısı. - parça qazıntısı.
- qalın dalaşa: küngə. incə yonqa.
talqıcdalğıc. qəvvas. - dalğac daldırmaq. - dalğıc quş: balıq tutmaq üçün suya dalan quş.
talqındalqın. 1. dalmış. keçinmiş. kəndindən keçmiş. bihuş. mədhuş. - ısıtmadan dalqın yatır. - ısıtmadan sonra bir dalğınlıq gəldi. - ağladı ağladı dalğın düşdü. 2. unutqan. alıq. ağlı başında olmayan. gic. - elə o dalğın kişidir. - dalğın uşaq. - oğlunu itirməsi, onu dalğınasaldı. - dalqınlığı burax qıl, ayaq üstündə durqıl.
talqıtmaq tilqatmaq. çarpıq yapmaq. nərsənin arasına dil, dal soxmaq. işi qeciktirmək. yüklə ip arasına ağac parçası qoyaraq yükü düzəltmək üçün büküb, sıxmaq.
tallaqdallaq. sırıq. çox uzun boylu olan kimsə. - sırıqkimi, dallaqgəzmək: boş boşuna gəzmək.
tallantıdallantı. budantı. qollantı. budaq budaq, dal dal olmuş. kəsimiş budaqlar toplusu.
talmaqdalmaq. 1. içəri, içinə batmaq. soxulmaq. - qazma toprağa daldı. 2. qoyusuz, izinsiz bir yerə soxulmaq. - qapıdan içəriyə dalıverdi. 2. özünü itirib, baysınmaq, düşünmək, qıraqdan ayrınmaq. mat qalmaq. - o ağır görnüş önündə bir az daldı. 3. yuxuya batmaq. - bir az dlıb dalmaz gəlib oyandırdılar. 4. dərin oykuya, düşüncəyə qapılmaq. - öz quruntularına dalmış biri. 5. nərseylə uğraşmaq. - siz öz işizə dalın. 6. bilmədiyi işə girişmək. 7. talıqmaq. ağrımaq. arımaq. kəsəlləmək. batmaq. girmək. düşmək. qaruqmaq.
- dalıbçıxmaq: ışıq. sönəcək olub genə parlamaq.
talmışdalmış. talqın. dalqın. keçinmiş. kəndindən keçmiş. bihuş. mədhuş. - ısıtmadan dalqın yatır. - ısıtmadan sonra bir dalğınlıq gəldi. - ağladı ağladı dalğın düşdü.
tamqadamğa. 1. basqı. möhür. 2. qalıb.
- damqalı, möhürliyazı: buyruldı. rəsmi yalzı. əmrnamə.
- aldamqa: xaqanlığın ən yüksək damqası, möhrü. dövlət damqası. rəsmi damqaların ən böyügü.
tamladamla. 1. ürək keçinməsi. ürəyə qan damma. səktə. - damlaya tutulma. damla gəlmiş. 2. im. işarə. əlamət. - damlasız yol: əlamətsiz yol. - bir damla desən, dalın diyə bilərəm. - ona bir damla ver. 3. az. bala. - damla damla: bala bala. - damladamla aşınar, çıxar qazan başına. 4. teyxa. çin. xalis. duru. - damladaş:bərk duru, göz kimi daş. - damlasöz: çin söz. - damlaqızıl: som qızıl. - damlaqız: çox gözəl, arıq incə qız. 5. sayvan. seyvan. saruq. sarıq. sarquq. süs. bəzək. çıxıntı. oyma. sıçaq. saçaq ( saç <> aç # iç ).
- tər kimi damladamla axmaq: sızmaq. tərəşşüh edmək. - su küpündən, yağ sızmaz.
- ışıqdamlası: ışıqtopı:: çox gözəl cocuq.
- damla damla axma: sızı. təqtir.
- damladamla: azar azar. az az.
- damlasöyləmək: az danışmaq.
- damladadamlaya: incədən incəyə.
- damlasaqqızı: teyxa, çin, xalis saqqız.
tamlalıqdamlalıq. 1. damın saçağı, şıratanının altında qurulan aralıq yer ki damın yağmırı ora damlar. 2. damla damla axıdan arac. qətrə keş.
tamlama - damlama, yumşaqca ayaq səsi: tıb. tıb təpir. təpiş. tapış.- tıbtıb dalayır. - cocuq tıbtıb təti pati elir.
tamlamaqdamlamaq. 1. tammaq: dammaq. təqtir olmaq. az az axmaq. 2. az yağmaq. atmaq. - yağışdamlır, atır. - axmasadadamlır: yeri dibli əksilib kəsilmir. çox gəlməsədə büsbütün kəsilmir. yanmasada közəyir. yanmasada alızır. heç yox deyil. - burundan damlamaq: çox bənzəmək. - burundanqandamlamaq: çox incimək. 3. dama salmaq.
- dodağındanqandamlar: gilas dodaq. al qırmızı gözəl dodaqlı.