Ən çox 1:30 mln. – 1:80 mln. miqyaslı Q.-lar işlənir. Qlobuslar
müxtəlifdir. Ən geniş yayılanı fiziki-coğrafi Q.-lardır. Bəzən relyefli
266
qlobuslar da hazırlanır.
QLÜKOZA (yun. Glykys - şirin) – dekstroza, üzüm şəkəri
C
6
H
12
O
6
–monosaxaridlər qrupundan karbohidrat. Q. rəngsiz kristal maddədir;
suda yaxşı həll olur: canlı təbiətdə geniş yayılmışdır. İnsan və
heyvanların bütün orqan və toxumalarında, bitki orqanizmlərində –
əsasən meyvə və giləmeyvələrdə (xüsusən üzümdə), tərəvəz, bal və s.-
də var. Bəzi bakteriyalar üçün Q. yeganə enerji mənbəyidir. Q. maddələr
mübadiləsi reaksiyalarından çoxunda iştirak edir. İnsan qanında Q.-nın
miqdarı təqribən 100 mq/%-dir. və neyrohumorol yolla təqdim olunur.
Sənayedə Q-nı nişastanın hidrolizi yolu ilə alırlar. Qənnadı sənayesində
istifadə olunur; tibbdə müalicə vasitəsi kimi toz və həb şəklində, habelə
izotonik (4,5-5%) və hiprotonik məhlul (10-40%) halında işlədilir.
İzotonik məhlulları dəri altına vururlar. (Orqanizmdə mayeni artırmaq
məqsədilə). Asan mənimsənilə bilən qida maddəsidir.
QLÜKOZİDLƏR – monosaxarid (qlükoza) və hər hansı lifin
birləşməsindən əmələ gələn maddələr qrupu. Qlükozidlər bir çox
bitkilərdə olur və onlara bəzən acı dad verir.
Dostları ilə paylaş: 
