Qazab, Paxıllıq va Qorxudan azadJıq

---

emosiyalar

Qazab, Paxıllıq va Qorxudan azadJıq

001

---

OSHO

emosiyalar

Bakı, Qanun Naşriyyatı, 2015

İngiliscadan tercüme: Sevil Gülten

Redaktor: 8ziz Rzazada

Korrektor: Ceyran Abbasova

Qanun Naşriyyatı

Bakı, AZ 1102, Tbilisi pros., 76

Tel: [phone]

Mobil: ([phone]

e-mail: [e-mail]

ww

.qanun.az

wv

.fb.com/Qanunpublishing

ww

.instagram.com/ Qanunpublishing

ISBN 978-9952-36-137-7

©

Qanun Naşriyyatı, 2015

©

OSHO International Foundation, 1999

Bu kitabın Azerbaycan diline tercüme va yayım

hüquqları Qanun Naşriyyatına maxsusdur.

Kitabın tekrar va hissa-hissa neşri

«Müelliflik hüququ va alaqali hüquqlar haqqında

Azerbaycan Respublikasının Qanunu»na ziddir.

002

---

Emotions

8sar 

Oshonun  canlı  auditoriya 

qarşısındakı 

söhbatlari asasında tartib edilmişdir. Oshonun bütün 

söhbatlari  kitab  halında  çap  edilmişdir.  Bundan 

başqa  onun  danışıqlarının  sas  yazmalarını  da  alda 

etmak  mümkündür.  Sas  yazıları  va  Oshonun  bütün 

arxivini  onlayn  Osho  Kitabxanasında  alda  etmek 

mümkündür. 

003

---

Tibbi imtina

Bu  kitabdakı  istenilen  meslehet  ve  talimler 

psixoterapevtin,  psixiatrın  size  verdiyi  mesleheti 

evez etmek niyyeti daşıınır. Elece de hurda yazılanlar 

peşekar  tibbi  müalicenin  alternativi  deyil.  Bu  kitab 

sizde  olan  istenilen  probleınlere  diaqnoz  qoymağı 

teklif 

edir. 

Burda 

yazılanları 

tecrübeden 

keçirmezden 

evvel 

mütleq 

öz 

hekiminizle 

meslehetleşin. 

004

---

Giriş

Bu kitabı oxuyan istenilen oxucu ela fikirlaşa bilar ki, 

o yene da tamam farqli "nece  etmeli"  ideyasını veren 

kitab  alda  edib.  Düzdür,  bu  kitab  size  bir  az  da  olsa 

farqli  "ölçüler"  teklif edacak, "nece" haqqında bütün 

sualların  cavabını  özünüzün  gizlenmiş  reallığınızda 

tapınış olacaqsınız. 

Oşo deyir: 

"Biz  har  şeyi  "neca"-ya  azaltmış  oluruq.  Bütün 

dünyada çoxlu sayda "nece etmeli" talimleri var.  Har 

bir  şaxs,  xüsusila  da  müasir  dünyanın  beyin  sahibi 

"nece  etmeyi  bacaran"a  çevrilib.  Bir  sözle,  müasir 

insan  bunu  nece  etmeyi,  onu  nece  etmeyi,  nece 

varlanmağı,  nece  uğur  qazanmağı,  insanlara  nece 

tesir  etmeyi,  dostları  nece  qazanmağı,  nece 

fikirlaşmayi va s. çox yaxşı bilir.  Hansısa bir axmağın 

size  yaxınlaşıb  nece  nafas  almağın  qaydasını 

soruşacağı gün heç  da uzaqda deyil.  8lbatta,  bela  şey 

haqda sual vermezler.  Hayatı texnologiyanın ayağına 

verınayin.  Texnologiyanın  ayağına  verilmiş  hayat 

sevine atrini itirmiş olur. 

Bu  kitabı  oxumaqla  daxili  dünyanızı  bir  daha 

anlanuş olacaqsınız. Rastlaşdığınız bezi ideyalar sizi

narahat 

eder, 

bu 

vaxtacan 

bilmiş 

hesab 

etdiklarinizin  aksi  ola  bilar.  Bezi  fikirler  sizi  şoka 

salar, bilmiş hesab  etdiyiniz  ideyalar haqda fikrinizi 

dayişa bilar. 

Na  qadar  ki,  vaxtınız,  imkanınız  var,  özünüze 

"qarq"  olun,  özünüzü  müşahide  edin.  Özünüze 

yeniden, daha yaxın gedin,  öz varlığınızın haqiqatina 

daha  çox  yaxınlaşdıqca  özünüzü  daha  çox 

anlayacaqsınız. 

Yox,  bu  "nece  etmek"  haqda  bir  kitab  deyil.  Bu 

sızın 

işlada 

bilacayiniz 

bir 

lampadır. 

Kim 

olmağınızdan  asılı  olmayaraq  bu  lampa  vasitasila 

unikal  iç  dünyanıza  işıq  salıb  özünüzü  göre 

bilarsiniz. 

005

---

Birinci fasil

Emosiyalar nedir? 

Fikirler göldeki lepelerden başqa nedir ki? 

Emosiyalarınız,  ehval-ruhiyyeniz,  duyğularınız 

nedir? 

Beyniniz nedir? - Çaxnaşma! 

Ele beyninizde olan bu  çaxnaşma sebebinden de 

siz öz tebietinizi göre bilmirsiniz. 

Belece, siz özünüzü itirmekde davam edirsiniz. 

Siz  bu  dünyada her bir  kesle  rastlaşa  bilersiniz. 

Ancaq heç vaxt özünüze rast gelmirsiniz. 

***

Siz  acıqlısınız,  amma  siz  hamişe  acıqlı  qala 

bilınezsiniz. 

Hetta  en  acıqlı  adam  da  herdenbir  gülür  -

gülmelidir de! 

Acıqlı  olmaq  halı  hamişe,  daima  davam  ede 

bilınez. 

Hetta en kederli adaın da gülümseyir. 

Hetta  hamişe  gülen  adam  da  bezen  ağlayır, 

gözlerinden yaş axır. 

Emosiyalar daimi ola bilmez. 

Ela buna göre da onlar en1osiyalar (Eınotions)

adlanır. 

"Emosiya"  (Emotion  )  sözü "harekat"  (  motion") 

sözündendir. 

Onlar  hareket  edir,  deyişir,  belelikle  da  onlar 

emosiyalardır. 

San bir haldan başqa hala düşürsen. 

Bu an san kedarlisan, 

az sonra sen xoşbextsen. 

Bu an san acıqlısan, 

az sonra sen rehmlisen. 

Bu an san sevirsen, 

başqa vaxt nifretle dolusan. 

Sahar çox gözel idi, 

axşam çox pisdir ... Bu belece de davam edir. 

***

Adi ümumi düşünce odur ki, 

sevgi,  nifrat,  qazeb  kimi  emosiyaların  menbayi 

ürekdir.  Nece  ki,  beyin  konseptual  fikirlerin 

menbeyidir,  ürak  da  eleca  emosional,  duyğulu  olan 

ne varsa onların menbeyidir. 

Hamişe bele düşünmüşük. 

006

---

***

Biz  bu  cür  ananevi  bölgü  ila  yaşamışıq  ki, 

taxayyül,  duyğular,  emosiyalar,  hisslar  üraya 

maxsusdur. 

Amma ürayiniz, sadaca, döyünan bir sistemdir. 

Fikirlaşdiyiniz,  xayal  etdiyiniz  har  na  varsa 

beyinle mahdudlaşdırılır. 

Beyninizde  yeddi  yüz  merkez  var  va  onlar  har 

şeye nezaret edir. 

***

Budda  kimi  şaxs  "ürak"  deyarkan  varlığınızın 

merkezini  nazarda  tutur.  Onun  anlamına  göre  sizin 

sevginiz,  nifratiniz,  har  şey,  beyinden  qaynaqlanır. 

Manca  da  bu  çox  elmi  anlamadır.  Psixoloqlar  da 

onunla razılaşarlar. 

Bunu özünüz sınaqdan keçira bilarsiniz. 

Qazabinizin  haradan  qaynaqlandığını  göre 

bilarsiniz - o, beyinden qaynaqlanır. 

Emosiyalarınızın ilk manbayini göre bilarsiniz 

- bu manba, beyindir. 

Beyin höyük bir fenomendir. 

O, konseptual düşüncenizi ahata edir. 

O, emosiyalarınızı, hisslarinizi ahata edir. 

***

Birdafalik  başa  düşmelisiniz  ki,  emosiyalarınız 

sizin başınızın içindedir. 

Amma şüurunuz başın içinde deyil. 

Faktiki olaraq, başınız şüurun içindedir! 

Şüur sonsuzdur, ucu-bucağı görünmür. 

Emosiyalar,  arzular,  istekler,  havas  - hamısı 

başınızın içindedir. 

Gec-tez  onlar  "quruyacaq". Amma  hatta  başınız 

torpağın  altında  tamamila  yox  olandan  sonra  da 

şüurunuz  yox  olmayacaq.  Şüurunuzu  saxlamırsınız, 

şüur sizi saxlayır; o sizden çox böyükdür. 

***

Bu tamamila doğrudur. 

Emosiyalarınız,  duyğularınız,  fikirleriniz 

beynin  bütün  "lavaziınatları"  - çölden  gelir;  bunlar 

hamısı  bayırdan  idare  olunur.  Bu  artıq  elmi 

baxımdan da aydınlaşıb. 

Ancaq  heç  bir  elmi  araşdırma  aparmadan  da 

mistikler  min  iller  boyunca  ela  eyni  fikri 

söylayirdilar,  yani  beyninizi  dolduran  na  varsa  sizin 

özünüzün deyil, beyninizden kenardadır. 

***

007

---

Siz beyninizde olanlarla müayyanlaşirsiniz. 

Yegane günah da budur. 

***

Beyin fikirlaşandir. 

Ürak  ise  hamin  beynin  duya  bilen  başqa  bir 

hissesidir. 

Duyum va düşünce ... 

Fikirler va emosiyalar ... 

Amma şahidlik edan har ikisinden ayrıdır. 

Siz  fikirlaşarkan  müşahidaçi  müşahide  edib 

izlayir.  Fikir  onun  yanından  ötüb  keçir,  siz 

acıqlanırsınız  - şahid  sakitca  müşahide  edir. 

Emosiya ötüb keçir, lap buludlar ötüb keçen kimi, siz 

onları 

görürsünüz. 

Siz na yaxşısınız, na da pis ... 

Siz na xoşagalansiniz, na da xoşagalmaz ... 

Siz na fikirsiniz, na da  emosiya ... 

Siz na beyinsiniz, na da ürak. .. 

***

Sevgi insanı hamişe asabi edir 

Sevginin  sizi  niye  asabi,  niye narahat  etmesinin 

sabablari  var.  O  şüurdan  galmir,  tahtalşüurdan 

qaynaqlanır. Bütün  bacarıqlarınız,  gücünüz,  biliyiniz 

hamısı 

şüurdadır. 

Amma 

sevgi 

şüurdan 

qaynaqlanmır, ona göre da siz onunla na etınak lazım 

olduğunu  bilmirsiniz,  onun  öhdasindan  gala 

bilmirsiniz; o çox böyükdür. 

Tahtalşüur  şüurdan  doqquz  defa  böyükdür. 

Demeli,  tahtalşüurdan  galan  na  varsa  böyükdür, 

fövqaladadir.  Buna  göre  da  insanlar  eınosiyalardan 

qorxurlar.  Onlar  emosiyaları  geri  italayir,  onların 

çaxnaşma yaradacağından qorxurlar. 

Düzdür,  emosiyalar xaos yaradır, amma xaos çox 

gözaldir. 

Nizam-intizama  ehtiyac  olduğu  kimi,  xaosa  da 

ehtiyac  var.  Na  vaxt  ki,  nizam-intizaın  lazımdır, 

qayda-qanunu işlet, şüurlu beynini işe  sal; aınma na 

vaxt ki, xaosa ehtiyac var, tahtalşüuru işlet.  Qoy xaos 

olsun, çaxnaşma olsun. Normal, kamil insan bunların 

har  ikisini  işletmeyi  bacarır,  imkan vermir  ki,  şüuru 

tahtalşüurun  işine  müdaxila  etsin,  ya  da  aksine, 

tahtalşüur şüurun işine mane olsun. 

***

Biz hayatın bütövlüyüna inanırıq. 

Biz hayatın gündüzlerine, 

008

---

gecalarina, 

ham günaşli, ham buludlu günlarina inanırıq. 

Biz  inanırıq  ki,  hayatda  olan  na  varsa  hamısı 

ondan hazz almaq üçündür. 

Yalnız  bu  haqda  bir  az  malumatlı  olmağınıza 

ehtiyac var. 

Nalar  baş  verdiyini  anlamaq  üçün  diqqatli 

olmağınıza ehtiyac var. 

Siz özünüzün beyniniz deyilsiniz, 

siz özünüzün badani deyilsiniz. 

İçinizde  hardasa  şahid  var.  O,  şahid  beyninizi, 

emosiyalarınızı, 

sizin 

fizioloji 

reaksiyalarınızı 

müşahida edir. 

Bu şahid siz özünüzsünüz. 

Bu  şahid  har  şeydan  hazz  ala  bilar  - agar 

markazda dayanarsa. 

***

Beyniniz  azab  çakir,  iztirabı  duyur,  o bütün  növ 

emosiyalardan 

mahabbatdan, 

istaklardan, 

hasratdan  azab  çakir.  Bütün  bunlar  beynin 

"layihalaridir". 

Beyninizdan  kanarda  olan,  heç  vaxt  heç  yana 

getmayan  isa  sizin  özünüzsünüz.  O  hamişa  ardadır, 

öz yerinda. 

***

Mühakima etmayin 

8gar  acıqlısınızsa  acıqlı  olun,  amma  mühakima 

yürütmayin ki,  acıqlı olmaq yaxşıdır, ya pis. 

Bu  müsbat  va  manfi  emosiyalar  arasındakı  bir 

farqdir.  8gar  siz  beyninizdeki  müayyan  emosiyanı 

dark  edirsinizsa  sizin  dark  etınayinizla  o  eınosiya 

"hall  olunur".  Bu,  manfi  emosiyadır.  Amma  agar  siz 

bu emosiyanı dark edandan sonra da hamin emosiya 

olduğu  kimi  qalırsa,  bütün  varlığınıza  yayılırsa  bu 

müsbat emosiyadır. 

Har  iki  halda  emosiyanı  darketma  farqli  rol 

oyna yır. 

8gar  o  zaharli  emosiyadırsa,  onu  dark  etmakla 

siz  yüngüllaşirsiniz.  8gar  bu  emosiya  yaxşıdırsa,  o 

sizi  xoşbaxt  edir.  Emosiyalarınızı  dark  etmakla  siz 

yaxşı emosiyaları daha da darinlaşdirirsiniz. 

Bu  mana  göra  bir  meyardır.  8gar  hansısa 

emosiya  sizin  onu  dark  etmayinizla  daha  da 

darinlaşirsa, demali, bu yaxşı eınosiyadır. 

8gar  hansısa  eınosiya  siz  onu  dark  edan  kimi 

qeyb olursa, demali, o nadirsa pisdir. 

009

---

O  emosiya ki,  onu derk edende yox olur, bu,  pis 

emosiyadır.  O  emosiya  ki  derk  edilende  daha  da 

derinleşir, bu yaxşı emosiyadır. 

Yaxşı  va  pis  sosial  konsepsiyalar  deyil,  onlar 

daxili anlamlardır. 

***

Dediyim odur ki,  menfi  emosiyalar da yaxşıdır -

agar  realdırsa.  8gar  onlar  haqiqatan  da,  realdırsa 

onların reallığı onları  dayişir.  Onlar daha da müsbat 

olur,  zaman  gelir  ki,  onların  manfiliyi  va  müsbatliyi 

qeyb olur. 

Siz  olduğunuz  kimi  qalırsınız;  bilmirsiniz  na 

yaxşıdır,  na  pisdir.  Bilmirsiniz  na  menfidir,  na 

müsbat.  Nece varsınızsa elaca  qalırsınız. Bu  size real 

olana nazar salmağa imkan verir. 

Yalnız real olan neyin real olduğunu bilar; haqiqi 

olan  haqiqatin  na  olduğunu  bilar,  asi  olan  onu ahata 

edenin asi olduğunu bilar. 

***

010

---

İkinci fasil

Emosiyalar va sentimentallıq 

Emosiya saf olandır, sentimentallıq ise hiyladir. 

Siz kalak gelmeyi öyranmişsiniz. 

Qadın  bilir  ki,  agar  o  ağlayarsa,  qalib  olar.  Ona 

göre  da  o  ağlamaq  istayir,  amma  ağlamaq  da  asan 

olmur.  Çünki  bu  proses  asanlıqla  idare  olunmur. 

Qadın ise zorla da olsa göz yaşlarını gatizdirir,  o, rola 

girir,  özünü  ağlayan  kimi  gösterir.  Bela  göz  yaşları 

saxtadır.  Bela  göz  yaşları  gözden  axsa  da,  yene 

saxtadır,  çünki bu göz yaşları  özü axmır,  onlar  zorla 

getirilir. 

Sentimentallıq  zorla  yaradılan,  hiylagarlikla 

idare edilen emosiyadır. 

Nece  ki  sentimentallıq  emosiyanın  idare 

olunmasıdır,  elaca  da  rasionallıq  sebebin  idare 

olunmasıdır. 

8gar siz haqiqatan da rasionalsınızsa, 

doğrudan da rasionalsınızsa 

onda siz alim olacaqsınız. 

8gar siz haqiqatan da emosionalsınızsa 

bu halda şair olacaqsınız. 

Bunlar har ikisi yaxşı şeydir.

Rasional  şaxsla  emosional  şaxs  arasında  real 

dialoq  mümkün  deyil  - aslinda  bu  asan  olardı. 

Rasionallıqla sentimentallıqda bu çox çetindir, amma 

sabab va  emosiyada bu  çox asandır. Amma har halda 

bela  dialoqda  çetinlikler  olacaq,  amma  müqayisa  da 

olacaq, bir-birini anlamaq üçün cahd edecekler. 

***

Çox  adam  ela  fikirlaşir  ki,  sentimentallıq 

manavilikdir,  fiziki  deyil.  Amma  emosiyalar  da 

fikirler  kimi  zehnin  mahsuludur.  Ürak  dediyiniz  da 

başınızın  içindedir.  Siz  çox  asanlıqla  emosional  ola 

bilarsiniz.  Siz  ağlaya  bilarsiniz,  muncuq  kimi  göz 

yaşlarınız  axa  bilar,  amma  bu,  metafizik  deyil.  Göz 

yaşları da  fizikidir.  Gözler  da badenin bir  hissesidir, 

emosiyalar 

fiziki 

enerjide 

nizam-intizamın 

pozulmasıdır. 

Siz ağlayıb  göz yaşı tökürsünüz,  elbette, bu vaxt 

sakitlaşirsiniz,  ağlayıb  sakit  ola  bilirsiniz.  Siz 

özünüzü  sakitlaşmiş  hiss  edirsiniz.  Dünyanın  har 

yerinde  qadınlar  bunu  çox  yaxşı  bilir.  Onlar  bilir  ki, 

ağlamaq sakitlaşmaya kömak edir. Onlar ağlayır,  göz 

011

---

yaşı  tökür,  sakitlaşirlar.  Ağlamaq  - katarsisdir, 

tamizlanmadir.  Amma  bu,  qeyri-fiziki deyil.  İnsanlar 

hala  da  bazi  şeylari  sahv  anlayırlar,  onlar  hala  da 

fiziki olanların qeyri-fiziki olduğunu düşünür. 

***

Yatırtma (qarşısınıalma) va nazarat 

Siz  heç  vaxt  heyvanların  mühariba  etdiyini 

görmazsiniz.  8lbatta,  onlar  arasında  da  bazan 

"döyüşlar"  olur,  amma  bunlar  ferdi  döyüşlardir, 

dünya  müharibalari  deyil.  Siz  heç  vaxt  görmezsiniz 

ki,  qarbda  olan  qarğalar  şarqda  olan  qarğalara 

mühariba  elan  etsinler.  Elaca  da  Hindistan  itlarinin 

Pakistan itlarila vuruşduğunu görmezsiniz. Çünki na 

itlar,  na  da  qarğalar  axmaq  deyil.  Düzdür,  onlar  da 

bazan  dalaşır,  burda  sahv  heç  na  yoxdur.  8gar 

onların azadlığına mane olsalar onlar vuruşurlar, bu, 

fardi vuruşmadır. Bu, dünya müharibasi deyil. 

Bas  siz,  siz  insanlar  neylayirsiniz?  Siz  insanlar 

başariyyati  azirsiniz,  hatta  bazen  onlara  imkan 

vermirsiniz  ki,  acıqlansınlar,  halbuki  bu  tabiidir. 

Naticada  da  insanlar  qazablarini  içlarinda  yatırdır, 

hirslarini boğur.  Bir gün içleri  zaharla dolan insanlar 

bomba kimi  partlayır  - dünya müharibasi  olur.  Har 

on ildan bir dünya müharibasina ehtiyac var. 

Bu müharibalara kim cavabdehdir'? 

Kimler? 

Sizin 

müqaddas 

adlandırdığınız 

moralistlardir 

cavabdeh. 

Sizin 

başariyyatin 

xilaskarları  hesab  etdiklarinizdir  müharibalara 

cavabdeh  olanlar.  İnsanlara  tabii  olmağa  imkan 

vermayanlardir. 

***

Bas hisslari boğmaq na demakdir? 

İstamadiyiniz 

hayatı 

yaşamaqdır. 

istamadiyiniz  adam  olmaqdır.  Bu  özünüzü 

qoymaq'',  dağıtmaqdır.  Bu  intihardır, 

tadrican 

intihardır. 

Yavaş-yavaş 

zaharlamadir. 

Olmaq 

"xaraba 

albatta, 

özünüzü 

Hisslarinizi  ifada  etmek  - hayatdır.  Hisslarinizi 

boğmaq intihardır. 

***

Na  üçün?  Axı  niye?  Axı  niya  insanlar  hisslarini 

boğub bela xasta olurlar? 

Hisslarinizi  boğanda beyniniz  parçalanır.  Qabul 

etdiyiniz  hisse şüurlu  olur, imtina etdiyiniz hissa isa 

şüursuzluq.  Bela  bir  bölgü  tabii  deyil.  Hisslarinizi 

boğduğunuza  göra  bas  verir  bu.  Belalikla  da 

012

---

beyninizin  şüursuzluq  hesab  etdiyiniz  hissasina 

camiyyatin  imtina  etdiyi  "zir-zibili"  tullayırsınız. 

Amma  unutmayın,  ora  na  tullasanız  da  sizin  bir 

parçanız  olacaq.  Ora  tulladıqlarınız  allariniza, 

sümüklariniza, qanınıza, ürak döyüntünüza gedir. 

Psixoloqlar  deyir  ki,  xastaliklarin  saksan  faizi 

hisslari  yatırtmağın,  boğmağın  naticasidir.  Ürak 

tutmaları daha çox hirsi boğmaq demakdir, yani ürak 

daha çox nifratla zaharlanib. 

Na üçün? Niya? Niya insanlar hisslarini boğur va 

xasta  olurlar?  Camiyyat  sizi  öyradir  ki,  hisslariniza 

nazarat edesiniz, demir ki, onları çeviresiniz. Hisslari 

çevirme yolu  çox mürakkabdir.  Bir  sözle,  bu nazarat 

yolu deyil, tamam aksinedir. 

Hisslariniza  nazarat  etmakla  siz  hisslarinizi 

boğursunuz,  hisslarinizi  çeviranda  isa  onu  ifada 

edirsiniz. 

Acığınızı başqa adama tökmak düz deyil. Çünki o 

da uyğun galan deyil. 

Bundan  sonra  hirslananda  evinizin  etrafında 

yeddi  

baxıb görün hirsiniz hara gedib. 

Baxın,  siz  hirsinizi  boğmadınız,  ona  nazarat 

etmediniz, 

hirsinizi 

başqa 

adamın 

üstüne 

tökmadiniz,  çünki  hirsinizi  kiminse  üstüne  töksaniz 

zencir  yaratmış  olursunuz.  Çünki  siz  axmaq 

olduğunuz  kimi  başqası  da  axmaqdır.  8gar  siz 

hirsinizi  tökdüyünüz  adaın  ağıllı  adamdırsa  hurda 

heç bir problem  yoxdur.  O razı  olacaq ki,  siz  hirsinizi 

ona  töküb  sakitlaşasiniz.  Amma  ela  ki,  hirsinizi 

tökdüyünüz  adam  nadandır  - o  siza  reaksiya 

veracak.  O  da  hirsini  siza  tökacak.  O  sizin  üstünüze 

daha  çox  hirs  tökacak.  Bu  halda  zencir  yaradırsınız, 

hirsinizi  ona  tökürsünüz,  o  da  siza.  Sonda  düşman 

olursunuz. 

Hirsinizi heç kimin üstüne tökmayin. 

Hirsiniz  da  qusmaq kimi  bir  şeydir.  Qusmağınız 

galanda  gedib  kiminse  üstüne  qusmursunuz  axı. 

Hirsi  da  qusmaq  kimi  qaytarmaq  lazımdır. 

Qusmağınız  galanda  hamama  gedib  qusursunuz, 

bütün  badaniniz  tamizlanir.  8gar  qusmasanız  bu 

badaniniz  üçün  çox  tahlükalidir.  Qusanda  isa 

badaniniz tamizlanir, boşalır, sanki ağır yükdan xilas 

olur,  sağlam  olursunuz.  Yediyiniz  yemakda  nasa bir 

problem  olmuşdu,  qusmaqla  ondan  imtina  etmiş 

oldunuz. 

013

---

Hirsinizi içinizde boğmayın! 

Hirs  da  zehni  qusmaqdır.  Demeli,  beyninize 

qabul  etdiyinizda  sahva  yol  vermişsiniz.  Sizin 

vücudunuz  qabul  etdiyini  geri  qaytarmaq  istayir, 

amma  bunu  kiminse  üstüne  tökmayiniza  ehtiyac 

yoxdur.  Adamlar  hirsini  başqalarının  üstüne 

tökürlar,  camiyyat  isa  deyir  ki,  ona  nazarat  etmek 

lazımdır. 

***

Reaksiya va cavab 

Siz  spontan  olanda  bu  o  demakdir  ki,  siz 

planlaşdırdığınız ideyaya göra harekat etmirsiniz. 

Faktiki olaraq siz nasa etmaya hazır deyildiniz. 

Etdiyiniz harekat öz axarı ila baş verib. 

Siz bu iki sözün manasını başa düşmelisiniz. 

Birincisi odur ki, reaksiya ila cavab arasında farq 

var.  Reaksiya  başqa  şaxs  tarafindan  idare  olunur. 

Kimse  sizi  tahqir  edir,  siz  acıqlanırsınız,  siz  acıqlı 

harekat 

edirsiniz. 

Bu, 

reaksiyadır. 

Müstaqil 

deyilsiniz,  istanilan  adam  sizi  bu  va  ya  başqa  yola 

çaka  bilar.  Siza  tez  tesir  etmek  olur,  siz  asanlıqla 

şantaj  olunursunuz.  Reaksiya  emosional  şantajdır. 

Siz acıqlı deyildiniz. Kimse sizi tahqir etdi, onun 

tahqiri  sizde  acıq  oyatdı,  indi  sizin  harakatiniza 

sabab da acıqdır. 

Cavab  isa  azadlıqdan  doğur.  Cavab  başqa  bir 

şaxsdan asılı deyil.  Başqa adam  sizi tahqir eda bilar, 

aınma 

siz 

acıqlı 

olmursunuz. 

8ksina, 

siz 

fikirlaşirsiniz,  götür-qoy  edirsiniz,  öz-özünüze  sual 

verirsiniz ki, axı o sizi niya tahqir etdi? Balka o tahqir 

etmakda  haqlıdır?  8gar  haqiqatan  da  beladirsa  siz 

ona hirslanmakdansa ona minnatdar olmalısınız. 

Balka  sizi  tahqir  edan  sahv  edib?  8gar  o  sahv 

edibsa  niya  onun  sehvi  ucbatından  ürayinizi  hirsla 

zadalamalisiniz? 

***

Emosiyalar  bütöv  fard  olmaqda  siza  kömak 

etmir. 

Emosiyalar  siza  qranit  kimi  möhkam  ürak  vad 

etmir. 

Siz selin içinde gah ora, gah bura harekat edib na 

edacayini bilmayan quru ağac kimi qalacaqsınız. 

Alkoqol  insanı  neca  kor  edirsa  emosiyalar  da 

elaca kor edir. 

Bu emosiyaların sevgi kimi yaxşı adları ola bilar, 

yani yaxşı emosiyalar. Yaxud hirs adlı pis emosiyalar 

014

---

ola  biler.  Hirslenende  hirsinizi  kimese  tökseniz  bu 

sizi sakitleşdirir. 

Hindistanda  yol  qırağında  bir-biri  ile  sevişen 

itleri  görende  hamı  onlara  daş  atıb  ayırmaq  isteyir. 

Axı  bu  yazıq  heyvanlar  sevişende  heç  kime  mane 

olmurlar,  heç  kime  ziyan  vurmurlar,  onlar  da 

insanların hayata keçirdikleri  bioloji  "ritual"ı  yerine 

yetirirler.  Sadece,  onların  evi  yoxdur  ki,  gedib  evde 

sevişsinler,  onlar  bunu  yol  qırağında  edirler. 

Adamlar  onların  yanından  keçende  onlara  daş  atır, 

döyür,  bunu  "  qeribe"  adlandırırlar.  Onlar  eyni  şeyi 

hem  xoşlayır,  hem  de  nifret  edirler:  özleri  sevişende 

bunu  normal,  başqaları  sevişende  ise  buna  nifret 

edirler. 

***

Heç  vaxt  acıqlı  olmayan,  hamişe  öz  qezebine 

nezaret  eden  şexs  çox  tehlükelidir.  Bele  insandan 

ehtiyat  edin,  o  sizi  öldüre  biler.  8ger  eriniz  heç vaxt 

hirslenmirse  bu baretle  polise  malumat  verin.  8riniz 

herdenbir  hirslenirse  ondan  ehtiyat  etmeyin, 

qorxmayın, o normal insandır. 

Ancaq heç vaxt acıqlanmayan er bir gün tullanıb 

sizi boğa biler.  O bunu ele edecek ki, sanki kimse onu 

bunu etmeye tahrik edir. 

illerdir ki, qatiller mahkemede bele deyirler: 

"Biz cinayeti etdik,  amma nese bunu etmeye bizi 

tahrik etdi". 

Kim,  ne  tahrik  etdi  onları?  Onların  hamişe 

içlerinde  boğduğu  hirsleri,  emosiyaları  bir  gün 

partladı. 

***

Yaşa, reqs et, ye, yat ... 

Mümkün qeder her şeyi tam edin. 

Heç  vaxt  unutmayın,  yadda  saxlayın,  eger 

görseniz  ki,  özünüze  probleın  yaradırsınız,  bundan 

derhal el çekin. 

Çünki  ele  ki  problem  yaranır,  onda  onu  hell 

etmeye  ehtiyac  da  yaranır.  8ger  siz  problemin  halli 

yolunu  da  tapsanız  onda  da  min  bir  problem 

yaranacaq.  Yaxşısı  budur  ki,  "telaya"  bir  addım 

qalmış  ondan uzaq durasınız.  Ele ki görürsünüz artıq 

problemin  "  içine"  - "  telaya"  düşürsünüz,  derhal 

özünüzü  ele alın,  qaçın,  tullanın, ne edirsinizse  edin, 

teki  "telaya"  düşmeyin.  Onda  problemi  yaradan 

enerji eriyir, geriye - kosmosa qayıdır. 

***

015

---

Hassaslıq darketma ile inkişaf edir. 

Hisslariniza nezaret etmekle  siz laqeyd, ölü kimi 

olursunuz - bu,  nezaret mexanizminin bir hissesidir. 

8gar  siz  laqeyd,  ölü  kiıni  olursunuzsa  onda  heç  na 

size  tesir  etmayacak,  sanki  bedeniniz  müdafia 

qalasıdır.  Heç  na  size tesir  etmayacak,  na  tahqir,  na 

da  sevgi.  Naticada,  hayatı  boyu  bir  şeye  cahd 

edirsiniz,  hisslariniza  nece  nezaret  etmek,  sonra  da 

ölmek.  Hisslariniza  nezaret  etmeye  olan  cahdlariniz 

bütün  enerjinizi  alır,  bu  halda,  sadece,  ölürsünüz. 

Hayat  çiyninizda  daşıdığınız  maraqsız,  ölü  bir  şeye 

çevrilir, siz nece olsa onu daşımalısınız. 

***

Beyniniz  sakit  qalmaq  kimi  bir  oyun  oynamağı 

bacarır. 

Beyniniz  fikirlarsiz,  emosiyalarsız  qala  bilar, 

amma  onlar  yatırılmış  formadadır,  tam  oyaqdır, 

istenilen  anda  tullanmağa  hazırdır.  Bezi  dinler  va 

onların  müqaddaslari  beyni  yatırtmaq  kimi  sahv 

fikre  düşürlar.  8gar  siz  sakitca  oturub  fikirlerinizi, 

emosiyalarınızı  yatırırsınızsa,  içinizde  heç  neyin 

harakatina  imkan  vermirsinizsa  tedricen  bu  sizde 

vardişa çevrilecek. 

Bu  hayatda  özünüze  dediyiniz  an  böyük 

yalandır. Çünki na etseniz da, har şey evvelki kimidir. 

Heç  na  dayişmir,  amma  size  ela  gelir  ki,  içinizde 

dayişma gedir. 

***

016

---

Üçüncü fasil

Qazab 

8gar  qazabin  na  olduğunu bilmek istayirsinizsa, 

onun  darinliyina  baş  vurun,  onun  haqda  fikirlaşin, 

defalarla onun "dadına baxın", imkan verin o içinizde 

baş  qaldırsın,  imkan verin  o  sizi  ahata  etsin,  imkan 

verin  o  sizin  qanınızı  qaraltsın.  Onun  azablarını, 

ağrılarını,  zaharini  hiss  edin,  varlığınız  üçün  onun 

yaratdığı  qaranlıq  "dara"ni  görün,  bu  qaranlıq 

"dara"dan  "cahannam"a  nece  düşdüyünüza  fikir 

verin.  Onun  üzüaşağı  axan  bir  sel  olduğunu 

gözlerinizle görün. 

Belaca, qazabi hiss edin, duyun. 

Bunu derk etseniz sizde  dayişiklik baş verecek. 

Haqiqati bilmek - dayişmak demakdir. 

Haqiqat  azad  edir,  amma  bu,  özünüzün 

olmalıdır. 

***

Nadir qazab? 

Qazabin  psixologiyası  beladir  ki,  siz  nayisa 

istediniz,  kimse  onu  alda  etmakda  size  mane  oldu. 

Kimse yolunuzda durdu.  Sizin bütün enerjiniz nayisa 

alda etınaya yönalir, kiınsa bu eneıjinin yolunu

kasdi,  siz  istadiyinizi  ala  bilmediniz.  Bax,  onda  bu 

alt-üst edilen eneıji qazaba dönür - arzunuzu hayata 

keçirmak  imkanınızı  darmadağın  edan,  size  mane 

olan o  şaxsa qarşı. 

***

Sizin qazabiniz orijinaldır, 

çünki o size maxsusdur. 

Size maxsus olan na varsa orijinaldır, xalisdir. 

Belalikla,  qazabin  manbayini  ,  onun  haradan 

yarandığını tapın. 

Gözlerinizi yumun, içinize doğru harekat edin. 

O itınamişdan avva1 manbaya doğru geri gedin  -

onda siz boşluğa düşeceksiniz. 

İraliya doğru harekat edin,  daha darinliya  gedin, 

ela bir yere çatacaqsınız ki, orda qazab yoxdur. 

İçinizde, markazda heç bir qazab yoxdur. 

Bas  qazab haradan gelir? 

Qazab  heç  vaxt  markazdan  galmir,  o,  eqodan 

gelir. Eqo da saxta obyektdir. 

8gar  siz  içinizin  daha  darinliyina  getsaniz 

görarsiniz  ki,  qazabiniz  kenardan,  çölden  gelir, 

017

---

markazdan  yox.  Qazab  markazdan  gala  bilmaz, 

markazda  boşluqdur,  tamamila  boşluq.  Qazab 

eqodan  galir,  eqo  isa  camiyyat  tarafindan  yaradılan 

saxta  obyektdir,  o  nisbidir.  Qaflatan  kimsa  siza 

"zarba"  endirir,  budur,  eqo  incidilir,  qazab  peyda 

olur. 

***

insanlar Q8Z8BLİDİR. 

Çünki  onlar  içlarinda  çoxlu  qazabi  boğub 

yatırdıblar. 

Buna  göre  da  onlar  hamişe  qazablidir,  ela  an 

olmur ki,  qazabli olmasınlar. 

Uzaqbaşı, onlar hardan az, hardan da  çox qazabli 

olurlar. 

Sizin  bütün  varlığınız  içinizde  boğduğunuz 

qazabla  zaharlanib.  Siz  qazabla  yeyirsiniz.  Qazabla 

yemayan  şaxsi  müşahida etseniz  görarsiniz  ki,  onun 

farqli  keyfiyyati  var,  ona  baxmaq  xoşdur,  çünki  o, 

qazabla yemir. Ola bilsin ki, o, at yesin, amma qazabla 

yemir.  Ola  bilsin  ki,  siz  taravaz,  meyva  yeyirsiniz, 

agar  içinizda  qazab  boğmusunuzsa,  siz  qazabla 

yeyacaksiniz.  Çünki  yemek  yeyarkan  dişleriniz  va 

ağzınız  vasitasila  içinizdaki  qazabi  çöla  çıxarırsınız. 

Siz  ağzınızdakı  yemayi  ela  azirsiniz  ki,  sanki 

düşmaninizdir. 

Galan  

müşahida  etseniz  görarsiniz  ki,  aqressiv  olarken 

etdiyiniz  harakati  edirsiniz.  Üzünüza  baxın. Güzgüda 

üzünüzün  dayişdiyini  izlayin,  onda  üzünüzda  baş 

veranlari görarsiniz - qazabin va aqressiya nın bütün 

tahriflarini orda göracaksiniz. 

Yemayi  götüranda  siz  acıqlı  olursunuz,  yemek 

yeyan  insana  fikir  verin.  Sevişanlari  göz  önüne 

gatirin  - qazab  ela  darinliya  gedib  ki,  hatta  qazabin 

aksi  olan  sevgi  da  zaharlanib.  Yeyarkan  da,  tam 

neytral  bir  faaliyyat  da  zaharlanib.  Bu  halda  siz  har 

hansı  qapını açırsınız,  orda qazab görürsünüz,  kitabı 

stolun  üstüna  qoyursunuz,  orda  qazab  görürsünüz, 

ayaqqabınızı  çıxarırsınız,  qazab  görürsünüz  - çünki 

qazab  artıq sizi fardilaşdirib. 

***

8gar siz qazabdan yaxa qurtarmaq üçün onun na 

olduğunu bilmek istayirsinizsa bu çox çetindir.  Çünki 

qazabdan yaxa qurtarmaq farq yaradır. Bu halda bela 

ehtimal  irali sürmaya başlayırsınız  ki,  qazabli  olınaq 

pisdir,  qazabsiz olmaq yaxşıdır.  Ehtimal  edirsiniz  ki, 

018

---

şehvet pisdir,  şehvetsiz olmaq yaxşıdır.  Bir sözle, "bu 

yaxşıdır,  o  pisdir"  kimi  fikirler  yürüdürsünüz. 

Tamahkarlıq  pisdir,  tamahsız  olmaq  yaxşıdır.  8gar 

siz bela  farqlar  yaratsanız  çatinliya  düçar  olarsınız. 

Bu  halda  agar  siz  qazabi  tapdalayıb  keçsaniz  da  o 

yalnız yatırılmış olacaq. 

***

Qazabin  ya  sevginin  adi  halda  öz-ozuna 

yaranması  aktı  - bu vaxt  siz  bir dünyadan başqa bir 

dünyaya  keçirsiniz.  Sevgi,  hatta  qazab  da  olsa  bela 

olur.  Dediyim  odur  ki,  agar  müsbat  emosiyalar 

saxtadırsa  bu  çox  pisdir.  8gar  menfi  emosiyalar 

orijinaldırsa,  xalisdirsa  bu  çox gözaldir.  Hatta bütün 

bedeniniz qazabdan assa da,  bütün sinirleriniz qazab 

içinde titrese da qazab gözaldir. 

Acıqlanmış balaca uşağa bir nazar salın, bu vaxt 

qazabin  gözalliyini  hiss  edeceksiniz.  O  uşaq  bütün 

varlığı ile  qazabin içindedir. Üzü par-par yanır, sifati 

qıpqırmızıdır.  Hatta  bu  balaca  uşaq  bela  qazabli 

olanda  çox  güdü  görünür.  Adama  ela  gelir  ki,  bu 

daqiqa o, bütün dünyanı dağıdacaq.  Bas az keçmamiş 

na  baş  verir?  Na  olur  o  uşağa?  Bir  neça  daqiqadan 

sonra har  şey ötüb keçir,  o uşaq yene  da  xoşbaxtdir. 

Oynayır, evin etrafına fırlanır. 

Bas niye o uşaq kimi olmursunuz? 

Siz bir sahvdan başqa sahva doğru gedirsiniz. 

Haqiqatan  da  qazab  çox  davam  edan  eınosiya 

deyil, tabiati etibarila o ani haldır. 

8gar  qazab  haqiqidirsa  o  yalnız  bir  neça  an 

davam edir. 8sl qazabin ömrü az olur.  O çox gözaldir, 

o heç kime ziyan vurmur. 

Real,  spontan  olan  bir  şey  heç  kime  ziyan 

vurmaz.  Yalnız  saxta  olan  ziyan  vurar.  Spontan 

olaraq  qazablanan  şaxsin  içindeki  qazab  bir  neça 

daqiqa  sonra  yox  olur,  o  sakitlaşir,  qazabdan 

temizlenir. 

***

Özünüzü ikiye bölmeyin. 

Men  size  ehtiyatlı  olmağı  teklif  ediram,  ancaq 

agar  vaxt  yetişmayibsa,  ehtiyatlı,  ayıq-sayıq  ola 

bilınazsiniz.  Siz  qazabin  na  olduğunu  bilmek  üçün 

özünüzün  menfi  emosiyalar  "cahannamindan" 

keçmalisiniz,  yoxsa  onlar  yatırılmış  olacaq  va 

istenilen  anda,  istenilen  zaif  anda  vulkan  kimi 

püskürecek.  8n yaxşısı onlardan yaxa qurtarmaqdır. 

Ancaq  onlardan  yaxa  qurtarmaq  o  demek  deyil  ki, 

019

---

gerek evvelce ehtiyatlı olasınız. 

Birincisi,  ehtiyatlı  olmaq  fikrini  başınızdan 

çıxarın.  Hiss  etdiyiniz  har  emosiyanı  yaşayın,  bu 

sizsiniz.  Nifrat  edan,  pis,  yararsız,  har  nadirsa  siz 

özünüzsünüz.  8vvalca  imkan  verin  emosiyalarınız 

tam olaraq şüurunuza gelsin. 

Bundan 

sonra 

siz 

eh ti yatla 

onları 

tahtalşüurunuzda  yatırda  bilarsiniz.  Bundan  sonra 

gündelik  işinizle  maşğul  olursunuz,  onları  yeniden 

geri  getirirsiniz.  Bu  yol  onlardan  can  qurtarmağın 

düz  yolu  deyil.  İmkan  verin  emosiyalarınız  üze 

çıxsın, onları yaşayın, onlardan aziyyat çekin. 

Bu  çox  çetin  va  yorucudur,  amma  neticesi 

yaxşıdır.  Siz  bu  emosiyaları  yaşadınız,  onlardan 

aziyyat  çakdiniz,  onları  qabul  etdiniz,  bu  axı  siz 

özünüzsünüz,  özünüzü  mecbur  etmediniz  ki,  onları 

"ittiham  edesiniz".  Çünki  siz  bu  yolla  özünüzü 

tapırsınız, 

tanıyırsınız. 

Emosiyalarınız 

da 

boğulmadan şüurlu yaşadılar,  onda onların özbaşına 

qeyb  olduqlarını  görüb  taaccüblanacaksiniz.  Onların 

size  tesiri  azalır,  onlar  boğazınızda  ilişib  qalmır. 

Onlar  tamamila  çıxıb  gedandan  sonra  siz  müşahide 

edirsiniz. 

***

Unutmayın, fikrimi sahv anlaınayın! 

Men bela  demişam:  "menfi  emosiyalarınızı ifada 

edin".  Amma  men  demamişam  ki,  bunu  açıq-aydın 

edin. Bela olur ki, çox şey tahrif olunur. 

Tutaq  ki,  siz  kimasa  acıqlanmışsınız,  acığınızı 

ifada  edirsiniz,  o  biri  şaxs  da  har  halda  Qautam 

Budda, yaxud  mermer heykel  deyil ki,  sakitca  durub 

size  qulaq  assın.  O  da  nasa  edecek,  o  da  acığını 

büruza  verecek.  Onun  bu  halı  sizi  daha  da 

qazablandiracak,  bu  defa  daha  da  qazablanirsiniz, 

qisas  almaq  istayirsiniz.  Getdikca  daha  darinliya 

gedirsiniz,  çünki  size  deyiblar  ki,  acığınızı  büruza 

verin. 

Bali, düzdür, men size demişam ki, acığınızı ifada 

edin,  amma  men  bunu  açıqca  etmeyi  nazarda 

tutmamışam. 8gar acıqlanmışsınızsa, gedib otağınıza 

girin, qapını bağlayın, yastığınızı yumruqlayın, güzgü 

qabağında  durub  öz  aksinizin  üstüne  bağırın,  bu 

vaxtacan  çoxlarına  demek  istadiyiniz,  amma 

demadiyiniz nalayıq sözleri özünüze deyin.  8gar bela 

olmasa bunun sonu olmaz. 

Har  şey  daire  etrafında  fırlanır,  biz  ise  onlara 

020

---

son qoymaq istayirik. Bela ki,  sizde kime qarşı menfi 

emosiya  oyansa  buna  sabah  başqa  bir  şaxs  deyil. 

Masala  bundadır  ki,  sizde  qazab  adlı  enerji  var.  Bu 

enerji  kainata  yayılıb.  Siz  onu  içinizde  boğa 

bilınazsiniz. 

***

Qazabinizi  kiminse  üstüne  tökmayiniza  ehtiyac 

yoxdur.  Qazabli  olanda  hamama  gire  bilarsiniz, 

piyada uzun bir yol geda bilarsiniz. Bu o demakdir ki, 

içinizde  olan  qazabdan  azad  olmaq  üçün  süratli 

faallıq  lazımdır.  Qazabli  olanda yavaş  süratla  qaçın, 

onda göreceksiniz ki, qazabdan azad olmuşsunuz. Ya 

da  heç  qaçmayın,  yastığı  götürüb  onu  azişdirin, 

dişlayin.  Onda elleriniz va dişiniz  sakit olacaq.  Cami 

beş 

daqiqalik 

katarsis 

naticasinda 

siz 

sakitlaşacaksiniz,  sanki  yükdan  azad  olacaqsınız. 

Birce  unutmayın  ki,  qazabinizi  başqasının  üstüne 

tökmak axmaqlıqdır. 

***

Qazab gözaldir, şahvat gözaldir. 

Amma gözal olanlar da pis ola bilar. 

Bu sizin özünüzdan asılıdır. 

8gar 

siz 

onları 

çarçivaya 

salsanız, 

cazalandırsanız onlar pis olacaq. 

Bgar  siz  onları  ötürsaniz  onlar  ilahi  olacaq. 

Ötürülan qazab merhamet olur. Çünki enerji eynidir. 

Budda rahmlidir. 

Onun rahmli olması nedendir? 

Bu ela qazabin içinde harekat edan enerjidir. 

Bu enerji indi qazabin içinde harekat etmir, 

eyni enerji xeyirxahlığa yönalib. 

Sevgi haradan gelir? Manbayi nadir? 

Budda sevir. İsa sevgidir. 

Şahvata yönelmiş enerji sevgiye çevrilir. 

Unutmayın 

agar tabii hisslarinizi boğsanız, 

onları  çarçivaya  salsanız  onlar  zaharli  olur  va 

sizin varlığınızı  "xaraba qoyur".  Bu  zahar  dağıdıcı va 

öldürücüdür. 

Ancaq siz onu dayişanda,  o, ilahi olur. 

Dayişilmaya ehtiyac var. 

***

Laqeyd,  pasifist  insanlar  dünyanın  an  pis 

adamlarıdır. 

Onlar  yaxşı  adam  deyil,  çünki  daxillarinda 

vulkan gezdirirler. 

021

---

Bela  adamların yanında heç vaxt özünüzü rahat 

hiss etmirsiniz. 

Sanki  qarşınızda  nasa  bir  tahlükali  varlıq 

dayanıb. 

Siz  bu  tahlükani  duya  bilarsiniz,  ona  toxuna 

bilarsiniz. Bu tahlüka onların içinden çöle axır. 

***

8gar  qazabiniz  natamamdırsa,  bu,  hayata  daxil 

olan  yad  adamla  neca  raftar  edacayini  bilmeyen  ita 

banzayir.  Ola bilsin  ki,  hayata daxil  olan yad adam it 

sahibinin dostu olsun, bu halda it quyruğunu bulayır, 

hürmür.  Yox,  agar  hayata  daxil  olan  itin  sahibinin 

düşmanidirsa  bu  halda  it  hürür.  İt  eyni  anda  har 

ikisini  da  edir.  Bir tarafdan  o  hürmakda  davam  edir, 

o  biri  tarafdan  isa  hala  da  quyruğunu  yellamakda 

davam edir. 

İt siyaset işladir, har iki haldan hansı baş verse o 

özünü rahat hiss edir. 

8gar it görse ki,  sahibi galib hayata giren adamla 

dostcasına  görüşür,  it  bu  halda  quyruğunu  bulayır, 

hürmayini  dayandırır.  Bu  vaxt  onun  bütün  enerjisi 

quyruq  bulamağa  gedacak.  8gar  sahibi  yad  adamı 

görüb qazablansa, it bu halda hürmakda  davam  edir, 

quyruğunu  bulamır,  onun  bütün  enerjisi  hürmaya 

sarf olunur. 

Sizin  da  qazabiniz  beladir.  Neyi  nece  etmeyi 

tarazlaşdırırsınız:  na  qadar  veracaklar,  limiti  keçma, 

başqa şaxsi qazablandirmayin va sair. 

Xalis  qazab  gözaldir,  çünki  bütövdür,  içinde har 

şey var. İsanın başına galanlara bir baxın.  O, bir gün 

böyük  bir  mabada  gedir,  orda  puldayişanlari  va 

onların  masalarını  görüb  cin  atına  minir,  qazablanir 

- merhametin  va  sevginin  içinde  olan  eyni  enerji. 

Yalın  alla,  silahsız  bütün  puldayişanlari  qovub 

mabaddan  çıxardır,  onların  masalarını  aşırdır. 

Haqiqatan  da  o,  çox  qazabli  olub.  Çünki  bir  neça 

puldayişani  mabaddan  yalın  alla  qovub  çıxarınaq  o 

qadar da asan deyil. 

Onun  içinden  galan  qazab  asl,  xalis  qazab  idi. 

Hindiler bundan  meyus  olurlar.  Onlar  inanmırlar ki, 

bela harekat edan İsa maarifparvardir. 

İnsanların  içinde  narahatlıq  var,  ideyalar  var. 

Reallığı  görmek,  maarifparvar  şaxsi görmek  avazina 

onlar  müxtalif  konsepsiyalarla  hazırdırlar  ki,  nasa 

sahv tapsınlar.  Bela  düşünürler  ki,  agar  kiınsa  onlar 

deyani  etmirsa,  o,  maarifparvar  deyil.  İcaza verin,  öz 

022

---

sözümü deyim, heç bir maarifparvar insan sizin kimi 

dünyadan xabarsizlarin  zövqüna  uyğun  olanı  etmez, 

bu, mümkün deyil. 

***

Qazab va kadar eynidir 

Kadar  passiv  qazabdir,  qazab  ise  aktiv kaderdir. 

Çünki kadar asanlıqla gelir, qazab ise bir az farqlidir. 

Bu  ona  göredir  ki,  siz  daha  çox  passiv  olana 

köklanmişsiniz.  Kaderli  adam  üçün  qazabli  olmaq 

çetindir.  8gar  siz  kaderli  adamı  qazablandirsaniz 

onun  kaderi  derhal  yox  olacaq.  Qazabli  adamı  da 

kadarlandirmak  çetindir.  8gar  siz  qazabli  adamı 

kadarlandirsaniz onun qazabi derhal yox olacaq. 

Bizim bütün emosiyalarda esas ınübariza davam 

edir  - qadın,  kişi,  cavan,  qoca,  erkek,  dişi.  Qazab 

erkakdir,  kadar  dişi.  Demeli,  agar  siz  kadara 

köklanmişsinizsa,  kaderi  qazaba  çevirmek  çetindir. 

Ancaq  sızın  dayişmayinizi  isterdim. 

İçinizde 

partlamağın  size  heç  bir  xeyri  olmayacaq,  çünki  siz 

yene da passiv olmağın yollarını axtaracaqsınız. Yox, 

bela  etmeyin,  imkan  verin  o  kadar  içinizden  çıxsın. 

Lap  o,  manasız görünse bela onu kanara ötürün.  Lap 

öz  gözünüzde  mazhakaçiya  dönseniz  da,  o  kaderi 

kanara çıxardın. 

Bgar  siz  qazabla  kaderin  arasında üzsaniz  onda 

onların  har  ikisi  asan  olar.  Bunu  bacarsanız  siz 

müşahide  eda  bileceksiniz.  Siz  sahne  arxasında 

dayanıb  bu  "oyun"  u  müşahide  eda bilarsiniz.  Sonra 

siz  onların  har  ikisinin  arxasına  keçe  bilarsiniz. 

Anıına  evvelce  bunların  har  ikisi 

arasında 

çapalamalısınız,  yoxsa  kaderli  olmağa  meyil 

edersiniz, bu vaziyyatda dayişmak çetin olur. 

Unutmayın ki,  iki  enerji,  iki aks  enerji  alli-alliya 

oxşar  olanda  onda  onlardan  can  qurtarmaq  asan 

olur.  Çünki  onlar  bir-biri  ile  mübariza  aparır,  bir­

birini  zaifladir,  siz  onların  heç  birinde  "lövbar" 

salmırsınız. Sizin kadar va  qazab da mübariza aparan 

alli-alliya  beraber  enerjidir.  Birden  siz  azadlıq 

qazanırsınız,  sürüşüb  kaderin  elinden  çıxırsınız. 

8gar kadar yetmiş faiz, qazab ise otuz faiz olsa, onda 

masala  mürakkab  olur.  Otuz  faiz  qazab,  yetmiş  faiz 

kadarla  ziddiyyat  teşkil  edir,  bu  ise  o  demakdir  ki, 

qırx faiz  kadar  hala  da  orda  - qazabin içinde  olacaq, 

sizin ondan yaxa  qurtarmağınız  çetin olacaq.  Hamin 

qırx faiz kadar hamişe sizden asılıb qalacaq. 

Daxili enerjilerin  esas  qanunlarından biri budur 

023

---

- imkan  yaradın  ki,  aks  polyarlıqlar  barabar 

vaziyyata gelsin va bundan sonra siz sürüşüb aradan 

çıxırsınız.  Sanki  iki  şaxs  dalaşır,  siz  isa  xilas 

olursunuz.  Onların  başı  bir-birine  ela  qarışıb  ki, 

narahat  olmağınıza  daymaz,  siz  asanlıqla  xilas  ola 

bilarsiniz. 

***

Halınız necadirsa qabul edin. 

Bunu  qabul  edin,  imkan  verin  qazabiniz,  ya 

kaderiniz  çıxsın.  Faktiki  olaraq  "qazabinizi,  ya 

kaderinizi  boğmayın"  demek  kifayet  deyil.  8gar 

mandan na etmek lazım olduğunu soruşsaydınız siza 

deyardim  ki,  onlardan  muğayat  olun,  onlarla 

dostlaşın  Özünüzü  kaderli  hiss  edirsiniz?  Elaysa 

kadarla 

dostlaşın. 

Ona  qarşı  marhamatli  olun.  İmkan  verin 

kaderiniz  çöla  çıxsın,  onu  qucaqlayın,  onunla  bir 

yerde oturun,  al sıxıb  görüşün.  Onunla  samimi olun. 

Onu sevin. 

Kadar çox gözaldir, onda pis heç na yoxdur. 

Kim siza deyib ki, kaderli olmaq pisdir? 

Faktiki olaraq yalnız kadar siza derinlik verir. 

Gülüş dayazdır, xoşbaxtlik sathidir. 

Kadar isa sümüklara, iliya işlayir. 

Heç na kadar kimi bela darinliya geda bilmez. 

Ela  isa  kaderli  olanda  narahat  olmayın.  Kadarla 

bir  yerde  qalın,  o  sizi  özünüzün  derin  qatınıza 

aparacaq,  bu  vaxt  siz  öz  varlığınız  haqda  bu  vaxta 

qadar  bilmadiyiniz  bazi  şeyler  öyranacaksiniz. 

Bunlar  ela  şeylerdir  ki,  onlar  yalnız  kaderli  olanda 

aşkar  olur,  bunlar  xoşbaxt  olanda  üza  çıxmır. 

Qaranlıq  yaxşıdır,  o  ilahidir.  Takca  gündüzler  yox, 

gecalar  da  Tanrıya  maxsusdur.  Bu  münasibati  xalis 

münasibat adlandırıram. 

***

Har şeyi tark etmek, gedib ağac altında oturmaq, 

özünü xoşbaxt hiss etmek çox da çetin deyil. Har kas 

bela  eda bilar.  Har  şeyden ayrılıb tenha  qalırsan.  Siz 

har  şey  edib  yena  da  tenha  olanda,  izdiham  içinde 

harekat  edib  yalqız  qalanda  da  nasa  real  olan  baş 

verir. 

8gar  tenha  olanda  siz  qazab  hiss  etmirsinizsa 

asas  masala  bu  deyil.  Siz  tenha  olanda  qazab  hiss 

etmayacaksiniz, çünki qazab alaqali bir şeydir.  Garak 

kiınsa  siza qarşı qazabli olsun. Tenha olanda isa agar 

024

---

siz  doğrudan  da  deli  deyilsinizsa  qazab  hiss 

etmirsiniz,  içinizde qazab var,  amma o  qazab bayıra 

çıxmaq  üçün  heç  bir  yol  tapınır.  8gar  yanınızda 

başqa  birisi  varsa,  onda  qazabli  olmamaq  esas 

maqamdır.  Siz  tenha  olanda  pulunuz,  eviniz,  heç 

neyiniz yoxdursa, burda qariba na var ki? Ancaq sizin 

har  şeyiniz  olub,  yene  da  tenha  qalanda  - dilançi 

sarayda - onda daxilda darinlikda nasa baş verib. 

8gar Himalay dağlarına gedib tenha qalırsınızsa, 

bir  musiqi  notu  kimisiniz,  agar  böyük  dünyada 

yaşayıb  kimasa  bağlısınızsa,  onda  da  musiqinin  bir 

notu kimisiniz. 

8gar  siz  dünyada  va  ondan  kanardasınızsa  va 

agar  siz  Himalayı  ürayinizda  daşıyırsınzsa,  bu  vaxt 

siz not yox, harmoniyasınız. 

Hayat  daha  mürakkab  olanda  daha  yüksek 

harmoniya mümkündür,  yalnız  mürakkablik halında 

yüksek harmoniya yaranır. 

***

Siz başqalarında qazab göranda 

özünüzün içinizi da  qazın 

va  siz onu öz içinizde da göreceksiniz. 

Başqalarında daha çox eqo göranda 

yene da içinizi axtarın, 

Eqonu içinizde oturan görarsiniz. 

Daxiliniz projektor funksiyasını yerine yetirir, 

başqaları ekran olur 

Siz başqalarında lentlari size maxsus olan 

filmleri görmaya başlayırsınız. 

***

Kadarda  yegane  problem  odur  ki,  ümidsizlik, 

qazab, 

narahatlıq, 

iztirab, 

azabdan 

canınızı 

qurtarmaq  istayirsiniz.  8sas  manea  da  budur.  Siz 

onlarla  bir  yerde  yaşamalısınız.  Onlardan  xilas  ola 

bilınazsiniz.  Yalnız  onlarla  bir  yerde  olanda  hayat 

tam  olur,  inkişaf edir.  Onlar hayatın talebidir.  Onları 

qabul edin. Onlar maskalanmış xeyir-duadır.  8gar siz 

onlardan  yaxa  qurtarmaq,  onlardan  xilas  olmaq 

isteseniz,  onda  problem  yaranacaq,  çünki  nadan  ki, 

xilas olmaq istayirsiniz, ona diqqatla baxmırsınız. 

***

Brodvey  ulduzu  dostlarına  baş  çakanda  söhbat 

uzanıb  psixiatriyanın  üstüne  çıxır.  Dostu  deyir  ki, 

onun  psixiatrı  daha  yaxşıdır.  O  da  onun  yanına 

getsin. 

Anıına  ulduz  deyir:  "Man  bundan  artıq  normal 

025

---

ola bilmaram. Manda heç bir problem yoxdur". 

Dostu isa takid edir: "Psixiatrım işinin ustasıdır, 

o mütlaq sanda bir problem tapacaq". 

Ela  adamlar  var  ki,  onlar  hamişe  sizde  hansısa 

problem tapınağa çalışırlar. 

Onların  bütün  "ticaret  sirri"  sizde  problem 

axtarmaqdır.  Onlar  sizi  olduğunuz  kiıni  qabul  eda 

bilmir,  onlar  siza  yeni  ideyalar  verir,  onlar  sizi 

mecbur edir ki, özünüzü günahkar, dayarsiz, lazımsız 

kiıni hiss  edesiniz.  Onlar sizi öz gözünüzden ela salır 

ki, siz azad olduğunuzu da unudursunuz. 

Faktiki  olaraq  bu  halda  siz  azadlıqdan  da 

qorxursunuz, 

çünki 

azad  olanda  neca 

pis 

olduğunuzu,  özünüzdaki  sahvlari  göracaksiniz. 

Qorxursunuz  ki,  azad  olanda  da  nayisa  sahv 

edersiniz,  kiminse  arxasıyla  gedarsiniz.  Keşişler  da, 

siyasatçilar da  ondan asılıdır. Onlar  siza gah düz, gah 

sahv ideyalar verir, sonra siz ömürlük günahkar kimi 

qalırsınız. 

***

Heç na düz deyil, heç na  sahv deyil 

8gar  hirslansaniz,  keşiş  deyacak  ki,  qazab  çox 

pis  şeydir,  hirslanmayin.  Na  edacaksiniz?  Hirsinizi 

boğa  bilarsiniz,  siz  "onun  üstünde  otura"  bilarsiniz, 

onu  uda  bilarsiniz,  harfi  manada.  Ancaq  o  sizin 

daxiliniza  gedacak,  sisteminize  daxil  olacaq.  Hirsi 

udun,  qarnınızda  xoralar  yaranacaq,  hirsinizi  udun, 

gec  ya  tez  sizde  xarçang  peyda  olacaq.  Hirsinizi 

udun, min bir problem yaranacaq. 

Çünki  qazab  zahardir.  Siz  na  edacaksiniz?  8gar 

qazab pisdirsa, onu udursunuz. 

Man demiram ki,  qazab pisdir, deyiram ki,  qazab 

xalis  enerjidir,  gözal  enerji.  Qazablananda  onu  derk 

edin, hansı möcüza baş verdiyina baxın. 

Qazablandiyiniz  anda  onu  derk  edin,  onda 

taaccüblanacaksiniz.  Balka  da  hayatınızda  heç  bela 

taaccüblanmamişsiniz,  çünki  siz  qazab  qalxan  anda 

onu  derk  etseniz  qazab  yoxa çıxır.  Qazab  dayişilir,  o 

xalis  enerjiye  çevrilir.  Bu  halda  qazab  marhamata 

çevrilir, qazab sevgi olur. Bu vaxt qazabinizi boğmağa 

da  ehtiyac  olmur,  siz  zaharlanmirsiniz.  8vazinda  siz 

qazabli  olmursunuz,  siz  heç  kimi  incitmirsiniz.  Ham 

qazab,  ham  da  qazabinizin  obyekti  xilas  olur.  Siz  da 

xilas  olursunuz.  8gar  qazabinizi  derk  etmasaydiniz 

qarşınızdakı  obyekt  da  azab  çakardi,  bu  ela  sizin 

azab çakmayiniz demakdir. 

026

---

Dediyim  odur  ki,  heç  kimin  qazabdan  azab 

çakmayina  ehtiyac  yoxdur.  Sadaca,  qazabinizi  derk 

edin,  hamişe  ayıq-sayıq  olun.  Qazab  qalxanda  onu 

derk  etmakla  siz  onu  dayişacaksiniz.  Qazabini  derk 

edan şaxs qazabli olmur, tamahkarlığı derk edan şaxs 

tamahkar  olmur,  qısqanclığı derk edan şaxs  qısqanc 

olmur. Dark etmek - qızıl açardır. 

***

Qazabin niya baş verdiyini anlamağa çalışın. 

Anlayın  görün  o  hardan  qalxır,  onun  kökleri 

hardadır. 

Onun neca baş verdiyindan agah olun, onun siza 

neca  qalıb  galdiyini  öyranin,  anlayın  görün  qazabli 

olanda siz daliya neca dönürsünüz. 

Qazab avvallar da olub, 

indi da baş verir. 

Ancaq indi ona bir eleınent da  alava edin. 

Bu elementin adı anlamaqdır. 

Onda qazabin keyfiyyati dayişacak. 

Bundan sonra yavaş-yavaş, 

tadrican anlayacaqsınız ki, 

siz qazabi na qadar çox anlasanız 

o bir o qadar da az olacaq. 

Ela ki,  siz qazabi tamamila anlayırsınız 

onda o, yox olur. 

Anlama istilik kiınidir. 

İstilik müayyan daracaya - 100-a çatanda su yox 

olur. 

Deyirlar ki, qazab pisdir. 

Hamı  siza  qazabin  pis  olduğunu  deyib,  amına 

heç kim siza demayib ki, qazabi neca anlamaq olar. 

Hamı  deyir ki, seks pis şeydir. Siza öyradiblar ki, 

seks  çox  pisdir.  Amma heç  kim  seksin  na  olduğunu, 

onun  na  olduğunu  öyranmayi  siza  demayib.  Seks 

haqda  atanızdan  soruşun,  o  daqiqa  özünü  narahat 

hiss  edacak.  O  deyacak:  "Bela  pis  şeyler  haqda 

danışma!"  Amma  axı  onun  pis  dediyi  bu  şeyler 

faktdır.  Hatta  atanız  da  bu  pis  "fakt"dan  xilas  ola 

bilınayib,  bela  olmasaydı,  siz  heç  dünyaya 

galmazdiniz. Siz  asl faktsınız. 

Demeli, atanızın seks haqda na demasindan asılı 

olmayaraq,  o  da  bundan  canını  qurtara  bilmayib. 

Ancaq siz  ondan soruşanda özünü narahat hiss edir, 

çünki  heç  kim,  atanızın  valideynlari  da  ona  seksin 

niya pis olduğunu başa salmayıb. 

Na üçün? Bunu neca bilmek olar? 

027

---

Onun darinliyina neca getmak olar? 

Heç bunu siza da heç kim söylamayacak. 

Sadaca, har şeyin üstüna "etiket" yapışdırırlar: 

Bu pisdir, bu yaxşıdır. 

Bu da cehennem azabı yaradır. 

Bir şeyi da unutmayın -

axtaran üçün bunu anlamaq çox vacibdir. 

Öz faktlarınızla bir yerda qalın, 

Onları öyranmaya cahd edin. 

Camiyyati izlamayin 

Camiyyatin 

ideologiyasını 

özünüze 

tatbiq 

etmayin. 

Özünüza başqalarının gözü ila baxmayın. 

Axı öz gözlariniz var, siz kor deyilsiniz. 

Öz daxilinizda faktlarınız var. 

Öz gözlarinizi işladin! 

***

Qarazsiz olaraq iç dünyanıza addımlayın -

heç  na  haqda  ehtimal  yürütmeden  daxili 

dünyanıza girib qazabin na olduğunu öyranin. 

İmkan verin öz  qazabiniz onun na  olduğunu size 

anlatsın. 

Öz farziyyalarinizi zorla ona qabul etdirmayin. 

Bir  gün  siz  qazabinizi  tam  çılpaqlığı  ile 

görürsünüz. 

O, biabırçı bir şeydir, yanan ocaqdır. 

Qaflatan  anlayırsınız  ki,  bu  yanan  ocaqdan 

kanara çıxmışsınız. 

Bu vaxt qazab da yox olub. 

Tendensiya  ile  da  bela  etmak  lazımdır  - proses 

eynidir, çünki xastalik eynidir, yalnız adları başqadır. 

***

Niya adamlar siza qazablanirlar? 

Onlar  aslinda  size  acıqlanmırlar,  onlar  sizdan 

qorxurlar. 

Qorxularını  gizlatmak  üçün  qazabdan  istifada 

edirlar.  Qazab hamişe qorxunu gizladir. 

İnsanlar  müxtalif  növ  strategiyalar  işladirlar. 

Bazi  adamlar  size  gülüb  deya  bilar  ki,  onlar  göz 

yaşlarını  dayandıra bilarlar.  Gülmakla  siz  göz  yaşını 

gizladacaksiniz. Qorxunun içinde da qazab gizlenir. 

***

Men  size bezi  ölçülari  açıb  göstarmak  istayiram 

- bu ölçülar indiyadak qabul etdiyiniz ideyalara qarşı 

çıxsa da . 

Yalnız  bunu  bilenden  sonra  onlar  siza  alçatan 

028

---

olacaq.  Dedikleriın size  iınkan verecek ki,  size neyin 

pis,  neyin  yaxşı  olduğunu  deyenlerin  fikrini 

mühakime  edesiniz.  Öz  ideyalarınızın,  fikirlerinizin, 

bu  vaxta  qeder  qebul  etdiklerinizin  eksi  olanla 

qarşılaşdığınız an qızıl bir andır. 8ger qarşılaşdığınız 

düzdürse, ondan niye qorxasınız ki? 

İnsanları  qapalı  saxlayan  ele  qorxudur.  Onlar 

sizi  eşide bilmezler - onlar  sizden  qorxurlar.  Onların 

qezebi  kellemayallaq  olmuş  qorxudur.  Derhal 

qezeblenen şexs içi qezeble dolu olan insandır.  Çünki 

o, qezeblenmezse,  siz ondakı  qorxunu  asanlıqla göre 

bilersiniz. 

Qezeb 

onun 

daldanacağıdır. 

Qezeblenmekle  o,  qorxduğunu  sizden  gizletmeye 

çalışır;  çalışır  ki,  onun  içindeki  qorxudan  agah 

olmayasınız, 

bir 

sözle, 

onun 

qorxduğunu 

duymayasınız. 

Bu  sade  psixologiyanı  görürsünüzmü?  O  istemir 

ki,  siz  onun  qorxduğunu  bilesiniz.  Bunun  üçün  de 

yegane yolu  sizi qorxutmaqdır, bu halda o  sakitleşir. 

Siz  ondan  qorxursunuz,  daha  o  qorxmur  - qorxan 

adamdan kim qorxar ki? 

Bele  insanların  qezebi  özlerini  aldatmaq 

üçündür.  Onların  qezebinin size heç bir  dexli yoxdur. 

***

Qezeb,  sadece,  qorxunu  gösterir.  Unutmayın  ki, 

qezeb başı üste durmuş qorxudur. Qezebin arxasında 

dayanan qorxudur. Qorxu qezebin o biri 

terefidir. 

Qorxarken  qorxunuzu  gizletmeyin  yegane  yolu 

qezeblenmekdir, yoxsa qorxu sizi ifşa eder. Qezeb ise 

sizin etrafınıza perde çekecek,  siz  o  perde  arxasında 

gizlena bilarsiniz. 

029

---

Dördüncü fasil

Qısqanclıq 

Qısqanclıq müqayisedir. 

Biz ise müqayise etmeye öyreşmişik. 

Biz  müqayise  etmeye  öyreşmişik,  hemişe 

müqayise etmeye adet etmişik. 

Kiminse qeşeng evi var, 

kiminse daha yaxşı beden forması, 

kiminse çoxlu pulu var. 

Kiminse daha çox xarizmatik şexsiyyeti var. 

Yanınızdan keçen istenilen şexsle müqayise edin 

özünüzü 

Netice - qısqanclıqdır ... 

Bax, müqayise  etmeye  adet  etmeyin  "  meyve"  si 

budur. 

8ks  teqdirde  ise,  yeni  siz  müqayise  etmeye  son 

qoyandan  sonra  qısqanclıq  da  yox  olur.  Bu  halda 

anlayırsınız  ki,  siz  kimsiniz,  heç  kim  siz  ola  bilmez, 

buna  ehtiyac  da  yoxdur.  Ne  yaxşı  ki,  siz  özünüzü 

ağaclarla  müqayise  etmirsiniz,  yoxsa  içinizde 

qısqanclıq  oyanardı  ki,  niye  siz  de  ağac  kimi  yaşıl 

deyilsiniz?  Deyerdiniz  ki,  niye  Tanrı  size  qarşı  sert 

olub, niye size de ıneyva verınayib? Yaxşı ki, özünüzü

quşlarla,  çaylarla,  dağlarla  müqayise  etmirsiniz. 

Yoxsa  hemişe  ele  ezab  çekerdiniz.  Özünüzü  yalnız 

insanlarla  müqayise  edirsiniz,  çünki  siz  yalnız 

insanlarla  müqayise  etmeye  öyreşınişsiniz.  Siz 

özünüzü  tovuz  quşları,  tutuquşuları  ile  müqayise 

etmirsiniz, yoxsa daha  çox  qısqanclıq olardı  içinizde. 

Yoxsa ele qısqanc olardınız ki, yaşamağa gücünüz de 

çatmazdı. 

Müqayise çox axmaq bir münasibetdir, çünki her 

bir  insan  özlüyünde  unikaldır,  nadirdir,  müqayise 

edilmezdir. 

Ele ki  siz bunu derk edirsiniz,  qısqanclıq da yox 

olur. 

Unutmayın,  her  bir  insan  unikal  ve  müqayise 

edilmezdir. 

Siz yalnız özünüzsünüz. 

Heç kes heç vaxt sizin kimi olmayıb. 

Ve heç kes heç vaxt sizin kimi olmayacaq. 

Ele  ise  sizin  de  başqa  birisi  kimi  olmağa 

ehtiyacınız yoxdur. 

Tanrı yalnız orijinalları yaradır. 

030

---

Tanrı nüsxalara inanmır. 

***

Şahvat  qısqanclıq  yaradır,  ancaq  bu  ikinci 

daracalidir. 

Demali,  qısqanclığı  nece  atmaq  esas  problem 

deyil,  siz  onu  ata  bilmazsiniz,  çünki  şahvati  ata 

bilınazsiniz. İndi esas masala bu şahvati sevgiya nece 

çevirmakdir,  bu  vaxt  qısqanclıq  qeyb  olur.  8gar  siz 

kimisa  sevirsinizsa  ela  bu  sevginin  özü  zamanatdir, 

bu  sevginin  özü tahlükasizliyinizi temin  edir. Kimisa 

sevirsiniz,  siz  bilirsiniz  ki,  o  sizdan  başqa heç kimin 

yanına  getmaz.  Yox,  agar  o  gedirsa,  heç  na  etmak 

mümkün  deyil.  Na  eda  bilarsiniz  ki?  Siz  onu  öldüre 

bilarsiniz, ancaq ölü adam sizi sevmayacak ki? 

Siz  bir  şaxsi sevanda  inanırsınız ki,  o,  başqa heç 

kiınin yanına getmaz.  8gar gedirsa, demeli,  onda siza 

qarşı  sevgisi  yoxdur,  heç  na  eda  bilmezsiniz.  Sevgi 

bunu  anladır.  8gar  qısqanclıq  varsa,  onda  sevgi 

yoxdur.  Siz  oyun  oynayırsınız,  şahvati  sevginin 

altında  gizladirsiniz.  Sevgi  ranglanmiş  sözdür, 

reallıqda olan isa şahvatdir. 

***

Camiyyat  fardlari  ela  müxtalif  yollarla  istismar 

edib  ki,  artıq ona inanmaq mümkün  deyil.  Camiyyat 

ela  qurğular  yaradıb  ki,  siz  heç  onların  qurğu 

olduğuna 

da 

inana  bilmirsiniz, 

çünki 

çox 

inandırıcıdır.  Bu  qurğuların  hamısı  fardlari  istismar 

etmek  üçün,  onların  bütövlüyünü  darmadağın 

etmek,  onların malik olduğu har şeyi  onların  alindan 

almaq  üçündür  - camiyyat  bunu  ela  alır  ki,  fardlar 

bunu heç duymur da. 

Qısqanclıq da bela fövqalada güdü bir qurğudur. 

Bütün  camiyyatlar,  bütün  madaniyyatlar,  bütün 

dinler  hala  uşaqlıq  illerinden  müqayisa  etmeyi 

öyradir. 

Qısqanclıq  an  böyük  qurğulardan  biridir.  Ona 

daha yaxından baxın, görün onun manası nadir? 

Qısqanclıq  müqayisa  ila  yaşamaq  demakdir. 

Kimse sandan yüksakdir, kimse sandan alçaqdır.  San 

isa  hamişa  nardivanın  orta  pillakanindasan.  Güman 

ki,  ela  nardivan  da  dairevidir,  çünki  heç  kim  bu 

nardivanın  ucunu tapa bilmir.  Ela  hamı hardasa orta 

pillaya  yapışıb  qalıb,  har  kas  ortadadır.  Nardivan 

dayirmi takar kimidir. 

Bu  nardivanda  kimse  sandan hündürda  dayanıb 

- o  seni  incidir.  San  mümkün  qadar  vuruşursan, 

031

---

mübariza  aparırsan,  harekat  edirsan.  egar  san 

istadiyina  müvaffaq  olsan  heç  kim  bunun  düz  ya 

sahv olduğunu düşünmür. 

Müveffaq  olmaq  senin  düz  olduğunu  sübut  edir. 

Uğursuzluq  isa  senin  sahv  olduğunu  bildirir.  esas 

maqsad  müvaffaq  olmaqdır.  Son  sübut  edir  ki, 

düzsan.  Ela  isa  hansı  vasitadan  istifada  haqda 

narahat  olma  - heç  kim  da  bundan  narahat  deyil. 

esas  masala  nardivana  nece  dırmaşmaqdır.  Ancaq 

san  heç  vaxt  nardivanın  sonuna  çatmırsan.  Kim  ki, 

sandan  hündürdadir,  sanda  qısqanclıq  oyadır.  Sana 

ela gelir ki, o, uğur qazanıb, san isa yox. 

***

Nazari  naticalar  sizi  tarafdarlara,  ardıcıllara 

döndarir, alim etmir. 

Man size  nayisa  "fikirlaş, götür-qoy  et"  deyanda 

müşahide  etmeyi  nazarda  tuturam.  Öz  daxili 

dünyanızda  alim  olun.  İmkan  verin  beyniniz 

laboratoriyanız  olsun,  siz  isa  müşahide  edin  -

ittiham  etmeden.  Unutmayın,  heç  vaxt  "qısqanclıq 

pisdir" demeyin. Kim bilir ki? Heç vaxt " qazab pisdir" 

demeyin.  Kim  bilir  ki?  Bali,  siz  da  bunu  kimdansa 

eşitmişsiniz,  size  da  bunu  kimse  deyib,  amma  bu 

başqalarının  dediyidir,  bu  sizin  öz  tecrübenizin 

qararı  deyil.  Siz  ekzistensial  olmalısınız,  qarar 

veranda 

tacrübaya 

asaslanmalısınız. 

Nayisa 

tacrübada  sübut  etmayana  qadar  heç  na  haqda  düz 

qarar  vere  bilmezsiniz.  Siz  tamamila  subyektiv 

olmalısınız.  Bundan  sonra  qısqanclığı,  qazabi,  yaxud 

şehveti müşahide  etmek asl möcüzadir. 

Heç  bir  mühakima  yürütmeden  müşahide 

edanda na baş verir? 

Siz açıq-aydın görmeye başlayırsınız.  Qısqanclıq 

çox şeffaf olur,  siz  onun  axmaqlığını görürsünüz,  siz 

onun  sarsaqlığını  görürsünüz.  Artıq  siz  görürsünüz 

ki, 

qısqanclıq 

axmaqdır. 

egar 

bela 

qarar 

vermişsinizsa  onda  esas  maqamı  unudursunuz. 

Unutmayın!  Man demiram ki,  siz qısqanclığın axmaq 

olması  qararını veresiniz.  Bu,  axmaqlıqdır.  egar bela 

qarar verseniz vacib  olan  maqamdan yan keçirsiniz. 

Siz  sadaca  qısqanclığı  müşahide  edin,  onun  na 

olduğunu görün. 

Nadir qısqanclıq? 

Qısqanclıq  adlanan  bu  enerjinin  adı  nadir? 

Qızılgülü  nece  müşahide  edirsinizsa,  qısqanclığı  da 

elaca  müşahide  edin  - onun  içine  baxın.  Heç  bir 

032

---

naticaya  galmayanlarin  gözü  daha  aydın  gorur. 

Qısqanclığı müşahide edin, içine baxın. Bu vaxt o,  çox 

şeffaf  olacaq.  Göreceksiniz  ki,  o  axmaqlıqdır.  Onun 

axmaq  olduğunu bilenden  sonra  o  öz  razılığı  ile  itir. 

Onu tullamağınıza ehtiyac yoxdur. 

***

Hatta sevdiyiniz insanın başqasıyla nece xoşbaxt 

olmasına  heç  bir  daqiqa  da  baxa  bilmezsiniz.  Amma 

fikirlaşirdiniz ki, sevdiyiniz o şaxs üçün ölardiniz, har 

şeye  dözardiniz.  Sadece,  içinize  baxın,  görün  o 

insana qarşı içinizde olan nadir - bu vaxt  qısqanclıq 

qeyb  olur.  Çox  hallarda  sizin  sevginiz  da  qısqanclıq 

ucbatından  qeyb  olur.  Balka  da  bela  yaxşıdır. 

Qısqanclıqla  dolu olan  sevgi ,  heç  sevgi deyil, ona na 

ehtiyacınız var ki? 

8gar  qısqanclıq  yox  olandan  sonra  da  sevginiz 

qalırsa,  demeli  ,  hayatınızda  yaxşı  nasa  var,  buna 

sahih olmağa dayar. 

***

Qısqanclıq  özünüz,  başqalarınız,  alaqalariniz 

haqqında  an  geniş  yayılmış  psixoloji  nadanlıqdır. 

Hamı ela gelir ki,  onlar sevginin na olduğunu bilirler, 

amma  aslinda  bilmirlar.  Onların  sevgi  haqqındakı 

anlaşılmazlığı  qısqanclıq  yaradır.  İnsanların  çoxu 

"sevgi"  deyanda  müayyan  bir  inhisar,  xüsusi 

mülkiyyat  başa  düşürlar.  Sada  bir  faktı  anlamaq 

istamirlar  ki,  canlı  varlığa  sahih  olmaqla  onu 

öldürmüş olurlar. 

İnsan hayatına sahihlik etmek olmaz ... 

İnsan hayatını ovuc içinde saxlaya bilmezsiniz. 

8gar  kimisa  ovcunuzda  saxlamaq  istayirsinizsa 

onda garak ovcunuzu hamişe açıq saxlayasınız ... 

***

Sizi qısqanc edan nadir? 

Qısqanclığın  özü  kök deyil.  Siz  bir  qadını,  yaxud 

da bir kişini sevirsiniz, siz o qadına ya kişiye sahihlik 

etmek  istayirsiniz,  qorxursunuz  ki,  o  sabah  başa 

birisi  ile  geda  bilar.  Sabahın  qorxusu  sizin  bu 

gününüzü darmadağın edir. Bu tahlükali bir dairedir. 

8gar  har  bir  gününüz  sabahın  qorxusu  ucbatından 

darmadağın  olsa  sevdiyiniz  kişi, yaxud qadın  gec  ya 

tez  bezib başqasını axtarmalı  olacaq. Çünki artıq  siz 

onun boğazında udulası mümkün  olmayan tikasiniz. 

O 

başqasını 

tapıb 

onun 

yanına 

gedanda, 

fikirlaşirsiniz  ki,  şübhalariniz  düz çıxdı,  haqlı  olaraq 

onu qısqanmışsınız. Halbuki onun başqasının yanına 

033

---

getmasina sabah qısqanclığınız oldu. 

Birinci  olaraq  bunu  unutmayın:  sabahınızdan 

narahat olmayın, bu gününüz kifayatdir. 

Kimse  sizi  sevir.  Bu  sevginin  sevincini  bayram 

edin.  Sevginizle,  bu  gününüzle  ela  bağlı  olun  ki,  sizi 

seven  başqasının  yanına  getmaya  imkan  tapmasın. 

Qısqanclığınız  onu  sizden  uzaqlaşdıracaq,  yalnız 

sizin  sevginiz  onu  yanınızda  saxlaya  bilar.  Elaca  da 

onun  qısqanclığı  sizi  ondan  uzaqlaşdıracaq,  onun 

sevgisi isa sizi onunla bir yerde saxlaya bilar. 

Sabah  haqda  fikirlaşmayin.  Sabah  haqqında 

fikirlaşanda  bu  güne  laqeyd  olub  onu  unudursunuz. 

Bu  günü  yaşayın,  sabahı  "terk  edin",  sabah  özü  öz 

işini  bilir.  Bir  şeyi  da  unutmayın,  bu  günü  yaşayıb 

hayat  tecrübesi  qazanın,  sabahkı  gün  bu  günden 

doğulur.  Ela isa niye ondan narahat olasınız ki.. 

8gar  günlerin  birinde  sevdiyiniz  qadın,  yaxud 

kişi başqasını tapanda, başqası ila xoşbaxt olanda siz 

niye 

onun 

xoşbaxtliyini 

darmadağın 

etmek 

istayirsiniz?  8gar  siz  onu bela  çox  sevirsinizsa  onun 

xoşbaxtliyini dağıtmağa nece aliniz galar? 

8sl  sevgide  isa  sevdiyiniz  başqası  ila  xoşbaxt 

olanda  da  sevinmelisiniz.  Bu  vaziyyatda  sizin 

sevdiyinizi  xoşbaxt  edan  qadına,  yaxud  kişiye 

minnatdar  olursunuz.  "Xoşbaxt  olmaq  azadlığın  var, 

senin  xoşbaxtliyin  ham  da  manim  xoşbaxtliyimdir. 

Sani  kimin  xoşbaxt  etmayinin  heç  bir  ahamiyyati 

yoxdur. ahamiyyatli olan senin xoşbaxtliyindir". 8gar 

bela deseniz  sevdiyiniz mütlaq geri dönecek. Axı bela 

qadın yaxud kişi çox az tapılır! Bela seven insanı kim 

terk eder?! 

Qısqanclığınız  har  şeyi  darmadağın  edir.  Sizin 

xüsusi mülkiyyatçiliyiniz har şeyi korlayır. 

***

Bu universal problemdir. 

Va  hall  oluna  da  bilmir.  Onu  yalnız  dayişmak 

olar.  İnsanlar bu  problemi  hall  etmaya  cahd  edirlar. 

Bu  halda  isa  onlar  daha  çox  problem  yaradırlar, 

bütün  dünyada  beladir.  Bu  problemler  - qısqanclıq, 

inhisarçılıq  - aslinda  problem  deyil,  simptomlardır. 

Hala 

sevgının 

na 

olduğunu 

bilmamayinizin 

simptoınları.  Galin  ela  düşünak  ki,  biz  sevginin  na 

olduğunu  bilirik,  onda  qısqanclıq  problemi  aradan 

qalxacaq.  Bu  düz  deyil.  Qısqanclıq  problemini 

yaradan ela sevginin yoxluğudur. Qısqanclığın olması 

o  demakdir  ki,  sevgi  hala  galmayib,  qısqanclıq 

034

---

sevginin  yoxluğunu  gösterir.  Demeli,  siz  bunu  hall 

eda bilmezsiniz. 

Birce  yol  qalır  - o  da  qısqanclığı  unutmaqdır, 

çünki  qısqanclıqla  vuruşmaq  neqativ  vuruşdur. 

Qısqanclıqla 

vuruşmaq 

qaranlıqla 

vuruşmağa 

banzayir,  bunun  heç  bir  manası  yoxdur.  Şam 

yandırın,  qaranlıq  yox  olacaq.  Sevgi  da  qısqanclıq 

uçun  şanıdır.  Ela  ki  sevgi  axmağa  başlayır, 

qısqanclıq, mülkiyyatiniz - hamısı qeyb  olur. Özünüz 

da  taaccüblanirsiniz  ki,  onlar  hara  qeyb  oldular,  siz 

onları  tapa  bilmezsiniz.  Bu  ona  banzayir  ki,  şamı 

yandırandan  sonra  bütün  otağı  alak-valak  edib 

qaranlığın  getdiyi  yeri  axtarmağa  başlayırsınız, 

aınma heç na tapınırsınız. Hatta siz onu gur işıqda da 

axtarsanız,  tapmazsınız.  Siz  onu  işıqda  da  tapa 

bilmezsiniz.  Çünki  o  heç  yerde  yoxdur  - qaranlıq 

ışıgın 

yoxluğudur. 

Qısqanclıq 

da 

sevginin 

yoxluğudur. 

Manim 

yanaşmam 

beladir: 

qısqanclıqdan 

narahat olmayın, yoxsa ela bir talaya düşeceksiniz ki, 

heç  vaxt  ondan  yaxa  qurtara  bilmayacaksiniz. 

Qısqanclığı unudun. O simptomatikdir, o göstericidir. 

Bu  çox  yaxşıdır  ,  qısqanclıq deyir ki,  bax  hala  sevgi 

yoxdur. Bu,  çox yaxşıdır.  Qısqanclıqdan nasa yeni bir 

şey  öyranin,  onun  qeydlarini  nazara  alın  va  sevgiye 

doğru harekat edin.  Sevgiden bolluca hazz alın, onda 

qısqanclıq  da  azalacaq.  Sevginin  sevincini  yaşayın, 

qısqanclıq  az  olacaq.  İmkan  verin  sevginiz  bütöv 

olsun,  imkan  verin  sevginiz  delilik  olsun.  Onda 

göreceksiniz ki, qısqanclıq qeyb olub. 

8sl seven şaxs heç vaxt qısqanclığın na olduğunu 

bilmayib.  Yox,  size  deınayacam  ki,  qısqanclıqla bağlı 

nasa etmeye başlayın. 8ksina, ona minnatdar olun ki, 

size sevginin varlığını, yoxluğunu bayan edir. Sevgiye 

daha çox enerji sarf edin. Enerjinizi qısqanclığı analiz 

etmeye  yönaltınakdansa,  qısqanclıqla  mübarizaya 

sarf  etmakdansa  enerjinizi  sevgiye  verin.  Yoxsa 

sevgiden  yayınarsınız,  siz  qısqanclığı  izlamaya 

başlayacaqsınız,  qısqanclıq ise  sonu görünmeyen bir 

sahradır.  Bu  sahrada  batıb  qalıb  psixoanaliz.  Bu 

sahra simptoınları problem kimi qabul edir, sonra bu 

problemleri analiz edir. 

Soğanı  soymaqda  davam  edeceksiniz,  bir  qatın 

altında o biri qat, sonra başqa qat. 

Ela  bir  insana rast  galınişsinizmi ki,  o haqiqatan 

da  psixoanalizdan  keçib?  Yer  üzünda  ela  bir  şaxs 

035

---

yoxdur  ki,  onun  psixoanalizi  tam  olsun.  Bu  ola  da 

bilmaz.  Har  il,  ildan-ila  psixoanalizdan  keçirsiniz, 

ancaq  har  il  tadqiq  olunası  nasa  ortaya  çıxır.  Bu 

garaksiz  bir  istiqamatdir,  siz  o  yan-bu  yana 

dönürsünüz. Birbaşa sevgiya taraf gedin. 

Sevgini bayram kimi qeyd edin. 

Galacak haqqında heç na fikirlaşmadan 

bütün enerjinizi ona sarf edin. 

Kimisa sevirsinizsa geri çekilmeyin. 

8gar  geri  çakilsaniz  sevginiz  qısqanclığa 

çevrilecek. 

8gar  san  sevginin  içina  doğru  gedib,  onun 

darinliyina  getsan,  sevginin  içinde  itib-batsan  onda 

sanin  bütün  badanin  orqazmı  hiss  edacak.  San  gah 

vahşi kimi bağırırsan, gah oxuyursan, gah ağlayırsan 

, gah gülürsan, 

San  sevginin  içinde  olanda  heç  na  sani  ondan 

ayıra  bilmaz,  heç  na  seni  narahat  etmaz.  Sevgini 

bayram  edin,  onda  qısqanclıq  kimi  şeyler  özü  qeyb 

olacaq. 

***

Qısqanclığın sevgi ile alaqasi yoxdur 

Faktiki  olaraq,  sızın  sevgi  adlandırdığınız 

sevginin  da  sevgi  ile  heç  bir  alaqasi  yoxdur.  Bunlar 

manasını  bilmadiyiniz  qaşang  sözlerdir.  Siz  bu 

sözlerin 

na 

mana 

verdiyini 

tacrübanizdan 

öyranmamişsiniz.  Siz  ela  hey  sevgi  sözünü 

işladirsiniz. 

Siz  bu  sözü  o  qadar  çox  işladirsiniz,  bir  faktı 

unudursunuz  ki,  siz  heç  sevginin  na  olduğunu 

tacrübadan keçirmamişsiniz. Bax, bela qaşang sözleri 

çox işletmeyin  tahlükalarindan  biri  da  budur.  Tanrı, 

Sevgi, Nirvana, Dua - qaşang sözlerdir.  Siz bu sözleri 

işlatmakda  davam  edir,  onları  tez-tez  tekrar 

edirsiniz. Bu sözleri çoxlu takrar etdikca  size ela galir 

ki, bu sözlerin na mana verdiyini bilirsiniz. 

Sevgi haqqında na bilirsiniz. 

Sevgide heç vaxt qısqanclıq olmur 

Harda  ki  qısqanclıq  var,  orda  sevgi  yoxdur. 

Qısqanclıq  sevginin  bir  hissesi  deyil,  qısqanclıq 

mülkiyyatçiliyin  bir  hissesidir.  Xüsusiyyatçiliyin 

sevgi ile  alaqasi yoxdur.  Siz  sahib  olmaq istayirsiniz. 

Sahib  olmaqla  siz  özünüzü  güdü  hiss  edirsiniz, 

araziniz  genişlanib.  8gar  kimse  sizin  arazinin 

sarhadini  keçsa  siz  qazablanirsiniz.  Ya  da  kiminse 

sizin  evinizden  böyük  evi  olsa  siz  qısqanırsınız. 

036

---

Kimsa  sizi  tutduğunuz  araziden  mahrum  etsa  siz 

qazablanir, qısqanırsınız. 

8gar  sevirsinizsa  qısqanclıq  qeyri-mümkündür, 

sevgi olan yerda onun olması mümkün deyil. 

***

Qısqanclıq qaya kimidir - çox böyükdür. 

Xüsusiyyatçilik da  qayadır  - o,  xalis  zahardir.  O 

sevgini  dağıdır,  parçalayır.  Bu  hayülalar  insanları 

idara edir. Sevgini bu hayülalarin alindan azad etmak 

lazımdır.  Yegana  yol  buna  sabab  olan  kökü 

öldürmakdir. 

***

8gar  gücünüz  çatsa  qısqanclığı  dağıdın,  onu 

öldürün.  İçinizde  daha  gözal  enerjilerin  qalxdığını 

görarsiniz. 

8gar  qısqanclığı  dağıtsanız  Sevgi  ela  asan  olur 

ki...  8gar  siz  qısqanclığı  öldürmasaniz  o  sevgini 

öldüracak. 

8gar  siz  nifrati  dağıtsanız  qaflatan  içinizde  ela 

böyük sevgi olar ki, asl olarsınız. Siz heç düşünmeyin 

ki,  kimsa  sevgiye  layiqdir  ya  yox.  Kim  ki,  bundan 

narahatdır  sevgisi  içinda  qalır.  Siz,  sadaca,  sevgi 

verin. O qabul edanda ona minnatdar olacaqsınız. 

***

Ela ki Adam va Havva 

bilik ağacının meyvasindan yediler, 

Tanrı onları cannatdan qovdu; 

Qorxdu ki, 

indi  onlar  başqa  ağacların  da  meyvasindan 

yemak istayacaklar 

Başqa ağacların da meyvasindan yesalar 

onda onlar da ölmaz olacaqlar, 

onlar da Tanrı kimi olacaqlar. 

Bu isa o demakdir ki, 

Tanrı onları qısqandı. 

Tanrı gördü ki, artıq onlar da yarımtanrı kimidir, 

çünki onlar bilirler ki, ölmaz deyillar. 

Bu  halda Tanrı  ila  onların  arasında heç  bir  farq 

olmayacaq. 

Tanrının bildiyini onlar da bilacaklar. 

Onlar da ölmaz olacaqlar Tanrı kimi. 

Belalikla, Tanrıda qısqanclıq oyandı. 

Adam  va  Havvanın  cannatdan  qovulmasının 

sababi 

Tanrının qısqanclığı idi. 

Bu isa Tanrı tarafindan sağlam konsepsiya deyil. 

037

---

***

Sizin tanrılarınız  sizden farqli  ola bilmez.  Onları 

kim  yaradıb  ki?  Kim  onlara  forma,  rang  verib?  Siz 

yaradırsınız  tanrıları.  Onları  siz  yapırsınız  heykel 

kimi,  onların  gözleri  sizin  gözleriniz  kimi,  onların 

burunları  sizin  burnunuz  kimi,  beyinleri  sizin 

beyniniz kimi! 

8hdi-8tiqda 

deyilir: 

"Men 

çox 

qısqanc 

Tanrıyam!" 

Bu  qısqanc  Tanrını  kim  yaradıb?  Axı  Tanrı 

qısqanc  ola  bilmez.  8gar  Tanrı  qısqancdırsa  onda 

qısqanc  olmağın  neyi  pisdir  ki?  Fikirlaşirsiniz  ki, 

hatta  Tanrı 

qısqancdırsa, 

siz 

niye  qısqanc 

olmayasınız? Qısqanclıq ilahi bir şeymiş ki! 

***

Qısqanclıq  o  demakdir  ki,  kimse  sizin  malik 

olduğunuzdan  daha  çox  şeye  sahih  olub.  Ancaq  har 

şeyde  birinci  olmaq  mümkün  deyil.  Sizin  hamıdan 

çox  pulunuz  ola  bilar,  amma  ola  bilar  ki,  sifatiniz 

gözal  olmasın.  Hatta  dilançi  da  öz  bedeni,  gözleri va 

sifati  ile  sizi  qısqandıra  bilar.  Dilançi  imperatoru  da 

qısqandıra bilar. 

***

Bütün hayatınız  boyu  qısqanc  olmuşsunuz.  Bas 

qısqanc olmaq size neyi öyradib'? 

8gar qısqanclığın na olduğunu hayatınız boyu öz 

tecrübenizden  öyranmamişsinizsa,  onda  evvelki 

hayatınızı yene da tekrar edeceksiniz. 

İstenilen  tecrübeden  öyranin,  höyük  ya  kiçik. 

Qısqanc olanda siz ocaqsınız, ürayiniz yanır, özünüze 

na  etdiyinizi  bilirsiniz.  Bunun  sahv  olduğunu 

bilirsiniz, 

amma 

bunu 

özünüz 

tecrübeden 

öyranmirsiniz,  başqaları  bela  dediyi  üçün  bela 

düşünürsünüz.  Bu,  öz  anlaınınız  deyil.  Qısqanclığın 

na  olduğunu  öz  tecrübenizden  öyranin,  onda  galan 

defa  qısqanclıq  oyananda  gülün.  Növbati  defa  siz 

sahvinizi  tekrar  etmeyeceksiniz,  qısqanclıqdan  azad 

olacaqsınız. 

***

Qısqanclığınız 

enerjinizi 

lazımsız 

yeri 

darmadağın edecek. 

Qısqanc  olmaqdansa  axtarıb  tapın  görün  bu 

enerji ile na eda bilarsiniz, na yarada bilarsiniz. 

***

038

---

Beşinci fasil

Qorxu 

Qorxu nedir? 

Yalnız bir esas qorxu var. 

Bütün xırda  qorxular  bütün insanların özleri ile 

daşıdıqları qorxunun neticeleridir. 

Özünü itirmek qorxusu ... 

Bu ölümle  de  baş  vere  biler,  sevgi  ile  de.  Ancaq 

qorxu eynidir. 

Özünüzü  itirmekden  qorxursunuz.  en  qeribesi 

de  odur ki,  özlerini  itirmekden  qorxanların haınısı  o 

adamlardır ki, onların özleri yoxdur. 

Kimler ki, özleridir, onlar qorxmurlar. 

Bu, hell olunmalı bir meseledir. 

İtirilesi heç neyiniz yoxdur,  ancaq siz inanırsınız 

ki,  sizde itirilesi nese var. 

***

İnsanlar  heyatdan  qorxurlar.  Onlar  heyatdan 

qorxurlar,  çünki  heyat  yalnız  siz  azad  olanda 

mümkün olur. 

Sevginizde azad 

mahnınızda azad 

raqsinizda azad olanda.

Bax, qorxu bundadır. 

Kim  ölümden  qorxur?  Hele  ele  adama  rast 

gelmemişem  ki,  ölümden  qorxsun.  Rast  geldiyim 

bütün insanlar yaşamaqdan-heyatdan qorxurlar. 

Heyatdan  qorxunuzu  tullayın.  Siz  heyatdan 

qorxsanız  da,  yaşasanız  da  o  sizden  yüksekdedir. 

Ondan  niye  qorxursunuz?  Siz  heç  ne  itire 

bilmezsiniz.  8lde etmek üçün  her  şeyiniz  var.  Bütün 

qorxuları  tullayın  ve  hayatın  qoynuna  atılın.  Sonra 

bir  gün ölüm  düşmen  kimi yox,  eziz  bir  qonaq  kimi 

qonaq  gelecek.  Siz  ölümden  daha  çox  hezz 

alacaqsınız,  neinki  heyatdan.  Çünki  ölümün  özünün 

de  gözellikleri  var.  Ölüm  çox  nadirdir,  çünki  o  bir 

defe gelir, heyat ise - her gün. 

***

8ger  siz  hansısa  qorxunun  deqiq  ne  olduğunu 

bilınirsinizse bu qorxunun yaxşı növüdür. 

Sadece,  bu  o  demekdir  ki,  siz  nese  size  melum 

olmayan  bir  şeyin  ucundasınız.  8ger  qorxunun  bir 

obyekti varsa, bu ele qorxudur. 

Kimse  ölümden  qorxur,  bu  çox  adi  qorxudur  -

039

---

instinktiv  qorxu,  bu  ela  böyük  qorxu  deyil,  xüsusi 

nasa  yoxdur  onda.  8gar  kimse  qocalıqdan, 

xastalikdan qorxursa, bunlar hamısı adi qorxulardır. 

Xüsusi qorxu odur ki, onun obyekti yoxdur, onun 

obyektini  tapa  bilmirsiniz.  Bu  qorxu  heç  bir  sabab 

olmadan galanda siz qorxursunuz. 

8gar  bu  qorxuya  sabab  tapsanız,  beyniniz 

kifayatlanar.  8gar  bu  qorxunun  sebebini  tapsanız, 

onda  beynin  bu  sababdan  "yapışmaq"  üçün  çoxlu 

izahları var.  Bütün  izahlar  har  şeyin  izah  olunması 

üçündür.  Onlar heç  na  etmir. Ancaq sizin bu sababla 

kifayatlanmak üçün mantiqli izahınız var.  Buna göre 

da  insanlar  psixoterapevtin  yanına  gedirlar  ki, 

qorxuları  üçün  izah  tapsınlar.  Hatta  bu  qorxu  üçün 

an  axmaq  izah  da  heç  bir  sabab  olmamaqdan  daha 

yaxşıdır. 

Sizin qorxunuz var - sebebini soruşmayın. 

***

Qorxu tabiidir, günahı isa keşişler yaradıb. 

Günah sünidir, düzelmedir. 

Qorxu anadangalmadir, bu çox vacibdir. 

Qorxu olmasaydı siz heç sağ qala bilmazdiniz. 

Qorxu normaldır. 

Qorxu 

olduğuna 

göre 

siz 

alinizi 

oda 

vurmursunuz.  Qorxu  olduğuna göre  siz  lazım olanda 

sağ  ya  sol  tarafa  dönürsünüz.  Qoxu  sababindan 

ölkanizin  qanunlarına  amal 

edirsiniz. 

Qorxu 

olduğuna  göre  zahardan  uzaq  durursunuz.  Qorxu 

olduğuna göre yük maşınının sürücüsü siqnal veren 

kiıni yolun o biri tarafina qaçırsınız. 

8gar  uşaqda  qorxu  olmasaydı  o  sağ  qala 

bilmezdi. 

Uşağın 

qorxusu 

onun 

hayat 

qoruyucusudur.  Bu  tabii  tendensiya  sababindan  -

burda sahv  heç  na  yoxdur  - sizin  özünüzü  qorumaq 

haqqınız  var.  Qorumaq  üçün  çox  qiymatli  hayatınız 

var, qorxu bu işda, sadaca, size kömak edir. 

Qorxu - malumatdır, intellektdir. 

Yalnız  axmaqlarda,  anormallarda  qorxu  olmur. 

Belalikla, siz axmaqları da qorumalısınız, yoxsa onlar 

özlerini  yandırar,  binanın  başından  tullanar,  ya  da 

üzmek  bilmeden  gedib  denizde  çimer,  ya  da  ilanı 

yeyar - har şey ederler. 

Qorxu qeyri-normal, patoloji da ola bilar. Bu vaxt 

siz  ela  şeylerden  qorxursunuz  ki,  heç  onlardan 

qorxmağa  ehtiyac  yoxdur  - halbuki  siz  niye 

qorxduğunuza  arqumentlar  da  tapırsınız.  Meselan, 

040

---

kimse  evin  içine  görmaya  qorxur.  Mantiqi  olaraq siz 

ona  sübut  eda  bilmazsiniz  ki,  o  sahv  edir.  O  deyir: 

"Zamanat  vera  bilarsanmi  ki,  man  eva  giranda  o 

uçmayacaq?"  Başqa  bir  şaxs  isa  seyahat  etmakdan 

qorxur,  çünki  qatar  qazaları  olur.  Kimsa  maşına 

minmakdan  qorxur,  çünki  çoxlu  maşın  qazaları  baş 

verir.  Kimse  tayyaradan  qorxur.  8gar  siz  bela 

şeylardan  qorxursunuzsa,  bu  qorxu  intellekt  deyil. 

8gar beladirsa, onda garak çarpayıdan da qorxasınız, 

çünki  insanların 

97

faizi  çarpayıda  ölürlar!  8gar 

beladirsa,  demali,  çarpayı  an  tahlükali  yerdir,  sizin 

mantiqiniza  göre,  bacardıqca  çarpayılardan  uzaq 

durmaq lazımdır,  ona yaxın  getmak olmaz.  Bu  halda 

siz hayatınızı cahannama döndararsiniz. 

***

Har şeyin enerjisi var. 

Qorxunun, 

qazabin, 

qısqanclığın, 

nifratin enerjisi var. 

Sizin xabariniz yoxdur ki 

bütün bunlar sizin hayatınızı "xarclayirlar". 

***

Ölüm qorxusu 

Ölümden qorxmaq deyil, 

hayatdan doymamaq qorxusudur. 

Siz ölacaksiniz. 

Boş alla galmişdiniz bu dünyaya 

Boş alla da gedacaksiniz. 

Qorxu budur. 

***

Yaşlaşandan  sonra  siz  soğanın  qabığını  qat-qat 

soymağa  cahd  edirsiniz  - qorxu  da  içinizde  soğan 

qabığı  kimi  qat-qatdır.  Neca  sadalövh  olduğunuzu 

anlayırsınız.  İnsanlar  sadalövhlüyünüzü  nece  da 

istismar  ediblar.  Keşişin  Tanrı  haqda  heç  bir 

malumatı  yoxdur,  ancaq  o  sizi  aldatdı,  özünü  ela 

gösterdi  ki,  guya  Tanrı  haqda har  şeyi bilir.  Keşişin 

cannat va  cahannam haqda heç bir malumatı yoxdur, 

bununla  bela,  o  sizi  cahannaınla  qorxutdu,  sizi 

cannata  tamahlandırdı.  O  sizde  ham  qorxu,  ham  da 

tamah oyatdı.  Keşiş özü da başqa adamların qurbanı 

olub.  İndi  siz  keçmişa  dönüb  baxa  bilarsiniz:  Atanız 

size  na  öyratdiyini  heç  özü  da  bilmirmiş,  size  na 

dediyini özü da anlamırmış. 

***

041

---

Qorxular  var,  axtarınaq  üçün  daimi  istek  var. 

Ümid  ediram  ki,  qorxular  qalib  olmayacaq,  çünki 

qorxudan  kenarda  yaşayan,  yaşamır,  o  artıq  ölüb. 

Qorxu ölüınün bir hissesidir, hayatın yox. 

Risk,  macera,  namalum  yerlere  getmak,  bax, 

hayat budur,  hayatın manası bundadır.  Buna göre  da 

qorxularınızı  derk  etmeye 

çalışın. 

Bir  şeyi 

unutmayın:  Qorxularınızı  müdafia  etmeyin,  onlar 

sizin  düşmanlarinizdir.  İçinizde  hala  da  yaşayan 

istayi müdafia edin, imkan verin bu istek alovlansın, 

bütün qorxuları yandırsın ki,  axtara-axtara irali geda 

bilesiniz. 

***

Heç kim tak olmaq istamir 

Har bir  kas  hansısa  qrupa aid olmaq istayir, bir 

yox,  çoxlu  qruplara.  Bir  şaxs  ham  dini  qrupa,  ham 

siyasi  qrupa,  ham  da  Rotari  kluba  qoşulur.  Bu 

qrupların  özünün  da  içinde  çoxlu  kiçik  qruplar  var. 

Har kas istayir ki,  24  saat desteklensin, çünki destek 

olmadan  dayana  bilmir.  İnsan  na  vaxt  ki,  tak  olur, 

onda qariba delilik oyanır. 

Bu takca  sizde  deyil, hamıda beladir. Har kas tak 

olmaqdan  qorxur.  Çünki  heç  kim  tabiatan  nece 

olmalıdırsa  ela  deyil.  Camiyyat,  madaniyyat,  din, 

tahsil-bütün  bunların  hamısı  günahsız  uşaqlara 

qarşı  sui-qasddir.  Çünki  onlar  güdüdür  - uşaq 

kömaksizdir,  asılıdır.  Onlar  bu  uşaqdan  na 

"düzeltmek"  isteseler  bunu  bacaracaqlar.  Onlar  heç 

bir  uşağı  öz  tabii  taleyi  üzre  böyümaya  qoymurlar. 

Onların  bütün  cahdlari  insan  varlıqlarını  utlitlara 

çevirınakdir. 

Uşağı  öz başına  buraxsan  kim  bilir  o  kiminse 

maraqlarına  xidmat  edecek,  ya  yox?  Camiyyat  bela 

bir  risk  etmeye  hala  hazır  deyil.  Buna  göre  da 

camiyyat  cald  uşağı  qamarlayır  va  onu  özünün 

ehtiyac  duyduğu  qaliba  salmağa  başlayır.  Müayyan 

manada  camiyyat  uşağın  qalbini  ela  öldürür,  ona 

saxta  kimlik  verir,  buna  göre  da  uşaq  heç  vaxt  öz 

qalbi üçün darıxmır. Uşağı saxta kimlik avaz edir. 

Anıına bu kimlik yalnız  müayyan qruplarda,  size 

bu  kimliyi  veren  qruplarda  faydalıdır.  Ela  ki  siz  tak 

qalırsınız,  saxta  kimliyiniz  dağılır,  asl  kimliyiniz 

özünü  ifada  etmeye  başlayır.  Belalikla,  tak  qalmaq 

qorxusu yaranır. 

Siz  özünüze  inanırdınız,  size  ela  gelirdi  ki,  kim 

olduğunuzu  bilirsiniz.  Amma  ela  ki,  teklik  anı  olur, 

042

---

siz  gorursunuz  ki,  sahv  etmişsiniz.  Bu  da  qorxu 

yaradır:  Siz  kimsiniz?  8sl  kimliyinizin  özünü  ifada 

etmesi  üçün  müayyan  zaman  lazımdır.  Bu  iki  " 

kiınlik"  arasındakı  boşluq,  ara  mesafe  mistikler 

tarafindan  "Qalbin  qaranlıq  gecesi"  adlanır.  Yerine 

uyğun ifadedir.  Siz  hamin  anlarda artıq saxta kimlik 

deyilsiniz,  elaca  da  real  da  deyilsiniz.  Siz  kim 

olduğunuzu  bilmirsiniz.  Xüsusila  da,  Qarbda  bu 

problem  daha mürakkabdir.  Çünki  orda  real  kimliyi 

kaşf  etmek  üçün  metodologiya  inkişaf  etmayib,  bu 

metodologiya  olsaydı  "qalbin  qaranlıq  gecasi"nin 

ömrü qısa olardı. Qarb bu anlarda meditasiya haqda 

narahat olmur. 

Meditasiya tak, sakit qalmağın, 

özünün  kim  olduğunu  götür-qoy  etmeyin yalnız 

adıdır. 

Bu harekat deyil, 

bu sakitca rahatlaşmadır. 

Çünki  na  etseniz  da  sizin  saxta  kimliyinizdan 

galacak. 

İller  boyu  sizin  saxta  kimliyiniz  sevdiyiniz, 

hörmat  etdiyiniz  adamlar  tarafindan  qabul  edilib, 

onlar bunu qabaqcadan düşünerek etmayiblar. 

Onların  sizi  qabul  etmek niyyatinda  heç  bir  şey 

yoxdur,  bu  vaxt  onların  sizi  derk  etmesi  sıfıra 

beraber  idi.  Sizi  qabul  edenler  - valideynlariniz, 

müallimlariniz,  siyasetçiler,  keşişler 

hamısı 

özlerine  inanmayıblar.  Hatta  özüne  inanmayan 

insanların  alinde  olan  yaxşı  niyyat  da  zaharli  ola 

bilar. 

Belalikla,  tak  olanda  sizi  daha  derin  qorxu 

bürüyür, çünki saxta kimliyiniz qaflatan qeyb olmağa 

başla yır. 

Saxta  kimliyiniz  qeyb  olmağa  başlayır,  asl 

kimliyinizin gelmesi ise bir müddet talab edir. Axı asl 

kiınliyinizi  neça  iller  önce  itirmişdiniz,  onun  geri 

qayıtması vaxt talab edir. Bir faktı nazara 

almalısınız  ki,  iki  kimlik  arasındakı  masafada  körpü 

yaratmalısınız. 

***

Saxta kimliyinizin mövcud olması üçün camiyyat 

asasdır. 

Ela ki tak qalırsınız, asl kimliyiniz haray salır. Bu 

halda dayişma  talab  olunur.  Narahat olmayın,  çünki 

qeyb  olan  na  varsa  ela  qeyb  olmağa  layiqdir,  ona 

yapışıb  qalmaq  manasızdır  - qeyb  olan  sizinki 

043

---

deyildi, qeyb olan siz deyildiniz. 

"Men kimam?" - Bu sualınıza heç kim cavab vere 

bilınaz. 

Bu sualın cavabını siz bileceksiniz. 

Bütün  meditasiya  metodları  saxta  kimliyinizi 

darmadağın etmeye kömak edir. 

Bu metodlar sizin asl kimliyinizi qaytarmır. 

8sl kimliyiniz verile bilmez. 

Verile bilen na varsa - real, asl ola bilmez. 

Sizin artıq real, asl kimliyiniz var. 

Sadece, saxta kimliyi aparmaq lazımdır. 

Meditasiya sakit va yalqız olmaq cesaretidir. 

Yavaş-yavaş,  tedricen  siz  özünüzde  yeniliyi, 

dayişikliyi hiss edirsiniz. 

Yeni darkerma, 

yeni gözallik, 

yeni intellekt ... 

Bunların heç bir başqalarından borc alınmır. 

Bunlar sizin öz içinizde böyüyür. 

Sizin varlığınızda bunların kökleri vardı. 

8gar  hay-küy  salmasanız  bu  kökler  böyüyüb 

çiçek açacaq, meyve verecek. 

***

Sizin 

bütün 

qorxularınız 

kimliyinizin 

"meyveleridir" 

Siz  kimisa  sevirsiniz  va  bu  sevgiyle  bir  yerde, 

sevgının  galdiyi 

"paket"da 

qorxu 

da  gelir. 

Qorxursunuz  ki,  o  sizi  terk  edib  geder.  O  sizin 

yanınıza galanda artıq kimisa terk edib sizin yanınıza 

galmişdi.  Kim  bilir,  balka  o  sizi  da  terk  edib 

başqasının 

yanına gedecek. Qorxursunuz, qarnınıza sancı dolub. 

Siz  çox  bağlısınız  ona.  Bu  sade  faktı  qabul  eda 

bilmirsiniz. 

Siz  bu  dünyaya  tak  galmisiniz.  Siz  dünan  bu 

dünyada idiniz  - sevdiyiniz bu qadın (kişi) yanınızda 

deyildi. Onsuz da çox yaxşı yaşayırdınız, qarnınıza da 

qorxu  sancıları  dolmamışdı.  8gar  sabah  bu  qadın 

(kişi) çıxıb gedacaksa niye qorxursunuz? 

Axı  siz  onsuz  yaşamağın  yolunu  bilirsiniz.  Onu 

tapana  qadar  onsuz  yaşamışdınız!  Siz  onsuz  yaşaya 

bilarsiniz! 

Siz sabahınıza göre qorxursunuz. 

Qorxursunuz  ki,  kimse  öle  bilar,  siz  müflis  ola 

bilarsiniz,  işiniz  aldan  çıxar  va  sair.  Hayatınızda 

deyişe  bilecek  min  bir  şey  var.  Siz  qorxu  ile 

044

---

yüklenirsiniz,  amma  bu  qorxuların  heç  biri  haqiqi 

qorxu  deyi!.  Çünki  dünan  da  sizin  lüzumsuz 

qorxularınız  vardı.  Çox  şey  deyişe  bilar,  amma  siz 

hala 

sağsınız. 

İnsanda 

istenilen 

vaziyyata 

uyğunlaşmaq üçün çoxlu ehtiyat var. 

***

Qorxu da qaranlıq kimidir. 

Siz  qaranlığa  birbaşa  na  eda  bilarsiniz?  Siz  onu 

tullaya  bilmezsiniz,  ata  bilmezsiniz,  siz  onu  içinize 

götüre  bilmezsiniz.  Qaranlığı  yox etmek üçün yalnız 

işıq gereklidir. 

Demeli,  qaranlığı  işıqla yox edirik.  8gar qaranlıq 

istayirsinizsa  onda  işığı  söndürün.  8gar  qaranlığı 

istamirsinizse  işığı  yandırın.  Belalikla,  siz  qaranlığa 

heç na eda bilmezsiniz, işiniz işıqladır. 

***

Bütün kişiler qadınlardan qorxurlar. 

Bütün  qadınlar  da  kişilerden  qorxur.  Çünki 

bütün insanlar sevgiden qorxur. Sevgi qorxusu. 

Belelikla,  kişi  qadından  qorxur,  çünki  qadın 

onun  üçün  sevgi  obyektidir,  qadınlar  da  kişilerden 

qorxur, çünki onlar da qadınların sevgi obyektidir. 

Biz  - insanlar  sevgiden  qorxuruq,  çünki  sevgi 

kiçik  ölümdür.  Sevgi  talab  edir  ki,  biz  özümüzü 

tamamila teslim edak, biz  ise teslim olmaq istamirik. 

Biz  qarşı  terafin  teslim  olmasını  isterdik,  biz 

sevdiyimizin  qul  olmasını  istayirik.  Ancaq  eyni  şey 

ham  da  qarşı  terafin  istayidir.  Kişi  istayir  ki,  qadın 

ona  qul  olsun.  8lbatta,  qadın  da  istayir  ki,  kişi  ona 

qul  olsun.  Onun  da  istayi  eynidir.  Onların  bir-birini 

qul etına metodları eynidir, ancaq eyni istakdir. 

***

Bütün qorxuları bir qorxuya qadar azalda bilarik. 

Ölüm  qorxusu!  Yani  "Bir gün  galar  ki,  men  yox 

olaram, bir  gün  galar, men  öle  bilaram,  ela  gün  galer, 

onda men olmaram" qorxusu. 

Bu sizi qorxudur. Bax, bu qorxudur. Bu qorxudan 

uzaqlaşınaq  üçün  biz  mümkün  qedar  çox  yaşamağa 

çalışırıq.  Biz  hayatımızı  qoruyuruq,  biz  kompromise 

gedirik,  biz  daha  ehtiyatlı  oluruq,  daha  tahlükasiz 

olmağa başlayırıq.  Bu halda da biz  sanki iflic oluruq, 

çünki  na  qader  çox  qorunsan,  o  qeder  az  canlı 

olursan. 

Belelikla, 

ölüm 

qorxusundan 

biz 

tahlükasizliyimizi, 

ailemizi, 

bank 

hesabımızı 

qorumağa çalışırıq. Biz ölkanin bir hissesi oluruq. Biz 

045

---

siyasi  partiyaya  qoşuluruq,  biz  kilsaya  gedirik,  biz 

hindi,  xristian,  müsalman  oluruq.  Tahlükasizliyi 

tapınağın  çox  yolu  var.  Mansub  olmaq  üçün  çox 

şeyler  var  - ölka,  kilsa  va  s.  Bu  qorxu  ucbatından 

siyasatçilar,  keşişler  sizi  istismar  edirlar.  8gar sizde 

ölüm  qorxusu  olmasaydı,  heç  bir  siyasetçi,  heç  bir 

keşiş  sizi  istismar  eda  bilmezdi.  Yalnız  ölüm 

qorxusuna göre onlar sizi istismar eda bilir, çünki bu 

yolla  onlar  sizi  tahlükasiz  olacağınıza  inandırırlar. 

"Bu,  tahlükasizliyiniz  üçündür.  Zamanat  veriram"  -

deyirlar.  Onların  verdiyi  söz  sizi  istismar  altında 

saxlayır. Bu yolla onların kölesine çevrilirsiniz. 

***

Qorxu insanın öz nadanlığından irali gelir. 

Yalnız bir qorxu var. 

Bu qorxu da özünü min bir yolla büruza verir. 

Amma asasan qorxu birdir. Bu - "Na vaxtsa man 

olmayacam" qorxusudur. 

Cesaret  qorxu  bilmeden  namalumluğun  içine 

getmakdir. 

Cesaret  qorxusuzluq demek deyil.  Siz  daha  çox, 

daha  çox  casarat  göstaranda  qorxusuzluq  baş  verir. 

Qorxusuzluq  - tacrübadan  keçirilıniş  casaratdir. 

Anıına  ilk  vaxtlarda  qorxaq  adamla  casaratli  adam 

arasında  heç  bir  farq  yoxdur.  Birce  farq  var  ki, 

qorxaq qorxularına qulaq asır,  onların  ardınca gedir, 

casaratli  insan  isa  qorxularını  geride  buraxıb  irali 

gedir. 

Cesaretli 

insan 

qorxularına 

baxmayaraq 

namalumluğun  ıçına  doğru  gedir.  O  qorxularını 

tanıyır, qorxular yerindedir. 

***

Siz qorxularınızı çox şişirdirsiniz. 

Qorxularınızın  içine  baş  vurun,  sızın  onlara 

baxmağınızla onlar getdikca balacalaşacaqlar. 

Siz isa heç vaxt qorxularınıza baxmamısınız. 

Siz  onlardan  xilas  olmaq  istamisiniz  hamişa. 

Qorxularınızın  gözlerinin  içine  baxmaq  avazina 

onlardan 

qorunmaq 

üçün 

özünümüdafia 

yaratmışsınız. 

8slinda isa qorxulası heç na yoxdur, sadaca, derk 

etmaya  ehtiyac  var.  Belalikla  da,  neca  olmasından 

asılı  olmayaraq  qorxunu  tutun,  diqqatla  ona  baxın. 

Alim har hansı bir şeye nece diqqatla yanaşırsa siz da 

qorxunuza ela diqqatla baxın. 

Ona  baxanda  çox  taaccüblanacaksiniz,  çünki  o 

046

---

qar  danaciyi  kimi  arimaya  başlayacaq.  Ona 

bütünlükla  baxandan sonra  o yox olacaq. Qorxu yox 

olub  onun yerini  azadlıq tutanda  onun  ela  dadı  var 

ki,  onu heç na ila ifada etmak mümkün deyil. 

***

Qabul edilmiş qorxu azadlıq olur 

İnkar  edilan,  radd  edilan  qorxu  günaha  dönür  -

agar  siz  qorxunu  bir  situasiyanın  hissesi  kimi qabul 

edirsinizsa,  demali,  o  hamin  situasiyanın  bir 

hissesidir. 

İnsan  bir  hissedir,  çox  kiçik,  balaca  bir  hisse. 

Anıına  tam  sonsuzdur.  İnsan  damcıdır,  tam  ise 

nahang okeandır 

İçiniz qorxudan titrayir.  "Man bu okeanın içinde 

ita bilaram, manim kimliyim ita bilar". 

Bu,  ölüm  qorxusudur.  Bütün 

qorxuların 

başlanğıcı ölüm qorxusudur. 

Ölüm qorxusu ela mahvetme qorxusudur. 

***

Qorxu  içinde  yaşayan  insan  hamişa  içinda 

titrayir.  O  

böyükdür, 

agar 

siz 

davamlı 

olaraq 

qorxu 

içindasinizsa,  hayat  cahannama  dönür.  Çox  növ 

qorxu  var.  Siz  bir  siyahı  tutub  qorxularınızın  adını 

yazsanız  onda  taaccüblanarsiniz  ki,  na  qadar  çox 

qorxularınız  varmış,  amma  siz  hala  da  sağ 

qalmışsınız!  Har  tarafda  infeksiyalar,  xastaliklar, 

tahlükalar,  adam oğurluğu, terrorçular var.  Ömür ise 

çox  qısa.  Sonda  isa  heç  cür  yaxa  qurtara 

bilmayacayiniz ölüm var. 

Bütün  hayatınız  qaranlıq  olacaq.  Qorxunu 

tullayın!  Siz  qorxunu hala  uşaq vaxtı şüursuz  olaraq 

götürmüşsünüz.  İndi  isa  şüurlu  şekilde  onu tullayın, 

kamil  insan  olun.  Bundan  sonra  siz  böyüdükca 

hayatınız getdikca darinlaşan bir işıq olacaq. 

***

047

---

Altıncı fasil

Anlama va 

dayişilmanin sirlari 

Bütün  emosiyalarınızı,  hisslarinizi  bir  az 

anlamağa çalışın. 

Varlığınızın tam harmoniyasında 

onların har birinin öz yeri var. 

Biz  isa  potensial  imkanlarımıza  qarşı  kor 

olmuşuq. 

Emosiyalarınıza qarşı daha ayıq-sayıq olun. 

Bir şeyi unutmayın ki, tabii olan daha üstündür. 

Tabii olmayan isa qalpdir, amerikalıdır. 

***

Hala  başlanğıcdan  ela  bir  yer  axtarırıq  ki,  orda 

har şey temizdir - orda toz qalxmır, tüstü yoxdur, ela 

bir yer ki, orda har şey temizdir. Har kas avvaldan na 

axtardığını bilmelidir. 

***

Darketmaya ehtiyac var, ittihama yox 

Darketma  yolu ila  dayişilma  spontan  olaraq baş 

verir.  8gar  siz  qazabinizdan  agah  olsanız  onu  derk 

edib ona nüfuz eda bilarsiniz. Sadaca, müşahide edin, 

nıühakiına yürütmadan - ona na "yaxşı", na da "pis"

demadan.  Öz  daxili  samanızda  dayanıb  müşahide 

edin. 

Baxın, daxili samanızda ildırım çaxır. 

Bu, qazabdir. 

Siz istiliyi hiss edirsiniz. 

Bütün  asab  sisteminiz  titrayir,  esir.  Siz  bütün 

badaninizda silkalanma hiss edirsiniz. 

Bu  anlar  çox  gözaldir,  çünki  enerji  öz 

funksiyasını yerine yetiranda onu  izlamak daha asan 

olur.  Bu  enerji  funksiyasını yerine  yetirmayanda  isa 

onu izlamak olmur. 

Gözlerinizi  yumun  va  bu  enerji  - qazab  enerjisi 

haqqında  fikirlaşin.  Onunla  vuruşmayın,  yalnız 

nalarin  baş  verdiyina  baxın.  Tasavvür  edin  ki, 

semada  ildırım  çaxır,  siz  yere  yıxılıb  semaya  baxın, 

izleyin. Nalarin baş verdiyini müşahide edin. 

Eyni  şeyi  daxilinizda  da  tekrar  edin.  Samanızda 

buludlar var, çünki buludlar olmasa ildırım çaxmaz. 

Orda  qara  buludlar  - fikirler  var.  Kimse  sizi 

tahqir  edib,  kimse  size  gülüb.  Kimse  bunu  deyib, 

kimse onu deyib. Daxili simanızda çoxlu buludlar var, 

048

---

qara buludlar, çoxlu ildırım çaxır. 

İzleyin  daxili  samanızı 

bu  çox  gözal 

manzaradir.  Düzdür,  ham  da  dehşetli  manzaradi, 

çünki  siz hala neler olduğunu anlamırsınız. Bu sehrli 

manzaradir,  möcüzalidir,  möcüzani  anlamayanda  o 

daha  dehşetli  olur,  ondan  qorxursunuz.  Na  vaxt  ki, 

siz  möcüzani  derk  edirsiniz  ,o  gözallik olur,  hadiyya 

olur,  çünki  indi  açarınız  var,  bu  açarla  o  möcüzanin 

sahibisiniz. 

Siz  o  möcüzaya  nezaret  etmirsiniz,  sadece  ,onu 

derk  edib  yiyalanirsiniz  Siz  daha  çox  derk  etdikca 

darinliya doğru daha çox nüfuz  edirsiniz. Çünki derk 

etmek  ela  daha  içerilere  doğru  getmakdir.  Daha 

içerilere...  Daha  çox  derk  edib  daha  derinliklere 

gedir,  nahayat,  artıq  öz  varlığınızdan  kenarda 

dayanıb etrafı müşahide edirsiniz. 

***

Boş ürak 

İnsanlar  hamişe  ela  fikirlaşir  ki,  "  beyin"  söz, 

nitq,  fikirler  demakdir  - amma  bu  düz  fikir  deyil. 

Bunlar bir-birine  çox  yaxındır,  paralel.  Ona  göre  da 

siz  bela  fikirlaşirsiniz.  Amma  siz  beyninizin 

derinliklerine gedib, fikirler dünyasını terk edib daha 

içerilere nüfuz  edende, beyni daha yaxından görende 

qaflatan  özünüzün  asl  boş  beyninizi  tapırsınız,  bu 

beyin  o  fikirlerden  kenardadır.  Bu  sizin  asl 

beyninizdir.  Onu  farqlandirmak  üçün  biz  onu  boş 

ürak adlandıraq. 

Onu ya boş  ürak, yaxud da asl beyin adlandıraq. 

Bu  sözler  bir-birine  sinonimdir.  Atlatan  siz 

fikirlerinize,  nitqiniza,  emosiyalarınıza,  sözlerinize 

ela  yaxınsınız,  ağlınıza  da  gelmez  ki,  buludlardan  o 

tarafda,  buludların  arxasında  sama var.  Ağlınıza  da 

gelmez  buludların  arxasında  ay  var.  Bu  ayı  görmek 

üçün buludların arxasına keçmak lazımdır. 

***

Boş ürak -

abadiliya açılan bir qapıdır. 

O sizinle höyük varlıq arasındakı alaqadir. 

O na fizikidir, na da ınaddi 

o zehni, 

yaxud psixoloji bir şey deyil. 

O bunların har ikisinden kenarda olan bir şeydir. 

Onların har ikisinden yuxarıda olandır. 

O sizin manaviyyatınızdır. 

Unutmayın! Boş ürak sizi Budda edir! 

049

---

***

Derketme deyişilmenin sirridir. 

8ger  qezabin  na  olduğunu  dark  etseniz 

marhamet  yağışına bürünarsiniz.  8ger  siz  seksin  na 

olduğunu  anlasanız  şüurun  an  yüksak  zirvasina 

çatarsınız.  Darketma  xatırlamalı  olduğunuz  an vacib 

sözdür. 

***

Siz  qazeb, nifrat,  qısqanclıq,  seksual  hevas  hiss 

edirsiniz.  Ele  bir  yol  varını  ki,  siz  qazabdan  canınızı 

qurtarasınız?  Ela  yol  varını  ki,  qısqanclıqdan, 

nifretden, 

yaxud 

seksual 

havasdan 

canınızı 

qurtarasınız?  8gar  bütün  bunlar  ela  evvelki  kimi 

qalırsa onda sizin hayatınız da ela evvelki kimi qalır. 

Bunlardan yaxa  qurtarmağın yalnız bir yolu var 

- ikinci yol yoxdur. Yalnız va yalnız  bir  yol  var,  gerak 

siz anlayasınız ki, qezabli olmaq axmaq olmaqdır. 

Qezabin  bütün  merhalalarinda  onu  müşahida 

edin,  onu  ehtiyatla  müşahide  edin  ki,  o  sizden 

gizlanmasin.  Onu  müşahide  edib  dark  edirsiniz,  siz 

qezabi  ne  qadar  çox  derk  etsaniz  o  bir  o  qader  tez 

yoxa çıxır, buxarlanır. 

Qezab  yox olanda yerinda  sakitlik qalır.  Sakitlik 

müsbat nailiyyat deyil. 

Nifret  yox  olanda  yerinda  sevgi  qalır.  Sevgi 

müsbat nailiyyat deyil. 

Qısqanclıq  yox  olanda  yerinde  her  şeya  qarşı 

darin dostluq qalır. 

Çalışın ki, derk edasiniz ... 

Ancaq  bütün  dinlar  sizin  beyninizi  korlayıb. 

Çünki  onların  heç  biri  siza  nece  müşahida  etmayi, 

neca  derk  etmeyi  öyratmayib.  8ksine,  onlar  siza 

neticeni  öyrediblar:  qazab  pisdir.  Ela  ki  siz  nayise 

ittiham edirsiniz, onu mühakima etmiş olursunuz. 

Siz qezabi mühakima edirsiniz.  Siz  onu derk ede 

bilmazsiniz. 

Derketme,  agah  olma,  mühakima  olmayan 

veziyyatda  mümkündür.  Ancaq  bütün  dinlar 

insanlara  neyinsa  haqqında  hökm  çıxarmağı, 

mühakime  etınayi  öyredibler:  bu yaxşıdır,  bu  pisdir. 

Bu  günahdır,  bu  savabdır.  8srlar  boyu  insanların 

beyni  bele  manasız  sözlarla  yüklanib.  Buna  göra  da 

har  hansı  bir  şeyi  görande  derhal  onun  haqqında 

mühakime  yürüdürsünüz.  Bu  halda  siz  artıq  onu 

göra  bilmirsiniz.  Siz  heç  ne  demeden  güzgü  ola 

bilmirsiniz. 

050

---

Darketma  güzgü olanda başlayır.  Güzgü beyinde 

baş veranlari gösterir. 

***

Niya  siz  qazabdan imtina etmek istayirsiniz?  Na 

üçün?  Çünki  siza  hamişe  deyiblar  ki,  qazab  pis 

şeydir.  Amma özünüze  sual  verin  ki,  siz  qazabin pis 

olduğunu  dark  etmişsinizmi?  Şaxsan  siz  öz 

tacrübaniz  asasında  bu  naticaya  galmişsinizmi? 

Qazabin  darinliyina  gedib  haqiqatan  da  onun  pis 

olduğunu görmüşsünüzmü? 8gar siz özünüzün daxili 

axtarışınız sayasinda bu naticaya galmişsinizsa, onda 

qazabi  tark  etmayiniza  ehtiyac  yoxdur,  çünki  siz 

qazabi  dark  edan  kimi  o  artıq  qeyb  olur.  Qazabin 

zaharli  olduğunu  dark  etmeyin  özü  kifayatdir.  Bunu 

dark edanda siz artıq farqli bir insansınız. 

***

Siz  ela  hey  qazabi  tark  etmek,  ondan  imtina 

etmek haqda fikirlaşirsiniz.  Na üçün?  Çünki insanlar 

deyir  ki,  qazab  pisdir.  Siz  isa  heç  na  fikirlaşmadan 

onların sözlerinin tasirina düşmüşsünüz.  Siz qazabin 

pis  olduğunu  düşündüyünüza  göra  qazablanma  anı 

galanda qazablanirsiniz. 

İkili  fikir  belaca  yaranır.  Siz  qazabla  bir  yerde 

qalırsınız,  ancaq  yena  da  fikirlaşirsiniz  ki,  o  pisdir. 

Bu  isa  saxtalıqdır.  ögar  qazabin  yaxşı  olduğunu 

fikirlaşirsinizsa onda  demeyin ki, qazab pisdir. Ya da 

agar  qazabin pis olduğunu  deyirsinizsa onda anlayın 

görün  bunu  siz  özünüz  dark  etmişsiniz,  yoxsa 

başqalarının fikrini tekrar edirsiniz. 

Har  kas  başqalarının  ucbatından  özüne  azab 

yaradır.  Kimse  deyir ki,  bu  pisdir,  kimse deyir ki,  bu 

yaxşıdır,  onlar  da  bu  ideyaları  beyninize  parçim 

edirlar.  Valideynlar  bunu  edir,  camiyyat  bunu  edir, 

siz da başqalarının ideyalarını tekrar edirsiniz. 

Tabiatinizla  başqalarının  ideyaları  arasındakı 

ferq  sizi  parçalayır.  Şizofreniyalı  adamlar  kimi 

olursunuz.  Siz  nasa  edirsiniz,  amma  bunun  aksine 

inanırsınız.  Bu  da  peşmançılığa  aparır.  Hamı  özünü 

nadasa peşman  hiss  edir.  8slinda, heç kim günahkar 

deyil, bu mexanizm naticasinda bela hiss edirlar. 

***

Sevine hiss edanda 

Siza  ela  gelir  ki,  bu  heç  nadan yaranır.  8lbatta, 

siz  hansısa  dostunuza  rast  gelmişsiniz.  Malum  olur 

ki, 

sevinmayınıza 

sabah 

dostunuzdur, 

onu 

görmayinizdir. Bu fiziki hal deyil. 

051

---

Sevine hamişe içinizdedir. 

Dostunuz  onu  oyatmağa bahana  oldu.  Dostunuz 

o  sevincin  çöle  çıxmağına  yalnız  kömak  etdi. 

Dostunuz sevincin hala da içinizde olduğunu bilmeye 

kömak  etdi.  Bu  hal  yalnız  sevincda  baş  verınir,  har 

şeyde beladir. Yani  qazab,  kadar,  azab,  xoşbaxtlik va 

s.  Hamısında  vaziyyat  beladir.  Onların  oyanmasına 

kiınsa yardımçı olur. 

İçinizde  gizlenenin  üze  çıxması,  ifada  olunması 

üçün başqaları şerait yaradır.  Başqaları sabah  deyil, 

başqaları içinizde neyinse yaranmasına sabah olmur. 

Na  baş  verirse  içinizde  baş  verir.  İçinizdeki  ela 

hamişe  içinizde  olub,  dostunuzla  görüşmek  içinizde 

olanın  çöle  çıxmasına  şerait  yaratdı,  gizlandiyi 

yerden  çıxdı.  Na  vaxt  bu  hal  baş  verse  daxili 

duyğularınızı  diqqat  merkezinde  saxlayın,  onda 

hayatda  har  şeye  qarşı  müxtalif  münasibatiniz 

olacaq. 

San  tenha  olanda  artıq  sanda  qazab  oyatmaq 

üçün  heç  kim  yoxdur  yanında.  Sani  kadarlandirmak 

üçün  imkan  yaratınağa  heç  kim  yoxdur.  Heç  kim 

senin  saxta sifatlarini sana  göstarmir.  San tanhasan. 

Qazab  oyanmır.  Yox,  qazab,  yox  olmayıb.  Sadece, 

onun  oyanması  üçün  situasiya  yaranmayıb.  Senin 

için  qazabla  doludur.  Amma  birce  adam  yoxdur  ki, 

seni  tahqir  etsin,  incitsin.  Qazabin  oyanması  üçün 

yalnız  imkan çatışmır. Dünyaya qayıt  yeniden 

-

50 il 

Himalay  dağlarında  yaşa.  Geriye  qayıdan  kimi 

göreceksen  ki,  qazab  yene  evvelki  yerindedir, 

hamişaki  kimi  taravatlidir,  halka  da  evvelkinden 

daha  güdüdür,  çünki  elli  illik  qazab,  zahar  yığılıb. 

Bunu görende adam heç geriye qayıtmaq istamir. 

Onda  geriye 

Himalay  dağlarına  qayıt. 

Göreceksen  ki,  çoxlu  qorxaqlar,  geriye  dönmakdan 

qorxanlar yığışıb ora. Bu nece saflıqdır ki, qorxur? Bu 

nece  axlaqdır  ki,  qorxurlar?  Bu  nece  reallıqdır  ki, 

illüziyadan qorxurlar? Bu nece işıqdır ki, qaranlıqdan 

qorxur?  Bu  nece  işıqdır  ki,  qaranlığa  galmakdan 

qorxur,  qorxur  ki,  qaranlıq  onu  darmadağın  eder? 

Heç  görmüşsünüzmü  ki,  qaranlıq  işığı  yox  etsin?! 

Ancaq o insanlar bundan qorxub geri galmirlar. Onlar 

orda na qadar çox qalsalar bir o qadar da bu dünyaya 

geri  qayıtmağa  daha  çox  qorxacaqlar.  Çünki  orda, 

Himalaylarda  onların  gözal  obrazı  var,  heç  kim  o 

obrazı  dağıda  bilmez.  Bu  dünyada  bu  çox  çetindir. 

Burda  kimse  senin  ayağını  tapdalayır,  kimse  seni 

052

---

incidir.  San  qazabi  tullamalısan.  Manim  bütün 

cahdim odur ki, san dayişasan. 

Nayisa dayişmaya çalışma, özünü dayiş! 

Nayisa dayişmak sana kömak etmayacak, bu heç 

vaxt  heç  kima  kömak  etmayib.  Geca-gündüz  götür­

qoy  etsan  da  faydası yoxdur.  8gar  dayişan  gündalik 

hayat tarzin olmasa heç nayin xeyri yoxdur. 

Bir  saat,  beş  saat,  altı  saat,  yaxud 

24

saat 

fikirlaşsan,  dali  olarsan,  amma  istadiyin  samathi-ni 

alda etınazsan. 

***

053

---

Yeddinci fasil

Size kömak etmek metodları 

(Bu 

fasil 

emosiyalar 

dünyasında 

ferdi 

eksperimentlar  aparmaq  üçün  praktik  takliflardan 

ibaratdir) 

Sizin probleminiz nadir? 

Manim metodum çox sadedir. 

Gündelik tutun, haftanin yeddi günü arzinda har 

gün neyin vaxtınızı daha  çox  aldığını  ora  qeyd edin. 

8n çox naya enerji  sarf etdiyinizi müayyan edin.  Har 

gün  bunu  gündaliya  qeyd  edin,  sadaca,  müşahide 

edin.  Bu vaxt  özünüzün esas xarakterinizi  aşkar  eda 

bileceksiniz. 

Bunu 

tapmaq 

qalabanin 

yarısı 

demakdir.  Bu  size  güc  verir,  siz  öz  düşmaninizi 

tapırsınız. 

***

Lotos dünyada an möcüzali hadisalardan biridir. 

Belalikla, 

lotos 

bu  yer  üzünda  manevi 

dayişilmanin remzi olmuşdur. 

Budda  lotosun  üstünde  oturub.  Vişnu  lotosun 

üstünde dayanıb. 

Bas na üçün lotos? 

Çünki lotosun çox ranızi xüsusiyyati var - o

palçığın içinde bitir. 

O, dayişilma remzidir, bu metamorfozadır. 

Palçıq çirklidir, halka da iylanir. 

Lotos  isa  atirlidir,  amma  o  iylanan  palçıqdan 

amala galib. 

Budda da ela belaca deyir: 

"Hayat bir qayda olaraq iylanmiş palçıqdır -

ancaq  palçığın  içinde  lotos  olmaq  imkanı  da 

gizlanib". 

Palçıq dayişila bilar, san lotos ola bilersen. 

Şahvat dayişila bilar, o samadhi-ya çevrile bilar. 

Qazab dayişila bilar, o, marhamata çevrile bilar. 

Nifrat dayişila bilar,  o, sevgiye çevrile bilar. 

Har  şey,  sizde menfi görünen na varsa,  o,  palçıq 

kimi dayişila bilar. 

Sizin  sasli-küylü  beyniniz  boşaldıla  bilar, 

dayişilib astronomik bir musiqiya çevrile bilar. 

***

Qazabin dayişilmasi 

YASTIQ MEDİTASİYASI 

Vaxt: har sahar 

054

---

Müddet: 

20

daqiqa 

Qazabi  dayişmakdan  ötrü  birinci  iş  onu  ifada 

etmakdir  - yani  qazablanmak  lazımdır.  Amma  heç 

kiına yox,  çünki  onu  başqasında  "ifada  etsen",  bunu 

tamamila eda bilmayacaksan. 

Lap  onu  öldüre  da  bilersen,  amma bu  mümkün 

deyil. 

San onu  dişlaya bilersen, amma yene da  qazabin 

tam ifada olunmur. 

Anıına bunu yastıqda tam ifada eda bilersen. 

Çünki  yastıq  sana  reaksiya  vermayacak,  yastıq 

heç bir mahkaınaya gedib sandan şikayet etmayacak. 

Yastıq  saninla  düşmançilik  aparmayacaq,  o  heç 

na etmayacak. 

Yastıq xoşbaxt olacaq, o sana gülacak. 

İkinci şey xatırlamaqdır: agah olun. 

Nazarat  etmakla  heç  bir  darketmaya  ehtiyac 

olmur,  onu  mexaniki  olaraq  robot  kimi  edirsiniz. 

Qazab  gelir  va  mexanizm  var  - qaflatan  sizin 

varlığınız  daralır  va  bağlanır.  8gar  siz  ehtiyatlı 

olsanız,  nazarat  heç  da  asan  olmayacaq.  Çünki 

camiyyat  size  ehtiyatlı  olmağı  öyratmayib,  çünki  siz 

ehtiyatlı  olanda  varlığınız  daha  geniş  açılır.  Bu 

darketmanin  bir  hissesidir.  Varlığınız  açıqdır,  agar 

siz  nayisa  boğmaq,  yatırtmaq  istayirsinisa,  siz 

açıqsınız,  o çıxacaq. 

Camiyyat  size  öyradir  ki,  özünüzü  nece 

bağlayasınız,  özünüzü  "mağaraya"  nece  soxasınız, 

hatta  içinizdakilarin  çıxınası  üçün  bir  pancara  da 

qoymayasınız. 

Amma  unutmayın,  varlığınız  açılanda  ordan 

nasa  çıxırsa,  içeri  da  nasa  daxil  olur.  Qazab  çıxa 

bilınayanda  siz  bağlanırsınız.  Siz  bir  iri  qayaya 

toxunursunuz,  onun  içine  heç  na  girmir,  siz  güle 

baxırsınız, onun içine heç na girmir.  Gözleriniz ölü va 

bağlıdır.  Siz  kimisa  öpürsünüz,  heç  na  daxil  olmur, 

çünki  siz  bağlısınız.  Siz  hassas  olmayan  bir  hayat 

yaşayırsınız. Hassaslıq darketmada yetişir. 

***

KÖKL8Rİ AXTARMAQ 

Özünüzü ya qamgin hiss edir, ya da qazablisiniz. 

Bunu meditasiya eda bilarsiniz. 

Ona  qarşı vuruşmayın,  beyninizi  başqa bir  şeye 

yönaltmaya  cahd  etmeyin.  Qamgin  olduğunuza  göre 

filme  baxmağa  getmayin,  axı  qamginsiniz.  Hissinizi 

yatırtmağa çalışmayın.  Çünki bu an meditasiya üçün 

055

---

an yaxşı imkandır. 

Sadece,  qazabin  haradan  qalxdığını  müşahide 

edin.  Lap  onun  köklerine  qadar  gedin.  Kaderin 

haradan  çıxdığı  yere  qadar  gedin  - an  taaccüblüsü 

odur ki, onların kökleri yoxdur. 

Bela  ki,  siz  onların  köklerini  axtarmağa 

başlayanda onlar bunu görüb yox olurlar. 

"Bizi  axtaran  yad  adamdır,  o,  köklerimizi 

axtarır" 

deyirlar.  Bu  "badbaxtlarin",  yani 

emosiyaların,  hisslarin  heç  birinin  kökü  yoxdur. 

Onlar,  sadece,  beyninizi  bürüyen  bulud  kimidir  -

kökü olmayan. 

Ela ki  onların köklerini  axtarmağa başlayırsınız, 

onlar  qaçıb  aradan  çıxır,  yox  olurlar.  "Bu  kimdirsa, 

yaxşı  adama  oxşamır.  Tasirimiza  düşmek istamir.  O, 

bir az yaddır, budur,  o indi da köklerimizi  axtarır.  O, 

kaderli,  qazabli  olmaq  avazina  bizim  köklerimizi 

axtarır". 

İstenilen  emosiyanın  köklerini  axtarmağa 

başlasanız o yox olacaq.  8gar daha darinliklara gedib 

çatsanız  göreceksiniz  onlar  yoxdur.  Va  daxili 

varlığınızın seması açıq-aydındır.  Dediyim kimi edin, 

heyran olacaqsınız. 

***

QAÇlŞ 

Vaxtı: sahar 

Qazabla  bilavasita  işlemek  çox  çetindir,  çünki  o 

çox  darinlikda  yatırıla  bilar,  ona  göre  da  onunla 

bilavasita  maşğul  olun.  Qaçmaqla  qazab  va  qorxu 

buxarlanıb  yox  olur.  Siz  uzun  masafaya  qaçanda, 

derinden  nafas  alanda  beyin  funksiyasını  yerine 

yetirmir, baden nazaratda olur. 

Step 1 

Saharlar  yol  qırağında  qaçmağa  başlayın. 

8vvalca  yarım  mil  masafaya  qaçın,  sonra  bir  mil, 

tedricen  bunu  üç  mil  masafaya  çatdırın.  Qaçarkan 

bütün  bedeninizi işledin.  Nişastalanmış köynak kimi 

şax  durmayın,  al-qolunu  yellaya-yellaya  qaçan 

balaca uşaq  kimi  qaçın,  derinden,  qarnınızdan nafas 

alın. 

Step 

2

Sonra  bir  ağacın  altında  dayanın,  dincalin, 

terinizi  silin,  imkan  verin  sarin  meh  badaniniza 

toxunsun,  özünüzü sakit hiss  edin.  Bu anda siz  canlı 

bedensiniz, döyünan bedensiniz - lap heyvan kimi. 

8zalalariniz 

rahatlaşmalıdır. 

8gar 

üzmeyi 

056

---

xoşlayırsınızsa üzmaya da gedin - bu da kömak eder. 

Anıına  üzmek  da  qaçmaq  kimi  tam  olmalıdır. 

Bütövlükda  özünüzü  naya  calb  etseniz  kömak  eder. 

Bu  har  hansı  qazab,  yaxud  kadar  masalasi  deyil. 

Masala  har  bir  şeye  tam  calb  olunmaqdır,  bundan 

sonra  siz  qazabin,  yaxud  sevginin  da  içine  daxil 

olacaqsınız.  Har  hansı  bir  şeyin  içina tamamila  nece 

girmak  lazım  olduğunu  bilen  har  şeye  da  daxil  ola 

bilar. 

***

QAYNAR NÖQT8 

Vaxt:  har gün, sizin üçün münasib olan istanilan 

vaxtda 

Müddet: 15 daqiqa 

Garakli olan:  zangli saat 

Step 1 

Otağınızın  qapısını  bağlayan,  zangli  saatın 

düymasini  basın,  15  daqiqa  haray  salsın.  Hirslanin, 

qazablanin.  Ancaq  hirsinizi  azad  etmeyin.  Qazaba 

qarşı  güc  edin,  lap  qazabdan  deli  olun,  ancaq  onu 

içinizdan  azad  etmeyin,  onu  çöle  çıxarmayın,  hatta 

yastığa da zarba endirmayin. 

Onu içinizda boğun - katarsisin daqiq aksi. 

8gar  hiss  etseniz  ki,  sanki  qarnınız  partlamaq 

üzredir,  qarnınızı  dartın,  bacardığınız  qadar  onu 

gargin  saxlayın.  8gar  hiss  etseniz  ki,  indi  da 

çiyinlariniz  gergin  haldadır,  onda  onları  da  daha 

gargin  edin.  İmkan  verin  bütün  bedeniniz  mümkün 

qadar  daha  çox  gergin  olsun  - lap  vulkanda  olduğu 

kiıni.  Qaynayır,  amma  püskürmür. 

Bir  şeyi 

unutmayın:  qazabi  azad  etmayin,  ifada  etmayin. 

Bağırmayın,  yoxsa  qarnınız  rahat  olacaq,  heç  naya 

zarba  endirmayin,  yoxsa  çiyinlariniz  garginlikdan 

azad  olacaq.  Kulminasiya  nöqtasina  qadar  gergin 

olun. 

Step 

2

Ela  ki  zangli  saat  sesini  kasir,  sakitca  oturun, 

gözlerinizi yumun va  içinizde baş verenleri müşahida 

edin. Badaninizi rahatlaşdırın. 

Bu  sistemin  "  istiliyi"  buna  sabab  olan 

"baladçinizi" aridacak. 

***

OŞO DİNAMİK MEDİTASİYASI 

Enerji  çevrilib  işladila  bilar.  Bu  enerJını 

işlatmakla  siz  daha  sağlam,  daha  canlı  olacaqsınız. 

Bunun aksi olsa sizin enerji  savrulur.  Bu vaxt proses 

057

---

dialektik  olur.  Say göstarmamak heç  na  etmamakdi, 

faaliyyatsizlikdir.  Saygöstarma  ise daha çox faaliyyat 

demakdir.  Bu  prosesda  har  ikisi olmalıdır.  Daha  çox 

edin,  amma  aluda  olmayın.  Bu  vaxt  har  ikisine  nail 

olursunuz. Dünyanın içine doğru harekat edin, amma 

onun  bir  hissesi  olmayın.  Dünyada  yaşayın,  amma 

dünyanın  sizde  yaşamasına  imkan  vermeyin.  Onda 

ziddiyyatlar  sovrulacaq.  Onda  siz  heç  nadan  imtina 

etmeyeceksiniz, heç neyi inkar etmeyeceksiniz. Onda 

bütün bu höyük varlığı qabul edeceksiniz. 

Men  da  ela  bunu  ediram  - Dinamik  Meditasiya 

ziddiyyatdir.  Dinamik  cahd  etmek,  daha  çox  say 

göstarmakdir.  Meditasiya  ise  sakitlik,  sükunatdir  -

heç bir say, heç bir faaliyyat. 

Siz  bunu  dialektik  meditasiya  adlandıra 

bilarsiniz. 

***

Qeyd: Siz meditasiyanı terk eda bilarsiniz. Amma 

ilk  vaxtlarda  daha  effektli  olmaq  üçün  başqa 

adamlarla  bir  yerde  da  eda  bilarsiniz.  Bu,  ferdi  bir 

tapşırıqdır. 

Gen, rahat paltar geyinin. 

Meditasiya  maxsusi  Oşo  Dinamik  Meditasiya 

musiqisi  altında  edilmelidir.  Bu  musiqi  Oşonun 

rahbarliyi altında bastalanmişdir. Bu musiqi müxtalif 

merhalelerde energetik baxımdan tesir edir. 

Musiqi  CD-ya  yüklanila  bilar  (osho.com/shop). 

Eyni  zamanda  DVD  vasitasila  da  etmek  olar.  Siz 

mediatate.osho.com-a  daxil  olub  virtual  yolla 

meditasiya  prosesinde  da  iştirak  eda  bilarsiniz.  Bu 

saytda  siz  Oşo  Meditasiya  va  Oşo  Aktiv  Meditasiya 

barasinda daha çox malumat alda eda bilarsiniz. 

Gösterişler: 

Meditasiya  vaxtı  siz  daha  ayıq-sayıq,  daha 

diqqatli  olınalısınız.  Na  edirsinizsa  edin,  etdiyinizi 

derk edin.  Şahid  olun.  Artıq dördüncü  merhalede  siz 

hareketsiz,  donmuş  halda  olursunuz,  sonra  ise 

sayıqlığınız pik nöqtasina çatacaq. 

Birinci merhale: 

Müddet: 

10

daqiqa 

Burnunuzla  qırıq-qırıq  nefes  alın,  nafasalmanız 

gergin, 

derin, 

süratli, 

ritınsiz 

olsun. 

Har 

nafasvermada 

fikrinizi 

camlaşdirin. 

Baden 

inhalyasiyanın  qeydina  özü  qalacaq.  Nefesiniz 

ciyarlarinizin 

darinliyina 

getmalidir, 

bunu 

bacardığınız  qadar  süratla  va  ağır-ağır  edin.  İmkan 

058

---

verin  tabii  baden  harakatlariniz  enerjinizi  harpa 

etsin.  Enerjinizi  hiss  edin,  amma  birinci  marhalada 

onu getmaya qoymayın. 

İkinci merhale: 

Müddet: 

10

daqiqa