MOT (XMT)
MOT –xalqaro mehnat tashkiloti birinshi jahon urushidan keyin roq tashkil topgan. Uning maqsadi inson huquqlarini himoya qilish, ularning mehnat turmush sharoitini yaxshilash, ish bilan ta`minlashni yulga quyish, mehnatkashlarning jamiyat talablariga mos kasb bilan ta`minlash ularning kasb mahoratlarini oshirish, iqtisodiy ahvolini yaxshilash kabi ijtimoiy adolat tamoyillarini amalga oshirishdan iboratdir.
Uning tashkil etilishiga birinshi jahon urushi oqibatida jahonda yuzaga kelgan ijtimoiy-iqtisodiy holat sabab buldi.
Oradan 25 yil utgandan keyin XMT ning Filadelfiya Konferensiyasida uning maqsad va vazifalari kengaytirildi, jahonning rivojlangan, rivojlanayotgan davlatlari urtasida aholini mehnat va mehnatga tayyorlash buyisha keng hamkorligini yulga quyish masalalari eng dolzarb masala deb qabul qilindi.
1946 yildan XMT BMTning birinshi ixtisoslashtirilgan muassasasiga aylantirildi. 1969 yilda u Nobel mukofoti bilan taqdirlandi. Unga a`zo mamlakatlar soni 170 ga yaqin.
U quyidagi vazifalarni bajaradi:
1. Mehnatkashlarning ish sharoitini va turmush tarzini yaxshilash, ishga joylasha olish qobiliyatini oshirish;
2. Xalqaro mehnat normativlarini joriy etish, uning qullanilishini nazorat qilish;
3. Professional tayyorgarlik, hunar-texnika ta`limi umumiy tadqiqotlar, nashriyotlar sohasida faoliyat kursatish va boshq.
XMT uzining qudratli uquv markaziga ega. Bu uquv markazi Italiyaning Turin shahrida bulib, yiliga unda 170 mamlakatdan 60 mingga yaqin kishilar mehnatga tayyorlash, ta`lim, tashkil etish kabi eng zamonaviy va dolzarb sohalarda uqitiladi.
Yana XMT tasarrufida Jeneva shahrida ijtimoiy mehnat buyisha tadqioqtlar olib boruvshi xalqaro institut ishlab turibdi.
XMT ning oliy organi har yili utkaziladigan xalqaro Konferensiyadir.
O`zbekiston XMTga 1992 yil 13 iyulda a`zo bulgan. XMTning O`zbekiston bilan hamkorligi fuuarolarni uz-uzini ish bilan ta`minlash; mehnat taqsimoti, kasblarga taqsimlash masalalarida shet ellarda malaka oshirish; aholining kam ta`minlangan qismini ijtimoiy himoya qilish; kasb ta`limini yulga quyish yunalishlarida rivojlanmoqda. XMT bilan hamkorlikning yangi bosqish va yunalishlarda rivojlantirish shoralari kurilmoqda.