Qasım b y zakir

sevda x rab eyl r ad mi, Özün bil, deyir m b rid n sana. Biri piri-kamil, ikisi  

sad , Oyna  olmaz üçd n, dördd n ziyad . Tap ırıb ……  irin F rhad , B lk  fürs t  

ola………sana.*/ M H MM D B Y  /*N zmi- k rbarın g ldi yeti di, Ay Qasımın 

pü tü p nahı M mm d!  c b tanıyıbsan ç rxi-b dkarı, Pir olasan görüm, vallahı, 

M mm d! Onun kimi bir  cuz  hiyl g r, Tapılmaz, g z s n c hanı yeks r; Bir 

d nizad ni tacv r eyl r, Göz ucil  qılsa nigahı, M mm d! Çün özü di idir, sözü di ini,  

Sizd n yax ı m n bilir m i ini, N z r salıb bir………. ki ini  ranın eyl di  

pad ahı, M mm d! B sl di Teymuri-L ngi bir müdd t, Geydirdi  ynin   

q bayi-he m t; Kor S lim  verdi n  növ dövl t, Mü küldü eyl m k siyahı, M mm d!  

M d ni-x tadır, n find n  l ç k, Ayaqlar h r yerd  f qiri görc k; Yastıpapaq  

eyl r kimini m n t k, Kimi ba a qoyar külahı, M mm d! Cahan , bi übh , ged c k  

g l n, Bu yer deyil, biz  ayrıdır v t n; Ba a yetib ömür, indi s n v  m n Oruc  

tutaq g r k se mahı, M mm d! B y ik n adımız olub mülk dar, R iyy t indid n biz   

... atar; Ellik il  bu hal t  n  ki, var G r kdir ki, ç k k yüz ahı, M mm d!  

Bundan is  yeydir diyari- ürb t, Al ba ını, dur get,  lb t, s d  lb t! Var is   

m hr min, bir soru  x lv t, N  idi bu x lqin günahı, M mm d? Bu dövri-fanid   

bulmadıq zay , Ömru verdik  b s- b s f nay ; G l M h d  ged k, ya K rb lay ,  

Budur k lamımın kütahı, M mm d! 

 

 

 

 

 

 

 

M RZ  MEHD Y  

 

Dedim fuladını n rm eyl y s n, S n eyl din s ngi-xar ,  zizim.  n aallah olur l haf 

müs ll m Bel  keçs  var -var ,  zizim, Asi r y t b yin yada salırmı, A a sözün…….. 

alırmı, Fuladi-b dgüh r yumu alırmı Ta dü m y  yalavlar ,  zizim. Birah  ng r soyuq 

döy  d miri, Çıxmaz ç ki ind n s si-s miri. Müh ssilin uzun olsun ömüri, Xub salıb 

onları dar ,  zizim. Yeti n t k alıb qulluq da yekin, Bizim mülazim  göst rib…….. 

E

k ki, xamladı götürm z yükin, G tiribl r bizi zar ,  zizim. Can  yetdim d rdü  mü 

möhn td n, Qurtarmadım  ndi d n, xiff td n; Ba ımı götürüb bu vilay td n etm liy m 

bir diyar ,  zizim. Mundan  vv lkil r çalı ıb H rç nd Bir ev tikm yibl r ola dilp s nd; 

Sarcalı x lqini ba dan xudav nd Yaradıbdır günüqar ,  zizim. Bizl r kimi bir-birinin 

b dxahı Tapılmaz, g z s n al mi dahı. Onun üçün  z b edib ilahi, Xayinik a naya, yar ,  

zizim. Göz l köhl nl ri gec  sübh d n Minib çapıb, qulun tökdürür H s n. N sih t 

eyl yib h rgiz dem zs n Ç kib onu bir k nar ,  zizim: Ey bih ya, h z r eyl  xudad n, 

Usan t q llübd n, cövrü c fad n. Pe iman olursan bu mac rad n, Yetirirl r sahibkar , 

zizim. Yen  taz  o urlanıb bir yabım, D xi ziyanlı a qalmayıb tabım; Budur siz   vv l-

axır cavabım: Bu i  eyl yin çar ,  zizim! Qarabaldır x lqi o ru yata ı, Tapılmaz 

g z s n do rusu, sa ı Hamıdan bir k nar, o it u a ı Talan salıb a ikar ,  zizim. F qir-

füq ranın qoyunu, malı Yarım saat deyil x tad n xali. Sakit etmi diniz bu qiylü qalı, 

Yen  qarı ıbdır ar ,  zizim. Bax ıdan görmü m mehrü v fal r, Bizd n yetir ona h dsiz 

dual r, Xeyrxah m ona sübhü m sal r, Cahangirü cahandar ,  zizim. 

 

 

 

 

 

 

HÜSEYN B Y  H CV 

 

Var mülki-Qaraba da çox dun kep k o lu, Ha a kim, ola bir bel  m lun köp k o lu! S n 

s nki-c fabirl  m nim könlümü yıxdın, Yıxsın evini qadiri-biçun, köp k o lu! Yox s nd  

m g r  rmü h ya, bir k s  eyl r Bu zülmü n  h ccacü n  M mun köp k o lu! Munca 

n di kim, dinini dünyay  satırsan?! Yı dı o q d r neyl di Qarun köp k o lu! Bir d rd  

salıbsan ki, m ni çar  tapılmaz, H rgah g l  Lo manü F latun, köp k o lu! E

kd n at 

olmaz, çulunu eyl y s n g r Ya tirm vü ya  tl si-gülgun, köp k o lu!  fali-b din qıldı 

Qaraba ı mül vv s, Pak etm z onu lücceyi-Ceyhun, köp k o lu! H rç nd müs lmandı 

adın, yax ıdı s nd n Ta td  Mıkırdı  il   rtun, köp k o lu! Kimdir o çör ksiz qapına  ad  

g lib, ax am Qayıtmaya dilx st vü m hzun, köp k o lu! Üftad l rin d stini tut ta  

n f sin var, H mvar  dolanmaz bel  g rdun, köp k o lu! H r kim tanıdı, tapdı  

s ni, oldu pe iman, Bir m n deyil m beyl  cig rxun, köp k o lu! Kimin evin   

dü s  s nin m qd mi- umün, Yeydir ki, dü  z lz l , taun, köp k o lu! H r  

b ndini bir k sd n alıb mad rin, oldur S nd n görünür kari-dig rgun, köp k  

o lu!,,. Bir acı xiyarca mana i  görm din  sla, Dursun gözün  yük-yük o qavun,  

köp k o lu! Dörd yük sarı bu da keç n il vurdu qatırçın, Yolda üyünüb getdi siz   

un, köp k o lu! Dünya i i  ql il  deyil, talei-meymun Ç kmi  n  yer  gör s ni,  

meymun köp k o lu! 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

BÖYÜK B Y  

 

Ey böyük b y, biz  s n verdiyin t xt M nim di l rim t k ovraq olubdu Çürüyübdür 

pay l ri s rb s r, Bir tutumdan h l  alçaq olubdu. Pozulubdu, da lıbdı dörd yanı;  g r 

gönd r s n usta Sehranı, Y qin bil ki, yoxdur qurmaq imkanı Bir növ il  g rd n-bucaq 

olubdu. Bir pay sin mıx çalmı am danaya, Birisi g lm di heç ovsanaya, Birin övr t paz 

yondurub hanaya, Birind n bir  c b toxmat olubdu. Da ılıb iqlimi- ran  dönüb, Yıxılıb 

s rayi-viran  dönüb,  yilib- qam ti-piran  dönüb, Tamam paç l ri çoynaq olubdu. 

Neyl sin, i l nir müdd td n b ri, Qalmayıbdı h rgiz  nlik  s ri; Sındıqca yonulub 

dö m l ri,  n uzunu iki barmaq olubdu.  p il  ba -ba a çatmalı deyil, Götürüb oca a 

atmalı deyil, O q d r güd lib-yatmalı deyil, U aq be iyind n qıvraq olubdu. Lazımdı 

qocadan eyl m k h z r, Ölm yi övladır, bihud  g z r, h r zaman uzansam böyrümü 

z r, Sanasan ki, quru qaltaq olubdu. Nat van m bir  m n  küc eyl r, Heç bilm z m  

yerd  yatan neceyl r. Ta sübh d n qa ınmaqdan gec l r Var  ndamım dırnaq-dırnaq  

olubdu. R ncü t b  s r etm z qalına, Ax amad n yük götür  dalına. M n z rdü  

z if m, xo a halına H r kim ki, s nin t k topçaq olubdu. B rab r g r kdir uzunu,  

eni, Qorxuram t ng ola, incid  m ni, Çünki il yarımdır bizim keyv ni Yatmaqda  

m niml  ortaq olubdu. Ey m d ni-s xa, ey kani-k r m, G r kdir gözlüy  ad mi  

ad m; B x  eyl  Zakir  bir t xti-möhk m, Qoyma, xabgahım çardaq olubdu.*/ BÖYÜK  

B Y  I /*Böyük b yin xanimanı abadan, Biz  bazi-k m ikarı gönd rmi ; Quyru u  

yox,  hp rinin üçü yox, Bir naqisi-dilazarı gönd rmi . Dem , deyir yalan filani  

mana, L n t ol kims y  dediyin dana. Qanadı, quyru u, pe k di sana, Saf topaldı  

barmaqları, gönd rmi . H vayi-seydd n en n zamanda, Möhn t tüyuruna min n  

zamanda, Bo   l il  teyr  dön n zamanda S kib, s kib biz  sarı gönd rmi . Bir il  

verib ol M h mm d dar aya, O da süvar olub qulan yor aya; Qanıq edib sa sa ana,  

qar aya, Görüb ki, yamandır karı, gönd rmi . Turac çolpasına üz tutar t k-t k,  

Gözün yumar bozu, xoruzu görc k, Xan -nüzul imi  l l  Qurban t k, Ba dan edib ol  

yassarı, gönd rmi . H r zaman ki, plov dü s  xa ıma, Zo al axtasıdır qara,  

a ıma;  limd n çıxan t k qonar ba ıma, Bir sahibi-etibarı gönd rmi . N  q d r  

aparıb ataram gen , M nd n  qd m görr m g libdir yen . Bu növi qu  olmaz m g r  

ki, m n  Bir b ladır göyd n tarı gönd rmi ?!  st r uzaq apar, ist r yavu a,  

Qayıt g l, özünü verm  sovu a; Ax am g l c kdir k nd  tovu a, Lazım deyil  

intizarı, gönd rmi . Xo  ünn k olaydı Fatim  kimi, Özg  ill tinin yox idi  mi.  

l  g lm z, çox incidir ad mi, B dr vi ü d v tvarı gönd rmi . Paçab ndi mal  

gönünün de m si,  ikarıdı keçi qılı e m si; Ma allah, bo azının ke m si,  

Müh yyadır h r bir karı, gönd rmi . Qumrovunun s si bir növ il  b m, Çatı boyu  

olsa, e itm z ad m, Al tü asbabı olaydı möhk m, Tapaydıq it nd  barı, gönd rmi .  

B hl sini dem yin, avar dir, M nim kürküm kimi par -par dir. Günd  bir cüc d n  

günüm qar dir; Canımıza alovları gönd rmi . Tapmadım cahanda bir yari-d msaz,  

Çox c fasın ç kdim, v fa gördüm az; Dost dosta gönd rir bazi-diln vaz, O da m n   

ahü zarı gönd rmi . Bunların i l ri cüml  t lt ldi, T lt l i d n fayda  

yoxdur,-m s ldi. Özü yolda öldü, c l si g ldi, Dada ı da bir bimarı könd rmi .  

Zakir, bundan artıq d xi söz dem , Batırma o lanı  üss y ,  m . Bel  ... adam  

verm z ad m ;  lb tt , bu imi  varı, gönd rmi . 

 

 

U A MOLLALARI HAQQINDA 

 

Heyf, s d heyf, bu i  bulmadı  ncam yen . Ül ma özl rini eyl di b dnam yen .  i y  

d sti-q za s ngi-c fa ya dırdı,  i v  sındı bu gün rövn qi-islam yen . Var idi 

m dr s y  r b ti x lqin, qov a Dü dü nahaq yer  ortaya bu ax am yen . O q d r 

keçm di ki, sülh binası pozulub, Bir-bir   ıllaq atar  eyx ki- yyam yen . Du  h mkas vü 

h msöhb t idi, eyl rl r Haliya bir-birinin küfrüni elam yen . Neç  müdd tdi k sad olmu  

idi, oldu r vac  hrü bazard  latailü dü nam yen . Görm dik biz buların dövrd  bir eydi-

rif, Oldu m sdud d ri-zikr bu bayram yen . Zövqü  övq il  s h rd n r hi-m scid  

tutduq, Zarü m hzun qayıtdıq h m  nakam yen . Misli-s yyadi-c fapi  yer  dan  s pib, 

H r  bir növ qurar mür i-dil  dam yen . Yekc h tlik pozulub oldu q l m t k düz ban, 

Yazılır  amü s h r t nl  pey am yen . Bu n  sazi , bu n  islah, çıxıb m nb rd ,  ki gün 

keçm di dü dü i  eyham yen . Bu sif tl  bel , biz naqisi gör, onlardan K sm zik hiç 

ölünc  t m i-xam yen . Var bir qabilü kamil, ona da  hli-nifaq Ta dinib, derl r, olubdur 

ki i s rsam yen . X l ti-xosrovi-d hr eyl di  ngü tnüma, Oldu ta M mm d li sahibi-

nan yen  Var ümidim ed  knyaz bu p rxa  bina, Taz d n  hli-vilay t tuta aram yen . 

 

 

 

 

 

 

 

S DAQ TL  DOSTLAR HAQQINDA 

 

Bir tısba a, bir k s y n, bir qar a Yolda  olmu  idi bundan sabiqa. Pakiz  m kanda 

tutuban v t n, Asibi-d hrd n asud , eym n. Övqat keçirirdi yazü yayü qı , Ey ü nu  

m

ul idi bit vi . Bir ahu  ol yer  eyl yib güzar, Üç ik n h md mü h mrah oldu çar. 

S h rd n da ılıb h r  bir yana, Günorta zamanı g lib m kana, Ba ından keç ni eyl rdi 

söhb t; Bu hal il  dolandılar bir müdd t.  ttifaq n, bir gün g lm yib ahu, Aldı yolda ların 

canını qay u. Qar aya dedil r: "dur, aç p rü bal, G tir biçar d n biz  bir  hval.  ay d  

ki, f qiri, xudan k rd , Dam  salmı  ola s yyad bir yerd " Bim ksü t v qqöf ovc  qalxıb 

za , Dolanıb h r t r f ed rk n soraq, Gördü ki, heyvanı s yyadi-bir hm, Üqub ti-h qd n 

eyl m yib v hm, Tutub,  l-aya ın barlayıb möhk m, Atıb gün  qar ı, özü gedib h m. 

Dami-t zvirini qurubdu gen ,  ay d özg   ikar sala ç ngin . Ahuyi-pab nd  verib t s lli, 

Qanadı on is , eyl yib  lli. G lib h mr hl r  g tirdi x b r, Bir par  nal vü  iyv n etdil r. 

T k llüm  g lib dedi k s y n: "Onun  ncamını yax ı bill m m n. M ni qanadının üstün  

götür, O yer ki, ahunu görübs n, yetir. Be-hövli-qüvveyi-xaliqi-zülm n, Bir l hz d  

b ndin par  qıllam m n". Bu t dbiri h m  eyl yib p s nd, Oldular, filcüml , dil adü 

xürs nd. K s y ni qar a alıb dalına, Olan gücün verib p rü balına, Bir zaman yetirdi  

ahuya mu i, Qalmamı dı s brü q rarü hu i. Z rbi-d ndan il  k sib k m ndin, Bir  

nd k qalmı dı d f ed  b ndin, Gördül r tısba a üftanü xiyzan, Özünü yetirdi  ol  

yer  nalan. Z bani-t rrüz etdil r diraz, Söyl dil r: "bu n  i di, anlamaz?! N   

fikr il  g ldin buray , gör k, S nd n biz  olacaqdı n  köm k? M g r ki, g l nd   

s yyadi-pürf n Biz qaçaq, qalasan aralıqda s n! O da biz  ola  lahidd  da ,  

G r kdi dübar  çalaq  l-aya ". Dedi: "ey yarani-ba-istiqam t, Ayini-dostluqda  

deyil mürüvv t A inanın biri g z  asud ,  ol birisi qala dami-qay ud . Gir m ki,  

m sr fim yoxdur bir kar , Nec  dura bill m sizd n k nar ? Tanrı o yolda a eyl sin 

z b, Kim, dari-dünyada ola xüdt l b! Üç h mr hi-sadiq t k olsun azad,  

M nimki s hldir, h rçi bada-bad!" Göftügunu bunlar etm mi  t mam Gördül r ki,  

g lir m rdi-b d ncam. H mr hi-çarümd n  l ç kib naçar, Ahu, siçan, qar a etdil r  

f rar. S yyad g lib ol m qam  yeti di Kim, ahunu pab nd edib getmi di. Baxıb h r  

t r f  etdi n zar , Görm di be- eyr  z rismani-par . Bir d  bir tısba a zarü  

s rg rdan, Ya ınmaq q sdil  dolanır h r yan. B s ki, çox yüyürüb eni -yoxu a, Ov  

tapmayıb  li çıxmı dı bo a. Tısba anı labüd torbaya saldı, A zını ba layıb  

dalına aldı. Yornuq köp k kimi ovçu ah st  Yol ba ladı, ixtiyarı güs st . Qar a  

dövr eyl yib ovci-h vad , Baxardı  m li-ibni-Ziyad . G tirdi h mr hi-f rar   

x b r, Hali-bin vad n olub müst hz r, Mu i-sahibi-hu  tapıb bir t dbir, Dedi:  

"durmaq v qti deyil, ey n xcir! S n eyl  m kr il  payını axsaq, S yyadın önünd   

dolan bir s yaq. Fikr eyl sin asan tutaçaq s ni, X yali-xam il  atıb kis ni, O  

olsun  ikarın tutma a m

ul, M n ollam torbanı yırtma a m

ul. Ol zaman ki,  

qar a eyl di s da, Bil ki, tısba anı etmi m r ha. S br eyl  bir q d r ta ki,  

biz qaçaq, S n d  sıçrayıb g l yen  qarı aq". Bu m kr il  oldu dü m hbus azad,  

Qayıdıb g ldil r m srurü dil ad. Bu m s lin vardır ona nisb ti: Bir k sin bir  

k s  ola ülf ti, G r k zar olanda, o da zar ola, H mi  dostundan x b rdar ola.  

N inki dost qala dami-b lad , O g z  arxayın d tü s hrad . H m d xi h qar t  

gözil , zinhar, Baxıb bir ad m  eyl m  inkar. H r me y  güman aparma bo dur,  

Xudbinlik ki iy  n  kari-xo dur, Yazıbdır S diyi- irink lam,  ml hü - ü ra,  

arifi- yyam:, "h r bi  güman m b r ki, xalist,  ay d ki, p l ng xüfte ba d"*/ 

 

 

 

 

 

 

M RZ  F T L Y  

 

Gözüm yolda qaldı, könül intizar, G lm di cavabi-nam l r s nd n. Bir aydan artıqdır 

gedib u aqlar, Yeti m di biz  bir x b r s nd n. A ina, müsahib, yarü h msay  Lazımdır 

yeti   övr , h ray ; Kitab tin d y r mülki-dünyay , N  hac t ist m k simü z r s nd n? 

T k yaradıb s ni vahidi-yekta,  xlaqına,  tvarına m rh ba! Neyl mis n Molla S fi, 

B ybaba M mnundu,  zizim, bu q d r s nd n? O vilanın yoxdu bu yer t k pisi, 

T q llübü, h rz karı, x bisi; Yax ı gördüm tamam  hli-Tiflisi, Razıyam n hay t bi t r 

s nd n. Olan d md  mana m nzil  adno H r t r f  eyl r idim t kü do.  vano-b y, 

Kolyubakin,  liqo Çalı ırdı,  lh q, b rab r s nd n. H s n b y  söyl   mri-m lumi, 

"Q ziyy  m lumdur dey nd  rumi". S r fraz eyl rs n yüz b xti  umi, Zahir olsa  g r bu  

hün r s nd n. Tutub dam nini s n t k  mirin, T v qqöün eyl r iki  sirin; Qaraba   

mülkünd  bir m rdi-pirin T m nnası budur, taci-s r, s nd n! Qoyma ki,  ürb td   

ged l r zay , Say  salmaq t qazadır hümay : Laçın balasıdı g mi  sonay , Seyd  

etm k olardan, balü p r s nd n. Salıbdır b laya d b nganali, Da ılıb  mlakı,  

dövl tü mali; Sakit eyl m y  bu qilü qali  st r o xo t bi-süx nv r s nd n.  

Tutu ub m niml  ç rxi-b d fal,  t……girsin ha beyl  iqbal; Bizim üstümüzd , ey  

nikuxisal, E itdim incinib Yek p r s nd n. Ba  ver n zamanda bu  mri - b s,  

G r k ona s n dey ydin: "ey t r s, S n bir a acsan ki, ömründ  heç k s N  say   

görübdür, n  s m r s nd n. Çoxların qılıbsan çör y  möhtac, Axtarır, tapılmaz  

d rdin   lac; Fironü hamanü Zöhhakü h ccac Ola bilm z, ola sit mk r s nd n.  

Bid tin yandırıb qövmü  shabi, Mü küldü g tirm k bu zülm  tabi. Dü üb C br illi,  

Maralyan, Babi, Horadiz, Qoyucaq d rb d r s nd n. Zülmü sit minl  al m dolubdur,  

hli-beytin r ngi-ruyi solubdur, Neç  röv n xanimanlar olubdur,  bi-yelda kimi  

tir t r s nd n. Böyük o lun k z r payi-piyad ,  ol biri d  t l f oldu arad ; Xah  

g da, xah büzürgzad , O kimdi ç km y  yüz z r r s nd n? Sikk  olmaz övladının  

cibind , Rizql ri yırtıq çuval dibind ; Can verdi mad rin özg  evind , N  düxt r  

yarıyıb, n  pes r s nd n. Ömri-t vilin  budur ki, d lil,  st m z üzünü gör   

zrail; Bundan sonra h l  ya arsan yüz il, V chi budur,  c l yan g z r s nd n.  

Ül may  ders n föh ü latayil, T riqi-islama deyils n qayil; Bu hal il  yen  çox  

qli zayil G lib e iyin  zad ist r s nd n. T s llütün yets   eyxül-islam , Anı  

bizd n bet r salırsan dam ;  b s yer  dü m  x yali-xam , Nifr t eyl r, billah,  

kim gör r, s nd n. M n s ni tanırdım, i l rin qandı, Yüz dey l r, el   

haman-hamandı; El  bilsin padi ahi-zamandı, H r kim iraq ola, müxt s r, s nd n.  

T q llübd , t f ttünd - ustadsan, Do ru sözün yoxdu, kizb  mötadsan;  

Qatili-imamsan,  bni-Ziyadsan, Lazımdır eyl m k  lh z r s nd n. V sfi-sifatından  

danı dım xeyli, E itsin h r kimin var is  meyli; El  yalqız Zakir deyil gileyli,  

Azürd dir al m s ras r s nd n". 

 

 

 

 

 

 

SMAYILB Y QUTQA INLIYA 

 

Bu  hld n mehribanlıq görm dim, M g r biz  ola o yandan m d d. Qutqa ın t rlanı, 

ki  hbazı, Sakini-biladi- irvandan m d d. Qaraba   xası yeks r ya ıdır,  vv ld n 

axıra zülm oca ıdır; Bir gec d  canavarlar da ıdır Olmasa k ll y  çobandan m d d. 

Nüc bal r q drin bilir nüc ba,  xlaqına,  tvarına m rh ba! Da -da  üst  durmaz al md  

sla D ym s  insana insandan m d d. F zayi-möhn td  qalmı am möhtac, U aqlarım 

olub v t nd n ixrac; T bibi-haziqs n, eyl  bir  lac, Yoxdur mana özg  d rmandan  d d. 

Yı ılsa bir yer  yüz alin s b, Danı ı ın m nat, sözün münt x b; Al m bilir bivasit , 

bis b b Mü küldür ariz  divandan m d d. H zr ti  smail olsun d lilin, Yeti  imdadına 

piri- lilin; Nec  f rz ndin  ol d m X lilin C brail g tirdi qurbandan m d d.  sasi-

qiyam t olanda b rpa, Kimdir  övr  yet n ondan masiva; S rd ft ri-r sul, X tmi- nbiya 

T nzili-ayeyi-Qurandan m d d. Ç rxi-f l k salmı  m ni bu hal , Malü mülküm tamam 

getdi z val ; Qaid dir  rm ndeyi- yal  Yeti ir sahibi-ehsandan m d d. G lm yib 

mütl qa ruyi-z min  Tab ed n m nim t k q za  min ; Zövr qi- ltafın dili-h zin , 

Gümanım var, ver  tufandan m d d. Nam rd  t yind n tutasan yüz il, Etibarım yoxdur 

h ll ola mü kül; Olsa, olacaqdır d rdin , ey dil! X l fi-N srullah Sultandan m d d. 

Zakir m h mi  s n t k s rv r , Xo  göst rsin s ni xaliq n z r ; Eyb etm z ali an 

üm ral r   st m k duayi-pirandan m d d. 

SMAYILB Y QUTQA INLIYA 

 

S ni al md , ey arami-can, h r kim z lil ist r Anı zill td  bu  mdar könlüm ayü il ist r. 

rabi-cami-b zmi-iltifatın nu  ed n bir g z N  Kövs r arizu eyl r, n  abi-S ls bil ist r. 

Deyil asan qürbi-padi ahi- sr  yol bulmaq, Sifati-nikü  tvari-xo ü xülqi-c mil ist r. M ni  

qov ayi- hri-b hri-Baku t lxkam etm z, N d n kim, a iqi- eyda olan k s qalü qil  

ist r. Kamal  yetm k olmaz, bis yah t, haliya könlüm T ma ayi-biladi-Misrü seyri-rudi 

Nil ist r. M n  derl r ki, s n "pey mb r m" derdin,-n  i dir Dem zl r m rdi-mömin 

möhn t   cri-c zil ist r. C fayi-d hrd n azürd lik eyni h maq tdir, B lanı xo  tutar 

drisü  yyubü X lil ist r. M n m varis bu gün Y qub , f rz ndi- zizimd n G l r buyi-

f r h g h-g h,  g r r bbi-c lil ist r. M ni-pirü süx ndanın n dir cürmü, xudav nda! 

Üqub td  o bi rmü c fakarü mühil ist r. Tapılmaz böyl  bir b dhal zalim hiç mill td , 

Yı ılsa bir yer   ndi, Qumuq, Axtı, Rotil ist r.*/ M s ldir ki, x ta bir beyl  ad md n 

iraq olmaz. Bu bir  mri-mü xx sdir, n  v hyi-C br il ist r. Qaraba  içr  ar gün 

görm dim, m n tir b xt oldum... Anınçın xatirim ol qövmi-bir hmi q til ist r.  riri-

biq r z olmaq t qazayi-t bi tdir,  nanma bir k si xo nud al md  b xil ist r. Bizim  

m düml ri, zinhar, p nd ofsari b nd etm z, Oların, naqeyi-qalmıq kimi, burnu  

q zil ist r, Ed r yadi-gülüstani-v t n  ürb td  dil mür ü. Q f s qeydind n azad  

olma a daim d lil ist r. N hay t  rhi-hal etm k yet n nam rd  mü küldür,. S nin  

t k bir  miri-pakzadü ba dil ist r. T v kkül  hliy m mütl q, yapı mam xarü  

xa ak , Füsürd  cismim olsun saliha  rq abi-seyl ist r. S xav t, ya v sat t zat  

il ndir, m rdi-bi sl , Muradı hasil olmaz yüz dü  bir k s d xil ist r,  

Nihali-m qs di s rs bz olub  flak  yetm zmi O k sl r ki, rizayi-xatiri-piri- lil  

ist r? Süx n meydanı, qibl m, t ng idi, söz müxt s r keçdi S nin övsafını n zm  

etm y  b hri-t vil ist r. Yet n t k  hr  hacı b nd y  bir t xt b x  etdi, Bilir  

ki, bazd sti olsa h r qanda tüfil ist r. O yerd n azimi-Tiflis çoxdur, yaz ki,  

Mirzay  Filani, bir döpü p rv rd  s nd n z nc bil ist r.  g rçi var Da ıstani  

kürkü Zakirin,  mma C nabından d xi bir sarı kürki- rd bil ist r. Deyildi  

sabiq n  hli-t v qqö,  imdi Bakud   laci-k sr ti-s rma üçün çizi-q lil ist r.  

Da ılmı  xanimanı, incimin  xzü sualından,. Tik nd  qu  yuva çör-çöp yı ıban  

zir-zibil ist r. 

 

 

 

 

 

M RZ  F T L Y  

 

N  xabi-q fl tdi, divan  könül, Aç gözünü, süni-xuday  bir bax! Sana ki, qalmayıb  mi 

al min, Seyri-ba , zövqü s fay  bir bax! Qıl tama a nov- rusi-bahar , Q nim tdi be  

gün ömri-dübar ; S hni-ç m nl rd  qümri, h zar  N  xo  verib s da-s day , bir bax! 

G rdi i-dövranın, ey xan x rab, Aparır möhn tin g rdi i- rab;  çm s n d  içm  özün 

meyi-nab, Ey ü nu i-bayü g day  bir bax! Yas m nin  tri çöküb jal y , G lir 

gülüstandan buyi- aliy ; Gahi b növ y , gahi lal y , Gahi d  n rgisi- hlay  bir bax! 

S rvü s nub rin af ti-x zan Soyub libasını qoymu du üryan; G lib t r hhüm  s rv ri-

cahan, Verdiyi x l ti-zibay  bir bax!  g rçi x st s n, bir dur  ya , Ah st -ah st  güz r 

qıl ba ; Q h-q hi-minay , r qsi-ü aq , C h-c hi-bülbüli- eyday  bir bax! Seyr  çıxıb  

d st -d st  göz ll r, Çiç k d rib t r buxa a düz ll r, Qaqqılda a-qaqqılda a g z ll r, 

Canlar alan sövtü n vay  bir bax!  qayiq, q r nfil, süs n, n st r n Z bani-hal,il  oxur 

müst hs n; H vayi-kuhsar, s fayi-ç m n T n ed r c nn tül-m vay , bir bax! Nec  oldu 

C m id, Firidun, Kavus, Söhrabi-namv r, F ram rzü Tus,  sasi- sk nd r, g nci-

D qyanus Tamam getdi badi-f nay , bir bax! Bu dari-dünyanın yox etimadı, S nin d  

rehl tin bugün f rdadı; Sal yadına n qli- irin-F rhadı. S rgüz ti-M cnun-Leylay  bir 

bax! M nim t k deyils n,  zizim, s nin Kür k narı, yol üstüdür m sk nin; L zz tini apar 

g lib-ged nin, Naz nini-f rdi- lay  bir bax! Hallavarın bu s mtinin göz li, Bazar günü 

g lisay  çox g li; Laçın tumaq li, t rlan cilv li, S ri t r cıqqalı sonay  bir bax! Duyuq  

dü s   g r verm zl r rüxs t, Unutma gah-gah tapanda fürs t Molla  hm di d   

Axunddan x lv t, Al yanına, m l ksimay  bir bax!  racif göftüku e itmi m m n,  

Bil m nec liyin olmadı g l n; Deyirl r hamamda bir fahi  z n Bi d b söz deyib  

Mollay , bir bax! Fisqü ficur h dd n a ıb  i d , Erm yi, di isi yaman pe d .  

M n m qalan h min bu  ndi d , Z man  dolanıb, qov ay  bir bax! Sürahi solunda,