Qozoqboyev Obidjonning Fizika fanidan bajargan mustqil ishi. Mavzu: Yorug’lik to’lqinlarini qayd qiluvchi asboblar


Moddaning sindirish ko'rsatgichining



Yüklə 13,39 Kb.
səhifə4/5
tarix07.01.2024
ölçüsü13,39 Kb.
#209285
1   2   3   4   5
FIZIKA mustaqil ish.

Moddaning sindirish ko'rsatgichining

  • Moddaning sindirish ko'rsatgichining
  • yorug'lik rangiga bog'liqligi dispersiyasi deb ataladi.
  • Dispersiya hodisasini tajribada birinchi bo'lib I. Nyuton 1666 yilda kuzatgan. U qorong'u xonada joylashgan prizmaga tuynuk orqali ingichka oq yorug'lik nur dastasini tushirdi. Nyuton yorug'lik nurlarinining prizmadan o'tib sinishda sinish burchagining qiymati yorug'lik rangiga bog'liq ekanligini aniqladi. Prizmaga tushgan ingichka nur bog'lami prizmada turli rangdagi nurlarga ajralar ekan.
  • Agar ajralgan nurlarni ekranga tushirilsa, xuddi kamalakdagidek asosan 7 xil ranglardan iborat qizil, to'q sariq, sariq, yashil, hovorang, ko'k va binafsha ranglardan iborat spektrlarni ko'rish mumkin

Yorug'likning to'lqin tabiatini tasdiqlovchi hodisalaridan biri yorug'lik difraksiyadir. Yorug'lik to'lqinlarining to'siqlarni aylanib o'tishi va geometrik soya sohasi tomon og'ishi difraksiya deb ataladi. Yorug'lik to'lqinlarining difraksiyani kuzatish uchun ma'lum bir shart sharoitlar yaratilishi kerak. Yorug'likning to'lqin uzunligi to'siq o'lchamiga juda yaqin bo'lganda difraksiya kuzatiladi.

  • Yorug'likning to'lqin tabiatini tasdiqlovchi hodisalaridan biri yorug'lik difraksiyadir. Yorug'lik to'lqinlarining to'siqlarni aylanib o'tishi va geometrik soya sohasi tomon og'ishi difraksiya deb ataladi. Yorug'lik to'lqinlarining difraksiyani kuzatish uchun ma'lum bir shart sharoitlar yaratilishi kerak. Yorug'likning to'lqin uzunligi to'siq o'lchamiga juda yaqin bo'lganda difraksiya kuzatiladi.
  • Kichik diametrli tirqichli AB to'siqqa manbadan yorug'lik nuri tushayotgan bo'lsin. Agar to'siq orqasiga ekran joylashtirilsa, biz ekranda aniq soya bilan chegaralangan yorug' dog' paydo bo'lganligini ko'ramiz(l-a, rasm). Agar tirqich kengligi torayib borilsa soyaning chegarasi buziladi. Ekrandagi dog' navbatlashib boruvchi yorug' va qorong'u konsentrik aylanalar (halqalar) ko'rinishiga ega bo'lgan ketma - ket soyalardan iborat bo'ladi

Yüklə 13,39 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin