Qasım b y zakir

G l  gör bir adam murad  g l ! O urlu a  c b olubsuz mötad, H mrahi-birahın dad  

lind n, dad! G l nd   ad g l r, ged nd  na ad, H r kims  ki, sizin b rbad   

g l . G lm y n adama deyirsiz: g lin! Mü küldür qayıtmaq aya ı yalın. M n yen   

qıvra am, Adıgöz lin G r k dalısınca  rrad  g l . M s li-m hurdu: "qu  d n   

g l r", Sizd  bir n f yox s vayi-z r r, G lm z o qapıya heç kims  m g r,  

Horadiz, Quyucaq f ryad  g l . Mundan sonra gir n xanın evin , G r k ba maqların  

soxa cibin . Ya keçir  saf ota ın dibin , N  is  müh yya, amad  g l . Lazımdır  

t r ddud xeyird ,  rd ,.  dal t üzün  ç kibsiz p rd , Bir t ziy  olsa,  

xudan k rd , Gümanım yoxdur ki, molla d  g l . Bir adam t yin et asitan y ,  

Yax ını, yamanı görc k tanıya; N  e iy , n  d  q hv xan y , Qoymaya h r yet n  

... dad  g l . 

 

 

 

 

 

 

BAYATILAR 

 

Bir T rt r, bir  nc  var, Çamçapar bürünc ovar A iqin gizli d rdi Da ların birinc  var. 

Ba ında birg z n var, Bürünmü  bürq  z nvar. X yalım da ınıqdır, Könlümd  bir g z n 

var. A iq o ya il ndir, Pilt  o ya  il ndir. V hd hu la  rikin Lütfü oya  il ndir. A iq m 

gör dügünü, Ay do du, gördü günü. C nn td  görm z a iq Qoynunda gördügünü. A iq 

Minay  d g r, Xalın Minay  d g r,  l var bir gün  d gm z, Gün var min ay  d g r. G ldi 

bir baqi süvar, Ba ban, s n ba i suvar. Gül d ft rin bükübdür, Bülbülün baqisi var. G ldi 

bir yax ı süvar, Gir ba a yax ı suvar: Al min malü mülkü, A iqin Yax ısı var. or anında 

bir  var,  ki qumuq, bir avar. Rüst mi-zal olasan, F l k s ni bir ovar. G tirdin  

abug rd n, Ver mür  a bekar, d n, Bilm din yar q drini, Sınasan, a bu g rd n.  

A iq h ray  çatar, Oxur h r ay  çatar. Can çıxdı, canan g lm z, haray haray   

çatar? Dur atlan, yanına var, Oxlanan yanın ovar, Dindir r m dinm zs n, Arada  

yen  n  var? Gözüm, s nd  s da var,  sk nd rvar s da var. Deyirl r canan g lir,  

Bir bel c  s da var.  u a var, Da dana var, Mür  üçün da  d n ovar, Göz ya ım  

sel -döndü Endidi da da n  var.*/ /*X rab olsun görüm bel  z man , Qalmadı  

q ll d n bu il ni an , M l x üz qoyubdur Xındırıstan , Bu da ılmı   c b oynaq  

olubdur. T rt rbasan az  girdi ad td , Ç ltig  verirdi gücü qay td , Viran olan  

bizik bu vilay td , Bir Üço lan, bir d  Tanyaq olubdur.  llid n ki, keçdi bir  

nd k ki i Övr t il  olmaz alı -veri i. M n ki, t mam eyl mi m yetmi i, Onu  

bil n yoxdur haçaq olubdur. M nd n bet r  ld n dü üb V li b g, Yalamı dı üzün  

bir müdd t köp k, Yı ı dırdı olan-qalanı g lc k, Deyirl r ki, gen  qısraq  

olubdur. Zakir m almı am bir d rdbil ni, D yirman  özü aparır d ni, Mutt sil  

bi irir könlüm sev ni, Öz ya ı özün  qov aq olubdur.*/ /*Q m r  qq  urmu  tel  

arasından, Ziya salmı  z n xdanın üstün . Müjganın say si qanlar ya dırır  ki  

l li-b d x anın üstün . Ç kdi zülfün k m ndi ç rxi dam , Qiyam t göst rir sübh  

il   am , Gördü l bin yetdi y hyil-izam , Xızır g ldi M sihanın üstün . Dütası  

müs ls l  nb rin geysu, Çe mi s rxo  baxar misali-ahu. 

mzeyi-c lladi,  

m rk bi-hindu Ç k r zülfi-p ri anın üstün . Ç kdi l k r g ldi  mz n s rdarı,  

Bildi ki, bik sdir, yoxdu  mxarı. hicran  l mdarı,  üss  çaparı, G ldi Zakir  

bin vanın üstün .*/ /*Bir k rr  c malın ovsafın etm k, Yüz  msü q m rin a zına  

gendir. Taqi- brul rin v sfin söyl m k Mehrabü minb rin a zına gendir. Ba ına  

döndüyüm, ey küli-rüxsar, Yeri in s rxo dur, gülü ün xumar. O  irinlik s nin  

l bl rind  var, Q ndi-mük rr rin a zına gendir. Bilm k olmaz s nin  

sirri-d hanın, Qurbanı m n olam s n növc vanın, El  ki, zülf qucar inc  miyanın,  

O z rrin k m rin a zına gendir. P rvan , laf edib n dir danı maq, Sövdayi- m  

il  h ddind n a maq? Gec -gündüz Zakir kimi alı maq, Külli-s m nd rin a zına  

gendir.*/ /*Aman f l k, aman mürv t günüdü Ayrı dü düm nazlı yardan, ay m d d  

M n bülbülün x zan oldu baharı Gül d  qaldı arzumandan ay m d d. A  üzün  siyah  

zülfü düzeydim,  l uzadıb yaxa b ndin üzeydim, hayıf ola, bir qol-boyun g zeydim  

Dolanaydım sa ü soldan, ay m d d. Tuti kimi bir doymadım dilind n,  kk r  mib  

bir quçmadım belind n, Zakir dey r ç rxi-f l k  lind n Q rib eld  a laram qan,  

ay m d d.*/ *V d  verib s n ha g ll m demi din, Gözüm qaldı intizarda g lm din.  

S nsiz m nim giry  oldu munisim, M ni qoydun intizar da g lm din.  ydi q ddim  

firq tin cah-c lalı, Nec  qa ın x m eyl mi  hilalı, Saldı m ni dam  zülfün  

x yalı, M nsur kimi qaldım darda g lm din. M n el  Zakir m ey v d xilaf,  

Nizeyi-ahımdan ç rx oldu  ikaf, Bel  olmaz a bimürv t, biinsaf, Getdi  ld n  

ixtiyar da g lm din.*/ /*Ölünc  m n s nd n  l ç km z idim Bu ayrılıq mana  

q zad n oldu. 

yar t  n sind n, möhn t  mind n S n dem  ki, cövrü c fadan  

oldu. Göz ll r  ahı m n sana b nd y m, Salma n z rind n bir  fk nd y m,  

H sr ti-zülfünd n qara günd y m, Bu sit ml r mana s bad n oldu. Zakir m y qin n  

candan keçmi m, Meyl r kimi  ya lara dü mü m, B lal r ç kib n qanlar içmi m,  

S n kimi g rd ni minad n oldu. 

 

 

 

 

 

 

LAV L R 

 

S rim ol pay  f da kim,  hi-xuban  ged r, S dq  can ol göz  kim, baxma a canan  

ged r. Q treyi-dürri- r q çahi-z n xdanında, Kuyiya Yusifi-Misri ç hi-zindan  ged r. 

Küfri-çe mi ç risi çe mim  s f-s f görünur, Bel  m lum gen  f thi-müs lman  ged r. 

Çürmi-al m n dir, ey  ux, x d ngi- mz n Q tli-am etm k üçün h r biri bir yan  ged r. 

X tti-növxizmidir dövri-l bind , yoxsa L k ri-Hind tutub Rumi B d x an  ged r. 

Daneyi-xal h vasil  uçar dil mür ü, Dami-geysular alıb çevr sin  fsan  ged r.  st dim 

yar  keç n d md  deyim d rdi-dilim, Gördüm olmaz, mey içib, s rxo ü m stan  ged r. 

Zakira, cövrü sit md n qalanı canımızın, Az ç k r, tezlik il  af ti-hicran  ged r.*/ /*Bel   

c lladi-p riv , bel  canan olumu, Bu nec  ruhi-müc ss mdi bel  can olumu, Qabi-

qövseyn m qamında bu peykan olumu, Küfr zülfüni sev n tabeyi-iyman olumu, Ki, 

des m cami-h qiq t l bin , qan olumu? B

r  hlind  xudaya, n  m lah tdir bu, Ayeyi-

f thi-z f rd n bir  lam tdir bu. Allah-allah n  t ma adi, n  af tdir bu, Nec  q ddü nec  

mina, n  qiym tdir bu, Bel   mz , bel  cadu, bel  müjgan olumu? Hanı bir s n kimi 

xunxar ola m rrix sipah, H sr ti-mehr yüzind n  bi-s yyardi mah, Mü t ri b xtü 

Ütaridn s bü Zöhr nigah Cüml  " hs ntü!" dey ll r, bel  insan olumu? Ey q rari-dilü 

canü v  h m arami-könül, Yen  çak oldu l bin  övqi il   önçeyi-gül, Sındı meyxan d  

tab eyl m yib... Saqiyi-cami- l st  dedim: ey lay qil,  ki badami-siyah göz bel  m stan 

olumu. Nari-n mrüd güli-arizinin gümrahi, Xülqi röv n el y n b zmi-x lilüllahi, 

Ha imi xalı dem , cıqqeyi- ah n ahi, Zakirin canın alan zülmü sit m agahi, Bir bel   

ruhi-r van, af ti-dövran olumu? 

 

 

 

 

 

 

 

HACI BÖYÜK B Y  

 

Tüf s nin yüzün , ey ç rxi-müanidp rv r,  rz lü k cr vi ü nak sü nam rdsiy r, 

Möt b rdir biz  yüz s n d nid n fahi l r, L n t etsin sana ol xaliqi-h yyü dav r, 

Mübt zil eyl mis n gör neç  min pey mb r. Ovliyad n kimi dövründ  s n etdin dil ad, 

iri-h q q tlin  b rçid el din min ifsad, Ali-Süfyan  müavin olub etdin imdad,  amı 

t mir el yib, Y sribi qıldın b rbad, K rb la qiss sini eyl din al md  s m r. Pad ahani-

s l fd n kim  verdin aram, Nistü nabud el din-qalmadı Hu ng il  Sam; Fürs t olmadı 

ki, C m id iç  bir  övq il  cam,  klü  ürb oldu o biçar  K yum rs  h ram, Getdi 

zülmat  s nin m krin il   sk nd r. Dövri-vajunin  xatirc m olub h r  claf Arsız öz h qq 

yolundan itirir zeyyini saf, Geç  h dyan danı ıb, gündüz edir lafü k zaf, Q lbi-napakd  

h rgiz ola bilm z insaf, Sahibi-minb rü mehrab olu………. kimi x r, M n keç n zülml ri  

birb bir ets m in a, B li,  lb tt ,  q ll n olu yüz min tü ra, Keç n  yyam keçibdir,-dey , 

yazmaq bica,  imdi bu  i  ara yax ı salıbsan  öv a, Bir-birini qıracaqlar nüc ba az 

ç k r.*/ P ril r m sk ni bu  i ni div  layiq N  r va eyl din, ey s n t  t n ,  aiq, 

Tutalım qurba alar div  olublar a iq, Daim üryan g zib n tanımayan arxalıq, M sn di-

Mehdiy  calis olub övladi-

z r. Namürad  n  s zadır bu q d r izzü c mal,  lliy  sinni 

yetib, z rr c  yox onda k mal, Sur ti-b rz xi t bihi-himari-D ccal, Bu n  t zvicdi s n 

eyl mis n ey h mmal, Mehri-r x nd  zühurunda dura  bp r l r? Bir dey n yoxdu 

Murada, ür yim oldu dü nim, Ey s fihü  z lü  hm qü m rdudü l im, Ruhra, söhb ti-

nacins  zab  st  lim, S n de h msirrin , qurbanın olum, Mirz  Müqim, "Bu t nakühd n a 

biçar , sana varmı s m r?" De, qulaq asma mana, yax ı qılıbsan t dbir, Ri x nd 

eyl y ç k atlıya piyadeyi-pir, S ni gördükd  c malin  kim olmazdı  sir, Yax ı yı dın 

evin  aqilü nadanü  mir, Nec  ki, günb d ara c m olur faxt l r.  st y n d md   

xudav ndi-q dimü biçun H r k sin eyl y  iqbalını al md  z bun; Bel   fal  onu  

eyl y c k rahnümun, Özün öz d stin il  yıxdın evini, m lun, Yeri, kir külx n ,  

tök ba ına kül  amü s h r. Q l t etdim, hanı ol s nd , bu böhtan oldu, Axırı  er  

dem k olmadı, h dyan oldu,  imdi ki, bu  m lin al m  dastan oldu, Dem  xan m  

da ılıb qalmadı, talan oldu, Ehtiyat eyl ,  mirzad  s ni k msikl r. Nurunun nur  

üzünd  var idi görm di, s n Eyl y n i l ri ey ez-özünü tanim y n, Kari-dünyay   

bir az ism t il n ç kdi ih n, Qıldı üqba s f rin axırı bu xülqi-H s n, Torpa ı  

sanı sana l n t oxur cinnü b

r. O n  övrad oxumaq idi, n  hikm t, n  üsul, O  

n  izhari-d yan t el m k nam qbul, Hiç q sd il  t darük gör n eyl rmi üdul?  

H r mi-beyti-xuday  gir  bilm z m ful, O s b b h cci-nisa t rkin  hekm etdi  

Öm r. M kk dir mömin olan kims n nin meraci, Zairi-x tmi-rüsul olmayan olmaz  

naci,  ahü bürnavü g dadır bu d rin möhtaci, M kk y  s n d  gedib yax ı qayıtdın  

Haci, 

nim olsun sana Miyqatü Mina, S ngi-h c r, Görm yib bir bel  i  hiç k s  

allaha p nah, Eyl y  ömri- zizin ki i dünyad  t bah, Malü dövl t s ni,  lqiss ,  

edibdir gümrah, Türk ara yax ı m s ldir deyilibdir vallah: "Köp yin qarnı tox  

olsa gec  ulduza hür r".  ükr-lillah, ür fa sinfi olur azad , Ehtiyacı ola  

bilm z s n ed n imdad , Bir binadır ki, qoyan qoydu bizim b rbad , B li, yax ı  

buyurub Arifi-heyd rzad : "Layiqi-möhreyi-x r olmayan aldı gövh r". Ba ına at  

t pib, içm mis n s n ki  rab, Çoxdu s nd , tutalım, simü z rü mülkü d vab,  

qlin  r var is  yı  ba ına, ey xan x rab, Evl nirs n, barı get anqırıban tayını  

tap, N sli-qatırçıya  ahzad l r olmaz h ms r.*/ 

 

 

 

 

 

 

BABA B Y N V FATINA 

 

Diri a, getdi bir-bir d rdbil nl r, f rd m n qaldım, Cahanda xatiri  mgin, dili pürd rd 

m n qaldım.  nisü mehribanım Mehribanda vasili-r hm t Olub, dari-f nad  zarü 

s hrag rd m n qaldım. M tai-can xirid etdi r fiq k rm ik n bazar, Pozuldu rövn q, ancaq 

qaldı ahi-s rd, m n qaldım. X yalat  hli-xaki-kimiya t k, nap did oldu, Tutub rahi- d m 

iksir-t ban, k rd m n qaldım. Görüb d hrin v fasın, ç kdil r  l ey i-al md n, Bu viran 

mülkd , s d heyf, t np rv rd m n qaldım. H qiq t m nzilin  yetdil r m rdi-r hi-al m, 

M n  bu ar yetm zmi, h min nam rd m n qaldım Ed r seyri-külüstani-b qa a günlül r 

h r yan, Qara gün içr  gülb rki-x zan t k z rd m n qaldım. V zirü  ah rüx tutdu  

piyad  xaneyi-f rz , S m ndi-fil l ng oldu, da ıldı n rd, m n qaldım. Müsib t  

salının tarixi amma oldu "tarixim", Köçüb ustad, Zakir, bihün r  agird m n  

qaldım. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

M RZADEY -M

UQ V  CAVAN A Q 

 

Var idi bir l tif  mirzad , Xanımanı n zdik  tti-B dad .  hli-k r m idi, sahib-nan idi, 

Öz boyuna sultan idi, xan idi, Sair s latinin cahü c lalı, Bunun h m talalı, h mi c malı. 

Gec , gündüz göyd  Mü t ri, Zehr  Söyl rdi övsafın mahl  mehr .  klü  mailin görs  

afitab, Ç k rdi üzün  p rdeyi-s hab. L bl rind n ed n d md  nu x nd Tökülürdü b zm   

riz -riz  q nd. 

mzeyi-q ttalı, çe mi- zalı Salmı dı Ba dada yüz qilü qalı, Xüsus n 

i r t  meyli var idi, Elmi-musiqid n x b rdar idi.  airi-süx nv r, arifi-dövran, Saqiyi-

gülcöhr , mütribi-xo xan; Hazır idi m clisind  sübhü  am Ür fa, zür fa, nüd ma müdam 

Olmu  idi ayin b nd ota ı B dih gu  airl rin yata ı. O cüml d n bir cavani-biq rin 

Müq rr bi-b zmi-xas idi h min. C zbeyi-e q onu öyl  s bükpa Etmi  idi, daim h r sübhü 

m sa Bivahim   td n eyl yib übur, Yeti ib vüsala dil adü m srur; M clisi-yard  söhb t 

ed rdi, Ax am nec  g lmi  idi, ged rdi. Sairi-yaranü h md mü h mrah Bu sirrd n mütl q 

deyildi agah. Güman ed rl rdi, ç kib d rdi-s r, Bu da onlar kimi cisrd n keç r. Hamana 

bilirdi  cib  karı, Bir xaliq, bir özü, bir d  dildarı. Neç  müdd t keçdi bu q rar il , Hüsni-

xidm t il , etibar il . Bir gün  hli-hüzzar, x vasü  vam, Be t riqi-sabiq c m olub t mam, 

Eyl dil r  irin ta v qti- ürub Hekay ti-nikü r vay ti-xub. Da ılıb m nzil  ged n zamanı 

Biçar  müxat b edib o lanı Dedi: "ey mü fiqü mehribani-m n, Bir ayin  tutub hüsnün  

bax s n. Görünür gözüm  man ndeyi-mah, Dövri-z n xind  l kkeyi-siyah. Bilm z m 

l kk dir, ey b rgüzid , Ya  ks salıbdır m rdümi-did ". Nimx nd eyl yib dedi: "ey c nab, 

Ehtiyat il  get, - olursan  rq ab!" Anlamadı h rgiz sayir  hbab O n  sual idi, bu nec  

c vab. S h rd n Ba dada dü dü avaz ,  fsus ki, filank s gedib güdaz . Dün keç rk n 

olub  rq abi-f na, Tutuldu t ziy , ba landı  za. Xüsus n m uqi-d yan t-ayin, Giryanü 

dilb st , mük dd r,  mgin Yı ılıb üstün   eyri-h mkarı, Tutdular küllühüm y si-

dildarı. Möhn t  müb dd l oldu ey , i r t, Keçdi mac rad n bir neç  müdd t. Bir gün 

yen  b zm olmu du mün vv r, Üz tutub aldılar o landan x b r. Dedil r ki, ey  

s rs fi- ncüm n! H rç nd müdrikü f hm nd s n s n V  lakin r sulü x tmi- nbiya  

C br ili- min g lm yinc  ta Sirri-kainatdan dem zdi x b r, S n n  c h t il  olub  

müzt hz r Buyurdun: ehtiyat eyl , axarsan; S h r göy  çıxdı nal vü  iyv n.  

s ri-k lamın verdi n tic , Sirri-ay nd ni bilirs n nec ? Dedi: n  r sul m, n   

d  danay m, F hmü f ras td  sizd n  dnay m. N hay t, var munda bir  mri-nihan,  

Çünki bel  dü dü, eyl yim b yan, O biçar  mana olmu du pab nd, Sanırdınız keçir  

cisrd n h rç nd. V  lakin e q olub el  s bükp r, Etmi di, bilirdim, h r  amü  

s h r El m yib  sla  ndi eyi- tt, Yeriy -yeriy  g lirdi çün b t. O gün dedi  

z n xind  l kk  var, Mü xx s eyl dim al m-a ikar; Dildad nin zövqü  övqi olub  

p st, Bünyadi-e qin  dü übdür  ik st. Bildim ki, olacaq  rq f nay , Gün ki,  

ürub etdi, ç kilir say , E q  hlinin balü p ri e qdir, Nikü b di, xeyrü  ri  

e qdir. Qu  balü p ril  qalxar havay , P r olmasa batar, t ki-d ryay ". E qdir,  

seyr etdi r suli-xaki Bir ani-vahidd  doqquz  flaki. E qdir, M sihi-f sihk lam  

r i-mü llani eyl di m qam. Odu,  yyub içdi  rabi-s bur, Odu, k lim oldu  

kamiyabi-Tur Odu, at  oldu X lil  gül n, Davudu yandırmaz tüfteyi-ah n.  

Zövr qi-tufandır e qi-m cazi, G l gör h qiq tin n dir ecazi. 

 

 

 

 

HÜSEYN B Y  H CV 

 

Var özg  vilay td  d  t k-t k köp k o lu, H dsizdi bu viran d , bi k, köp k o lu. 

H rç nd mana balta çalan çox idi,  mma M cmud n  fzun bu it- mc k köp k o lu! 

Olmadı dey n bir muna k nd a rı it ürm z, B sdir bu  rar t d xi  l ç k, köp k o lu! Yüz 

dü m n ola bir k s , bir k s yıxılanda Filcüml  g r kdir ola sövk k, köp k o lu! Q hri-

üm ra at i-suzandı, n  layiq, B rq sd onu h rd m üfürm k, köp k o lu! Fikrin budu, 

atan yeri i yeriy s n s n, Xüm cayini ha a tuta cürd k, kep k o lu! Lazımdı o  xsin 

v l dind n h z r etm k Kim,  bl  ola c md yi l k-l k köp k o lu! Derl rdi anan 

zaniy dir, var idi  kkim, S n ki, bel s n, yoxdu d xi  kk, köp k o lu! M hur m s ldir 

ki, bit r ot kökü üst , S gd n tör y n axır olur s g, köp k o lu! Bu q dri sana x lq dedi  

a zını saxla, h qq n ol ……………………………….. Q sdin çör yin k sm k idi munca 

yalın, K ssin s ni ol k sdiyin  pp k, köp k o lu! Keçm z bel  dövran, s nin d  bu  

s yaqın B rbad olu çün dövl ti-B rm k, köp k o lu! Bir k rr  dü übs n qazanılmı   

çör k üst , Sanma özünü yoxsa ki, zir k, köp k o lu! Bu bid ti n  l zgi, n   ahi  

sev n eyl r, Bu zülmü n   fqanü n  özb k, köp k o lu! Ha a ki, culi- tl s il   

x r ola tus n, Mü küldü dem k b dgüh r  b k, köp k o lu! Di i-di i pünhani n di  

z rb  giri m k, Ey batini z n, zahiri erk k köp k o lu!  t itdi, ür n v qt tanır  

a nanı, yadı,  rs oldu siz  yet n  ürm k, köp k o lu! B dxahlı ı t rk el m ,  

t n  ed r x lq,  ayist  deyil  sli itirm k, köp k o lu! Knyaz n  kim, cövr el s   

mri mütadır, Yox bizd  ona qüdr ti-dinm k, köp k o lu! S n kimi, yet n nak s ,  

ol qadiri-sübhan X lq eyl m yib m nd   yilm k, köp k o lu! Nam rd  t yind n ki i  

h ngami-z rur t Tutmaqdan is  yax ıdı ölm k, köp k o lu!  inel tapılan yer biz   

bir vers yarım var, H rgah des n yoxdu, g l ölç k, köp k o lu! Qan olmadı bir  

d f  açıldı qoyun ardı, Daim keçininki olu ç rm k, köp k o lu! Min evl  neçin  

eyl mis n d fi-m z rr t, Asandi  g r Behbudu g zm k, köp k o lu! Be -altı g d m  

var p ri an, oların da, K sb  hlidil r,  ü lü cüt  km k, köp k o lu! Po tlar  

da ıdıb, yol k s ninki yalan oldu, G rm k satanın yalanı gerç k, köp k o lu!  

Var m sizin il  nec  ki, var h yatım, Tab eyl  bu günd n bel  s n t k, köp k  

o lu! Ba ı la, dama ım yox idi, müxt s r oldu, Mü küldü bu d m n zmi yetirm k,  

köp k o lu! Bir növ sana sikk  vurum h cv il , yüz g z Suhan ç k l r eyl m y   

h kk, köp k o lu! 

 

 

 

 

 

KNYAZ XASAY USM YEV HAQQINDA H CV 

 (R himb y U urlub yova) 

 

R hima, çövr edir h r d m mana bir naqolay knyaz, G hi T rxan, g h C f rqulu, gahi 

Xasay knyaz. Olub knyaz yata ı bu da ılmı  xeyli müdd tdir, F rar t olmarıq bir d m 

geday knyaz, g lay knyaz. O yaxsay, m n qaraba i, m niml  yox s rü kari, N  ist r  

bilm z m m nd n gen  xing l-qu ay knyaz. Da ıstan da ının knyazlarının l zz tin  

gördüm, Qalıbdır bir h min  ndi, Çeçen, bir Cüng tay knyaz. S xav t umma ondan,  

harda görmü  verm k, alma ı, Onunki bir odur içsin buz , çalsın dalay knyaz.  

G l nd  bir üzü, bir cüt qula ı, saf quru ....... Xüsus n al mi etmi di yeksan  

pü tü pay, knyaz. Yetim düy k tapanda çünki bir iyl r, iki di l r, Dü üb  

mlakın üst  iki  lli qarmalay, knyaz. Dedim ol m d ni-feyz  bulunsun cani in,  

yar b, Bulundu, heyf kim, bixeyrü xayin, süstray knyaz. H rar t çe mi-k mbinay   

nöqsan oldu un bilmi , G l r payız Qaraba , qaçar  lbürs  yay, knyaz! Üç ay qı   

cövrü zülmün , könül s br eyl , s br eyl , Papa ın fırla ha g ldi, yaz olcaq  

ustupay, knyaz. Yetirdi h q sana bu dövl ti bir ncü biz hm t, Tik r kor leyl yin  

h qqa, yuvasın ol xuday, knyaz, Q zanın g rdi in gör kim, verib bu  i   hrind   

G lib bir naqisü nadan yapa kö kü saray, knyaz. Bel  knyazı h qq alsın  limd n,  

m n tutum mat m, Vurub ba im  h r l hz  deyim: ey vay, vay, knyaz! Qolumuzdan  

tutan yox, qılçımızdan qaldıran çoxdur, Biz  q ht oldu bu al md  bir  

mü kül-gü ay knyaz. Bir ayqır tay-ba ırsaq olsa at ondan qulun tutmaz, Budur  

v hmim-bizim düxt r g z  daim subay, knyaz. L am t öyl  qalibdir o bidinü  

dilazar , ; Siyavu  qanıdı yanında bir fincan çay, knyaz.  g r yoxdur bu ill t  

s nd  yüz l n t mana g lsin, Sifatın z mmini n zm il  yazdım cab cay knyaz. 

 

 

 

 

 

 

M H MM D B Y  

 

ziza, m n sana bir cilqiyi- ahan  gönd rdim,  cayib töhf dir, m n h m  c b o lan  

gönd rdim. B yazi-çe mi-m hbuban kimi  ffaf, seyq lli,  çind  m rdüm kv  m n 

onun bir dan  gönd rdim. V  ya inki f rar olmu   ulami-hind kuyind n Tutub saldım, 

qolu ba lı ç hi-zindan  gönd rodm. H qar t çe mi il  baxma cana, üstüxan sanma, 

Çıxardıb, n qdi-canımdır, m n ol canan  gönd rdim. Saluban getm di, çün baz g ldi yaz 

ol  hbaz, Bu bir tövqi-irad tdir, ona ni an  gönd rdim. T k indi  hri-dild  tab qıl, ey 

l k ri-möhn t, C favü cövrünü yazdım, bu gün sultan  gönd rdim.  ik st  Zakirin m n 

etm  sövqatın görüb biq dr, Xüturi-xatirinçün tapmadım bahan , gönd rdim. 

M H MM D B Y  /*Ol -k rimi-karsaz  sı ınıb, Yazmı  idin bir  fsan , M mm d 

b y! A damda yeti di m nim d stim ,  rh eyl dim bir-bir xan , M mm d b y! 

M qami-t slimd  qövmü qarda ın Bir  pp k yem zdi, olmasa xa ın; Canın çıxsın, indi 

böyüyüb ba ın, Salıbsan özünü qan , M mm d b y! Göz l otaqların qalıb nat mam, 

Öt n, keç n….. için  müdam; Qan tökülür gözl rimd n sübhü  am H r baxanda o viran , 

M mm d b y!  rm niy  basdın  r q çaxırı, Çıxmadı bir yan  i in axırı.  

M s li-m hurdur:….naxırı Ziyankar olsa bir dan , M mm d b y! Dem  b dxahimdi  

m nim filanı,  l ç km  bu i d n, xeyrini tanı; ……………………saqqalının bir yanı, 

T k sahib ol Z ngilan  M mm d b y! M s l amuzun molla Zülfüqar, Qazi il  çoxdan  

r faq tin var; S nin kimi kafir olmasın düçar Heç b ndeyi-müs lman , M mm d b y!  

Bacı v  qarda ı eyl din m bun,  önç  kimi t mam olub cig rxun, G leydi z lz l ,  

af ti-taun S n g linc  Üço lan , M mm d b y! Ba  qırxmaqda y di-beyzan var idi,  

Atba  o lu sana xidm tkar idi. Becan b yin ülgücünü var, indi Götür, ç kil bir  

dükan , M mm d b y!  lxı Xan qızının h q i-h lalı, Muradxan  ahiddir, yox qiylü  

qalı; Özün qazanıbsan qoyunu, malı, Böyük b y danı ır can , M mm d b y! Al m  

bilir, tamam s nindir Cünun olma, n  könüldür, n  xatır; Böyük b y  iki d v ,  

bir qatır Niy  verdin, ey divan  M mm d b y? H rç nd valid n olub tündxu,  

Qarı ır h r i , edir cüstücu; B y evind  g r k bali i-p rqu, Qoy da  üst   

yatsın an , M mm d b y! Kiçiy  n  g r k k nd-k s k i i? Böyük il n olur  

alı -veri i, Götürsün tulanı, g mi sin qu i, Keyf  baxsın ali an , M mm d b y!  

Q l t yazıb sizin  rz ni yazan, Tökülüb üstün  bir bölük xizan; Kis bürlük el ,  

t k yek n qazan, N  baxırsan ada, san  M mm d b y! Bayram h r n  des  do rudur  

sözü, Bu i l rd n tamam vaqifdir özü, S nn ist m y n kor olsun gözü,  c b  

darıyıbsan kan , M mm d b y!*/ M H MM D B Y  /*E itdim nam yi-mehrü 

m h bb t Yeti ir daima P rid n sana. A iqin m uqi g r k ça  olsun, N  hasil o quru  

d rid n sana?!  z l sevdin Fatma il n M ry mi, Onların dalınca  ahi-S n mi. Bel