R. D. Dusmuratov, A. S. Boltayev moliyaviy tahlil

7.5-jadval 
“Sharq” fermer xo‘jaligida asosiy vositalarning harakat ko‘rsatkichlari 
tahlili
Asosiy 
vositalar 
Asosiy 
vositalar yil 
boshiga 
qoldig‘i 
Yangidan 
qabul qilingan 
asosiy 
vositalar 
Chiqib 
ketgan 
asosiy 
vositalar 
Asosiy 
vositalar yil 
oxiriga 
qoldig‘i 
Yangila-
nish 
koeffi-
sienti 
Chiqib 
ketish 
koeffi-
sienti 
O‘tgan yil 
44416 
8964 
4895 
48485 
0,185 
0,110 
Hisobot yili 
48485 
24077 
10240 
55732 
0,432 
0,211 
O‘zgarishi 
(+,-) 
+4069 
+15113 
+5345 
+7247 
+0,247 
+0,101 
7.5-jadval ma’lumotlariga ko‘ra “Sharq” fermer xo‘jaligi asosiy 
vositalarining harakat ko‘rsatkichlari tahlili shuni ko‘rsatadiki, hisobot davrida 
asosiy vositalarning yangilanish darajasi o‘tgan yilga nisbatan 0,247 

---

175 
koeffitsiyentga o‘sgan. Hisobdan chiqarilgan asosiy vositalarning o‘tgan yilga 
nisbatan o‘zgarishi esa 0,101 koeffitsiyentga ortgan.
Umuman olganda “Sharq” fermer xo‘jaligida asosiy vositalarning 
yangilanish darajasini o‘tgan yilga nisbatan yaxshilanganligini ijobiy baholashimiz 
mumkin bo‘ladi. Bu esa, fermer xo‘jaligi rahbariyati tomonidan eskirgan asosiy 
vositalarni 
yangilash 
bo‘yicha 
tegishli 
amaliy 
choralarni 
amalga 
oshirilayotganligidan dalolat beradi. Biroq, bunday sur’atdagi yangilanish darajasi 
bugungi kun talablariga mos kelmaydi. Chunki, bugungi kunda fan texnika 
taraqqiyotining rivojlanib borayotganligi xo‘jalik yurituvchi subyektlarning asosiy 
vositalari to‘liq bir marta yangilanish davri 4-5 yildan ortib ketmasligi lozim 
bo‘ladi. Bunday natijaga esa, xo‘jalik yurituvchi subyektlar har yili o‘zining asosiy 
vositalarini 20-25 foizini yangilab borish orqali erishishi mumkin. 
Asosiy vositalar holatini ifodalovchi ko‘rsatkichlarni tahlil qilib o‘rganish 
bilan bir qatorda asosiy vositalar bilan ta’minlanganlik va foydalanish 
samaradorligini ifodalovchi ko‘rsatkichlar ham tahlil qilib o‘rganiladi. Shu sababli 
keyingi paragraflarda mazkur ko‘rsatkichlar tahliliga batafsil to‘xtalib o‘tamiz.