DEQRADASİYA, diqressiya (biologiyada) (lat. Degratatio -
enmə) – bitki və heyvanların həyat şəraitinin dəyişməsi ilə əlaqədar
əvvəlki quruluş və funksiyaların get-gedə sadələşməsi və itməsi.
D. geniş mənada insan fəaliyyətinin mənfi təsiri nəticəsində bitki
örtüyünün, otlaqların vəziyyətinin pisləşməsi, meşələrin kolluqlara
çevrilməsi, torpağın strukturunun pozulması, humus və dəyişən
kationların azalması nəticəsində münbitliyinin pisləşməsi prosesidir.
Çay daşqını, şorlaşma və s. təbii hadisələrlə əlaqədar baş verən D.
ekzodinamik D. insan fəaliyyətinin təsirilə (yanğın, sistemsiz otarma,
rekreasiya və s.) baş verən D. isə antrodinamik D. adlanır.
DEQRESSİYA – növün və ya biosenozun tərkibinin kəskin azalıb
zəifləməsi, çox vaxt antropogen səbəbdən olur.
DELTA – çayların aşağı axınlarında (mənsəb hissəsində) çay qolları
şəbəkəsi ilə parçalanmış çay çöküntülərindən ibarət ovalıq. D. çay
axımı, dəniz dalğaları, qabarma-çəkilmə və gətirmə-qovulma axınlarının
94
mürəkkəb qarşılıqlı təsiri nəticsində yaranır. Çay məcrasındakı qısa dil
və sualtı dayazlıqlar (saylar) daşqın zamanı getdikcə böyüyür və
məcranı qollara parçalayan adalara çevrilir. Deltaların böyümə sürəti
ildə bir neçə metrdən bir neçə yüz metrədək olur. Kür çayı Xəzər
dənizinə töküldüyü yerdə sahəsi 100 km
2
olan delta əmələ gətirmişdir.
Dostları ilə paylaş: | 
