Qatlam sharoitidagi neft va gazning tarkibi

I 
Gazkondensatli konlar 
1.1 
O‘rtabuloq 
2185
88,
0
1,
4
0,
37
0,
15
0,
21
4,
7
0,
1
4
,9
11,
6
1.2 
Shurtan 
3100
89,
0
4,
1
0,
93
0,
37
1,
03
2,
72
0,
72
0,
08
58
1.3 
Odamtosh 
1750
78,
8
8,
1
3,
7
1,
9
3,
4
1,
8
2,
2
0,
28
163
II 
Neftgazkondensatli konlar 
2.1 
Janubiy Kemachi 
2600
81,
5
10,
31
3,
26
0,
73
1,
6
3,
35
0,
56
0,
04
43

---

2.2 
Umid 
2600
90,
87
3,
62
0,
85
0,
32
0,
52
3,
2
0,
55
0,
07
56
2.3 
Quruq 
2500
87,
9
5,
41
2,
12
0,
56
0,
73
1,
15
0,
87
1,
18
20
III 
Neft konlari 
3.1 
Shimoliy 
O‘rtabuloq 
4300
78,
0
10,
6
5,
5
2,
8
1,
8
0,
6
0,
7
- 
- 
3.2 
Sharqiy Toshli 
1100
59,
9
18,
1
10,
35
4,
95
3,
28
1,
22
2,
2
- 
- 
 
 
 
 
 
Neftning fraksion tarkibi va undagi qo‘shimchalar 
Neft tarkibidagi ko‘plab uglevodorodlarning har birini to‘g‘ridan to‘g‘ri aniqlash qiyin. 
Shuning uchun neftning tarkibini o‘rganishda uni har hil qaynash haroratlariga bog‘liq ravishda 
fraksiyalarga ajratadi. 
Neftning tovarlik sifati va fraksion tarkibi laboratoriya sharoitida uni haydash yo‘li bilan 
aniqlaniladi. Neftni haydash uning tarkibiga kiruvchi har bir uglevodorodni o‘zining qaynash 
haroratiga bog‘liq ravishda alohida tashkil etuvchilarga ajratib olishdan iborat. Masalan 
pentanning qaynash harorati +36
o
S, geksanniki esa +69
o
S ga teng. Og‘ir uglevodorodlarning 
qaynash harorati juda yuqori, ya’ni +300
o
S va undan yuqori.
Laboratoriya sharoitida neftni haydash 200, 250, 300, 350 va 400
o
S haroratlarda olib 
boriladi. Neftni qayta ishlash to‘g‘ridan to‘g‘ri uni haydashga asoslangan bo‘lib, atmosfera 
bosimi sharoitida 350-400
o
S gacha qizdiriladi. Bu jarayon davomida neftdan benzin-ligroin 
fraksiyasi bir necha 10
o
S dan 200
o
S harorat oraliqlarida, kerosin-gazoyl 200
o
S dan 300
o
S gacha, 
solyarka 300
o
S dan 350
o
S gacha harorat oraliqlarida qaynab bug‘lanib chiqib ajraladi. Ulardan 
so‘ng mazut (qoramoy) qoladi. 
Benzin tarkibida turli guruhdagi uglevodorodlar miqdori aniqlangan. Har hil neft konlari 
neft mahsuloti tarkibida asosan bir hil turdagi benzinli uglevodorodlar turli miqdorlarda 
uchraydi. Nazariy jihatdan benzin tarkibidagi uglevodorodlar va ularning izomerlari soni 500 
tagacha yetadi. Neftning benzin va boshqa fraksiyalarining tarkibidagi 150-200 turdagi alohida 
uglevodorodlari o‘rganilgan. 
Kerosin-gazoyl fraksiyasi tarkibida parafinli va monotsiklli naftenlar, aromatik 
uglevodorodlar va bitsiklik uglevodorodlar mavjud. 
Neftning moyli fraksiyasi tarkibiga solyarka, mazutdan ajralib chiqadigan juda og‘ir va 
murakkab aralashma tuzilishidagi uglevodorodlar kiradi. Bunday uglevodorodlar molekulalarida 
20 ta va undan ortiq uglerod atomlari mavjud. Bu uglevodorodlarning ichida benzol, naftalin, 
fenantren gomologlari, molekulasida 2-3 halqali naften-aromatik uglevodorodlar va ularning 
izomerlari, hamda normal va izomer tuzilishidagi yuqori molekulyar parafinli uglevodorodlar 
mavjud. 
Neftni 
fraksiyalarga 
ajratishda 
ko‘pgina 
to‘yinmagan 
uglevodorodlar 
(