5. Üçüncü mәrhәlәyә (Adәmin (ә) insanların
arasından seçilmәsinә) iĢarә vuran ayәlәr.
“Allah Adəmi, Nuhu, İbrahim övladını və İmran ailəsini
aləmlər (məxluqat, insanlar, bəşər övladı) üzərində
seçilmiş etdi”
1
.
Doktor Yәdullah Sәhabi mәlum ayә haqqında yazır:
―Bu ayәlәrә (Ali-Ġmran, 33; Әraf, 11; Sәcdә, 7-9) görә
Adәm (ә) öncәdәn birgә yaĢadıqları insanların arasından
seçildi. Buna görә dә insanın Adәmdәn törәmәsi fikri
Qurana görә әsassızdır‖
2
.
1
Ali-Ġmran, 33.
2 ―Ġnsanın yaradılıĢı‖, sәh. 108.
158
Ayәtullah Mәkarim ġirazi Ali-Ġmran surәsinin 33-cü
ayәsini növlәrin tәkamülünә aid edәnlәrә cavab olaraq
yazır:
―Ayәdә ―يیولبؼلا‖ ifadәsindәn mәqsәdin hәzrәt Adәmin
(ә) müasirlәri olduğuna heç bir әsas yoxdur. Әksinә bu
tarix boyu mövcud olan bütün cәmiyyәtlәrә aiddir. Buna
görә dә Adәm dönәmindә çoxlu sayda insan olduğunu vә
hәzrәt Adәmin (ә) onların arasından seçilmәsini әsassız
olaraq ayәyә aid etmәyә lüzum yoxdur‖
1
.
Ayәtullah Misbah Yәzdi Ali-Ġmran surәsinin 33-cü
ayәsini izah edәrkәn ―Adәmin (ә) insanların içindәn
seçilmәsi fikri‖ haqqında yazır:
―Ayәni belә izah etmәk olar ki, bir insan özündәn sonra
gәlәcәk bütün insanlardan üstün hesab edilmiĢdir. Әgәr bir
az mülayim mövqedәn çıxıĢ edib Adәm dönәmindә
cәmiyyәtin mövcudluğunu qәbul etsәk, bu, onun öz
övladlarıdır‖
2
.
YEKUN
Ali-Ġmran surәsinin 33-cü ayәsi haqqında da iki fәrqli
ehtimal olduğu üçün qәti olaraq müәyyәn ehtimal üzәrindә
dayanmaq olmaz. Tәbii ki, belә olduqda ayәnin iki
nәzәriyyәdәn (növlәrin tәkamülü, yoxsa dәyiĢmәzliyi)
hansının tәsdiqi olduğu da qaranlıq olaraq qalır.
1 ―Tәfsiri-nümunә‖, c. 2, sәh. 321.
2 ―Quran maarifi‖, sәh. 345.
|
