QəRİb məMMƏdov mahmud xəLİlov

Eldar  şamı  (Pinus eldarica) Azərbaycanın endem ağac növü olub 

dünyada təbii halda yeganə bitmə yeri Qabırrıçayın sağ sahilində 

Ellərqoyuğu dağıdır. Adı Azərbaycanın Qırmızı kitabına salınmışdır. 

Eldar  şamından Azərbaycanın düzən və dağətəyi rayonlarında,  ən çox 

Abşeronda yaşıllaşdırmada geniş istifadə olunur.  

Ş.f.-nə daxil olan adi şam mavi küknar, hələb  şamı, Krım  şamı  və 

himalay sidrinə  də respublikamızda meşəsalma yaşıllaşdırma işlərində 

rast gəlinir. 

 

 

 

 

 

---

 

448 

 

 

 

 

 

 

 

 

Filizçay (Balakənçay) hövzəsində qarmaqvari şam ağaclığı 

 

ŞEH – axşam, gecə və səhər tezdən müsbət temperaturda yer səthi, 

bitki və  əşyaların üzərinə çökən su damlaları. Gecə  şüalanması 

nəticəsində havanın soyuması  və  həmin səthdə su buxarının 

kondensasiyasından yaranır. Zəif küləkli aydın havada Ş. daha çox 

düşür. Mülayim enliklərdə  Ş. gecə  ərzində 0,1-0,5 mm, tropiklərdə 

3mm-dək yağıntı verir.