QəRİb məMMƏdov mahmud xəLİlov

BİOSFER QORUQLARI – dünyanın müxtəlif coğrafi 

vilayətlərində biosferin daha xarakterik, etalon qorunan sahələri. B.q. 

müəyyən biocoğrafi vilayətlərin təbii ekosistemlərini və onların geno-

fondunun təbii halında qorunub saxlanması, onların vəziyyəti və 

müxtəlif təbii proseslərin gedişi üzərində  hərtərəfli müşahidələr apar-

maq məqsədilə yaradılır. B.q.-ın prinsipial sxemi belədir: nüvəsi, yaxud 

mütləq qorunan ərazisi; nüvənin  ətrafında təsərrüfatda ciddi səmərəli 

---

 

59 

 

istifadə olunan ərazi. Bütün dünyada müxtəlif xarakterik biocoğrafi pro-

vinsiyalarda 33-dən çox (1988) B.q. yaradılmışdır. Nəzəri cəhətdən B.q. 

özününizamlayan təbii sistemdir, ona görə onların sahəsi kifayət qədər 

böyük olmaqla, qonşu ekosistemlərdən ekoloji cəhətdən ayrılmış halda 

(təcrid olunmuş) olmalıdır.