Qayta tiklanuvchi energiya manbalari

4.9. Shamol generatorini hisoblash 
 
Shamol generatori o‘rnatiladigan joy xususiyatidan kelib chiqib shamolning 
yo‘nalishini va tezligini aniqlash kerak. Shamol generatorining maksimal samara 
bilan ishlashi uchun parragining boshlang‘ich aylanish tezligi 2 m/s bo‘lishi va 
generatorning tezligi 9 … 12 m/s bo‘lishi talab etiladi. Shamol generatorining 
quvvati shamolning tezligi va parragining diametriga bog‘liqligini esdan 
chiqarmaslik kerak.
Jixozni tanlash uchun shamol generatorini o‘rnatilishi kerak bo‘lgan joyga 
aniq yo‘nalishni va o‘rtacha shamol tezligini aniq belgilash kerak. Shuni esda tutish 
kerakki, shamol generatorlarining pichoqlari aylanish tezligi 2 m/s, generator 
maksimal rentabellik bilan ishlayotgan tezlik esa 9-12 m/s dir. Yana bir izoh, shamol 

---

98 
generatorining quvvati shamol tezligiga va vintning diametriga bog‘liq. Maxsus 
adabiyotlarda hisoblash uchun bir qancha formulalar ishlab chiqilgan. Ushbu 
formulalardan ikkita eng oddiy formulani keltiramiz. Ularning har biri ham bir xil 
natija beradi. 
кВt
V
D
P
,
1000
3
2


Bu yerda R - quvvat, kVt; 
D - vint (parrak) ning diametri, metr; 
V- shamolning tezligi m/s. 
Вt
V
S
P
,
65
,
0
3



Bu yerda R - quvvat, Vt; 
S - shamol esadigan perependikulyar yuza, (m
2
) 
V - shamolning tezligi, m/s (formulada m
3
). 
Shamol o‘rtacha tezligi ma’lum bo‘lganda tanlash vint (parrak) ning diametriga 
asosan amalga oshiriladi. Bundan tashqari hisoblarni talab etiladigan quvvatga qarab 
bajarish mumkin. 
Agarda ushbu ma’lumotlar mavjud bo‘lmasa quyidagi holatlar o‘rinli bo‘ladi:
♦ boshqa energiya manbaini qidirish kerak; 
♦ bir qancha shamol qurilmalarini qurish kerak. 

---

99