Qaraqalpaqistan meditsina instituti medicinada informacion texnologiyalari, biofizika hám medicinaliq radiologiya kafedrasi

Informaciya túrleri


Medicinalıq maǵlıwmatlar - bul nawqaslar hám kesellikler tuwrısındaǵı maǵlıwmatlar kompleksi bolıp, olar olarǵa sáykes keletuǵın usıllar menen óz-ara baylanısda qáliplesedi hám dáslepki maǵlıwmatlardıń uǵımsızlıǵı hám tolıq emesligin joq etedi.
Medicinalıq maǵlıwmatlardıń túrleri
1. Alfanumerik - zárúrli medicinalıq maǵlıwmatlardıń kópshiligi laboratoriya izertlew usılları nátiyjeleri, xalıq salamatlıǵı hám den sawlıqtı saqlaw mákemeleri iskerligi (barlıq baspa hám qolda jazılǵan hújjetler);

2. Vizual túrde I (statistikalıq hám dinamikalıq ) - statistikalıq - Suwret (XRD hám boshq.), Dinamikalıq - dinamikalıq suwret (kóz qorachigining nurga reakciyası, nawqastıń júz ańlatpası hám basqalar );

3. Dawıs - nawqastıń sóylewi, perkussiya dawısları, auskultatsiya waqtı daǵı dawıslar hám basqalar );

4. Kombinatsiyalanǵan - xarakteristikalanǵan gruppalardıń hár qanday birikpesi.

Shıpaker derlik mudamı nawqas maǵlıwmatlarınıń birlestirilgen túrleri menen shuǵıllanadı.

Informaciyalastırıw hám informaciya jámiyeti. Házirgi waqıtta informaciya mámlekettiń ilimiy rawajlanıw dárejesin, ekonomikalıq hám qorǵaw qudıretin kórsetiwshi eń zárúrli kórsetkishke aylanıp barıp atır. Ol xalıq xojalıǵında qansha kóp islep shıǵarılsa, xalıqtıń turmıs dárejesi, mámlekettiń ekonomikalıq hám siyasiy úlesi sonshalıq joqarı boladı. Jámiyeti informaciyalastırıw - bul insan iskerliginiń barlıq social áhmiyetli túrlerinde isenimli maǵlıwmatlardan, ulıwmalastırılǵan bilimlerden tolıq hám waqıtında paydalanıwdı támiyinlewge qaratılǵan ilajlar kompleksin keń engiziw bolıp tabıladı. Házirgi waqıtta óziniń social áhmiyetine kóre jámiyeti informaciyalastırıw onı sanaatlastırıw menen salıstırıwlanadı. Bul jańa tarmaq ekonomikanıń texnikalıq dárejesin belgileydi.
Informaciyalastırıw - bul jámiettiiń informaciya resurslariniń sezilerli dárejede kóbeyiwine jáne social óndiristiń informaciya sektorında miynet ónimliligin asırıw zárúrligiga munasábeti. Informaciyalastırıw tekǵana ekonomikalıq kórsetkishlerdiń artıwın, milliy ekonomikanıń rawajlanıwın, bálki islep shıǵarıwdı rawajlandırıwǵa, jańa jumıs orınlarındı jaratılıwma, adamlardıń turmıs dárejesin asırıwǵa qaratılǵan fundamental hám ámeliy pánlerde jańa ilimiy tabıslardı alıwdı da támiyinleydi.. Eger informaciya infratuzilmasini jaratıw programması ámeldegi bolsa, bul máselede tabısqa erisiw múmkin.
Informaciya infratuzilmasi astında informaciya resursları hám avtomatlastırılgan baylanıs sistemasınan keń paydalanıwǵa tiykarlanǵan jańa informaciya texnologiyalarınan paydalanıw múmkinshiligin beretuǵın informaciya qarıydarların informaciya menen támiyinlew sistemasınıń dúzilisin túsiniw.
Informaciya almaslaw, onı qayta islew hám saqlaw insaniyat sheshetuǵın eń zárúrli wazıypalardan biri bolıp tabıladı. Jámiyeti informaciyalastırıw bántlik, shólkemlestirilgen strukturalar hám adamlardıń turmıs formasında túpkilikli ózgerislerge alıp keldi. Eski agrar hám sanaat jámiyetleri ornın iyelegen informaciya jámiyeti dáwiri keldi. Informaciya jámiyeti - bul jámiyette jumısshılardıń kóbisi informaciyanı, ásirese onıń eń joqarı forması - bilimdi islep shıǵarıw, saqlaw, qayta islew hám satıw menen shuǵıllanadı.
Informaciya jámiyetiniń ayriqsha qásiyetlerin ajıratıp kórsetiw múmkin:
1. Informaciya texnologiyaları insan social iskerliginiń barlıq tarawların qamtıp alıwshı global ózgeshelik kásip etdi, social basqarıwdıń adamgershilik principlerı hám átirap -ortalıqqa tásir kórsetiw ámelge asırıldı.
2. Basqa resurslarǵa salıstırǵanda informaciyanıń ústinligi támiyinlenedi.
3. Jámiyet avtomatlastırılgan processlerge tiykarlanadı: bilimlerdi jaratıw, saqlaw, qayta islew hám paydalanıw - pútkil insaniyat civilizatsiyasınıń birligi qáliplesti.
4. Informaciya qulama qarsı hám informaciya ochligi ortasındaǵı qarama-qarsılıq jónge salıw etildi.
Informaciya jámiyetiniń sanap ótilgen qásiyetleri tómendegi mashqalalardi keltirip shıǵaradı:
• adamlardıń jańa informaciya ortalıǵına iykemlesiw mashqalası;
• sapalı hám isenimli informaciyanı tańlaw mashqalası;
• informaciya texnologiyaların islep shıǵıwshılar hám qarıydarlar ortasındaǵı ayırmashılıqtıń keńeyiwi;
• ǵalaba xabar qurallarınıń jámiyetke tásiriniń kusheytiwi;
• shólkemler hám adamlardıń jeke qol qatılmaslıǵın buzıw; hám boshq.
Informaciya kóleminiń ósiwi medalınıń unamsız tárepin kerekli kólemde kerekli maǵlıwmatlardı waqıtında tabıw hám alıwdıń ılajı joq ekenligi sebepli informaciya ochligi dep ataw múmkin.
A. A nızamına kóre. Xarkevich, maǵlıwmatlar mámleket milliy tabısınıń kvadratına proporcional túrde ósip baradı. Informaciya aǵısları eksponent túrde ósip barıp atır. Informaciya aǵısların qayta islew wazıypalarınıń quramalılıǵı insan múmkinshiliklerinen asıp ketkende, informaciya tosigi anıq túrde júzege keledi. Insan rawajlanıwdıń tiykarǵı tasıwshısı bolıp, óz háreketin chekleydi, endi waqıtında qarar qabıllaw ushın zárúr bolǵan maǵlıwmatlardıń pútkil kólemin aqıl eta almaydı hám qayta isley almaydı.
Onıń járdemine esaplaw mashinaları keldi, olardı qóllaw usılı turaqlı túrde rawajlanıwlashtirilmoqda. hám tek kompyuterlestiriw informaciyanı kerekli kólemde qayta islew imkaniyatın beredi. Kompyuterlestiriw - bul esaplaw texnologiyası hám programmalıq támiynattan ǵalabalıq paydalanıw.
Kompyuterlashtirishning tabısı ush shártda támiyinleniwi múmkin: joqarı sapalı texnologiya, programmalıq támiynat hám jaqsı islengen xızmet. Adamlardıń joqarı texnikalıq mádeniyatı, kompyuter sawatlı adamlıǵına qoyılatuǵın talaplar jıldan-jılǵa artıp barıp atır. Sonday eken, eń zárúr bilimler kompleksine tariyxıy -materiallıq bilimlerden tısqarı, kompyuter sawatlı adamlıǵı da kiredi.
Bunday jaǵdayda jámiyeti informaciyalastırıw hám kompyuterlashtirishning tiykarǵı baǵdarları belgilendi:
1. Kárxanalarda ekonomikalıq informaciyanı shólkemlestiriw. Kárxana ónimdiń assortimenti, bahaları hám óndiriwshileri, miynet bazarı hám satıw kólemi, mámleket hám shet el degi talap hám usınıs hám taǵı basqalar tuwrısında isenimli hám waqıtında maǵlıwmatlarǵa mudami mútáj boladı.
2. Xalıqqa kompyuterlerden paydalanǵan halda waqtın sezilerli dárejede tejeytuǵın, adamlardı óz-ózin tárbiyalaw hám dóretiwshilik miynetke bosatish imkaniyatın beretuǵın informaciya xızmetlerin sistemasın jaratıw.
3. Kompyuter konsalting orayları jumısın shólkemlestiriw, diagnostika kompyuter ekspertiza sistemaların jaratıw, mayıplar, jalǵız, kesel hám ǵarrılar ushın esap hám xizmet kórsetiwdi jolǵa qoyıw imkaniyatın beretuǵın den sawlıqtı saqlaw jáne social támiynat sistemasın kompyuterden paydalanǵan halda shólkemlestiriw. adamlar.
4. Tálim hám pán sistemasın kompyuterlestiriw, bul oqıw sistemaları hám paydalanıw múmkin bolǵan bilim bazaların jaratıw arqalı bilim alıw procesin tezlestiredi hám támiyinleydi; videotalim kursları, elektron kitap sistemaları hám jurnallar menen audio videokassetalarni jumısqa túsiriw.
Technologies dep ataladı (ótkeriw) maǵlıwmatlardı, qabıl qayta islew, saqlaw hám tarqatıw qaratılǵan informaciya texnologiyaları. Informaciya texnologiyaları insan iskerliginiń barlıq tarawlarına kirip barıp atır. Olar óz rawajlanıwda bir neshe basqıshlardan ótken ediler, olardı shártli túrde tómendegishe ataw múmkin: qolda (jazıw járdeminde maǵlıwmattı saqlaw hám uzatıw ), mexanik (baspadan shıǵarıw ), elektr (elektr jazıw mashinası, nusqa kóshiriw), elektron yamasa kompyuter. Informaciya texnologiyalarınıń rawajlanıw tariyxı haqqında sóylegende, onıń zárúrli elementi - baylanıs (baylanıs ) rawajlanıwı haqqında esten shıǵarmaw kerek.
Hár qanday injenerlik texnologiyalarınan ayrıqsha bolıp esaplanıw, informaciya texnologiyaları túrli tarawlarda qayta islenetuǵın, tájiriybe arttırıw hám ámeliyatqa qollanıw etiw ushın jámiyet mútajliklerine sáykes keletuǵın hár qıylı texnologiyalar hám informaciyalardı birlestiriw imkaniyatın beredi.