Qishloq aholi

3.5.3-rasm. Qishloq aholi punktidagi tibbiy xizmat ko'rsatish
sxemasi
111

---

Rekreatsiya funksiyalari rivojlangan qishloq fuqarolar yig‘ini 
hududida madaniy-m aishiy xizm atlam i ko'rsatishni tashkil qilishda 
aholining ehtiyojlarini va o'zig a xos milliy xususiyatlar va qaror 
topgan an’analam i inobatga olish lozim. Qishloq aholisi hordiq 
chiqarishini tashkil qilish uchun rekratsion xizmat ko‘rsatishning uch 
bosqichli tizimini qo'llash m aqsadga muvofiqdir.
1.K undalik xizmat ko'rsatish obyektlari: bolalar uchun o'y in
maydonchalari, katta yoshdagi aholi dam olishi uchun maydonchalar, 
m ahalla m arkazlari uchastkalari, posyolka parklari. xiyobonlari, 
shuningdek, daryolar, tabiiy va sun’iy suv havzalari yonidagi plajlar. 
Bunday obyektlar aholi piyoda (30 daqiqagacha) yetib olishi mumkin 
bo'lgan 
radiusda 
joylash-tiriladi. 
Rekreatsion 
uchastkalarning 
o'lcham lari SHNQ 2.07.01-03 «Shaharsozlik. Shahar va qishloq aholi 
punktlari 
hududining rivojlanishi 
va qurilishini rejalashtirish» 
normativ hujjatining 15-jadvaliga asosan belgilanadi.
2. Hafta oxirida davriy ravishdagi qisqa m uddat (1-2 kunlik) dam 
olish. Bunday dam olish turini tashkil qilish uchun tabiiy yoki sun’iy 
barpo etiladigan va tabiiy kom ponentlarga (suv, yashil o'sim liklar, 
relyef, yuksak estetik xususiyatlarga) boy bo'lgan, aholi punktidan 
transportda 1-1,5 soat ichida yetib olish mumkin bo'lgan maxsus 
hududlar ajratilishi lozim.
3. Katta yoshdagi aholining har yilgi mehnat ta ’tili va maktab 
yoshidagi bolalam ing yozgi ta’tillari vaqtidagi epizodik, uzoq 
m uddatli dam olishi uchun m o'ljallangan dam olish maskanlari -
sanatoriyalar, dam olish uylari, pansionatlar, turistik bazalar, motellar, 
bolalam ing sog'lom lashtirish m uassasalari, bolalar muassasalarining 
yozgi bog' hovlilari.
Qishloq fuqarolari y ig 'ini hududida xarakteristikasi tumanlami 
rejalashtirish loyihasida ko'rsatiladigan tuman, viloyat yoki respublika 
aham iyatiga ega qimmatli rekreatsion resurslar mavjud bo'lsa, ulardan 
m azkur qishloq fuqarolari y ig 'ini hududida yashaydigan aholining 
dam olishi uchun foydalanish imkoniyatini beigilash zarur.
Sport binolari va inshootlari tarm og'i jism oniy tarbiya talablarini 
qondirish uchun zarur bo'lgan hajmda, qishloq fuqarolari yig'inining 
butun aholisiga quyidagicha prinsipga k o 'ra xizmat ko'rsatilishini 
hisobga olib turib loyihalashtirilishi lozim:
Har kuni sport bilan shug'ullanish uchun - maktab o'quvchilari va 
katta yoshdagi aholi sport o'yinlari va m ashg'ulotlari bilan
112

---

shug'ullanishi uchun moMjallangan maydonchalar, ular 5-10 daqiqa 
ichida piyoda yetib olish radiusida (turar jo y guruhlari ichida, maktab 
qoshida, mahalla markazi yonidagi rekratsion majmuada) joylashtiri­
lishi kerak.
Katta yoshdagi aholi va bolalaming mustaqil va murabbiy rahbar- 
ligida umumiy jism oniy tayyorgarlik guruhlari (salomatlik guruh­
lari )da va sport seksiyalarida muntazam ravishda shug‘ullanish uchun.
Tizimli tarzdagi m ashg‘ulotlar uchun moMjallangan sport marka­
zi - 30 daqiqa ichida piyoda yetib borish radiusida joylashtirilishi 
lozim.
Sport inshootlarini loyihalashtirishda ulardan ko'p maqsadlarda 
foydalanish prinsipiga asoslanish zarur.
M a’muriy binolar, moliya, aloqa muassasalari, jam oatchilik 
tashkilotlari, jam oat tartibi bo'linm alari, qishloq kengashlari (diniy 
muassasalar bundan mustasno) qishloq aholi punktining ijtimoiy 
markazi hududida joylashtirilishi va m a’muriy-ijtimoiy xizmatlar 
toMiq hajmda ko'rsatilishini ta’minlashi kerak.
Binolar imkoni boricha birlashtirilishi kerak.
Joylashtirishning hajmi va manzili har bir muayyan holat uchun 
loyihalashtirish topshirig'iga binoan belgilanadi.
Binolar va m uassasalaming tavsiya qilinadigan ro'yxati, ulaming 
sig'im i va qishloq fuqarolari yig'inining aholi punktlari bo'yicha 
joylashtirilishi SHNQ 2.07.04-12 normativ hujjatning 10-15 jad- 
vallarida keltirilgan.
Quyida madaniy-maishiy muassasalaming talab etilgan sig'im i- 
ning hisob-kitobi keltirilgan.