13
Alg’ashqi ja’miyetlik du’zim basqishlari ha’m Qaraqalpaqstannan tabilg’an
yestelikler
Qaraqalpaqstan aymag’inda a’yyemgi adamlardin’ payda
boliw
dawiri son’g’i paleolit da'wirinine
tiyisli bolip, bunnan 35-30 min’inshi
jillardan, 12-10 min’inshi jillardi wo’z ishine aladi. Wonin’ izleri
U’stirt ken’isliginen tabilgan.
.
Bul dawirdin’ yen' a'hmiyetli
wo'zgesheligi alg'ashqi ja'ma’a’t du'ziminin' payda boliwi yedi. Wol
analar a'tirapinda payda boldi. Sonliqtan bul da'wirdegi ja'miyet
matriarxat
dep ataldi.
Bul da’wirde du’nyanin’ barliq jerlerinde adamzattin’ qonis
basqan waqti
boldi. Paleolit da’wirinde alg’ashqi ata-bablarimiz wo’zlerine jasawdi woylap
tapti. Bunday turaq jaylardin’ qaldiqlari ha’r jer-ha'r jerden ko'plep tabilg’an.
Usinday ilashiqlardi sog’iwda ko’pshilik jag'daylarda wolar iri haywanlardin'
su’yeklerinen paydalang'an.
Yevropa ha'm Sibir jerlerinde joqari paleolit da'wirine tiyisli bolg'an
yesteliklerden 200 ge jaqin ilashiq tabilg’an . Ilashiqlar do'n'gelek yetip sog'ilg'an
ha'm wortasinda woshag’i bolg'an. Bir woshaqli kishkene ilashiqlar
menen bir
qatarda bir neshe woshaqli u'lken ilashiqlar da ushirasadi. Bunday woshaqlardin'
worninan qalin' kul qatlamlari ha'm aziq-awqat zatlarinin' qaldiqlari tabilg'an.
Joqari paleolit da'wirine ta'n bolg'an yestelikler
Worta Aziyadan, sonin'
ishinde
Wo'zbekstannan da tabilg'an.Samaqandtag'i Siebsha sayinin' jag'asinan ha'm Tash-
kent wa'layatindag'i Ko'lbulaq jerinen joqari paleolit da'wirinin' yestelikleri tabildi.
Usi yesteliklirden tabilg'an miynet qurallari tiykarinan shaqmaq taslardan
sog’ilg’an. Wolar
tas nayza, shanishqilar bolip yesaplanadi. Ko'lbulaqta
jasag'anlardin' xojalig'inda haywanlardi awlaw tiykarg'i kun ko'ris tu'ri bolg'an. Al,
Samarqandtag'i ruw ja’ma’a’ti haywanlardi awlaw menen bir qatarda,
baliqshiliq penen shug'illang'an.
Salistirin’!