R, L va c elеmеntlarni kеtma-kеt ulangandagi elеktr zanjiri

Yechish. 1. Lampadagi kuchlanishni tarmoq kuchlanishining aktiv tashkil etuvchisi deb, temir uzakli induktiv g‘altakdagi kuchlanishni esa uning reaktiv tashkil etuvchisi deb hisoblash mumkin, chunki temir uzakli induktiv g‘altakning aktiv qarshiligi induktiv qarshilikdan juda ham kichik rx_L. Demak, lampadagi kuchlanish:

Temir uzakli induktiv g‘altakdagi kuchlanish:

2. Lampaning aktiv qarshiligi:

5.4-rasm

Lampa va temir uzakli induktiv g‘altak ketma-ket ulanganda utayotgan tokning qiymati bir xil. Temir uzakli induktiv g‘altakning induktiv qarshiligi:

Temir uzakli induktiv g‘altakning induktivligi:

3. Zanjirning reaktiv quvvati:

Zanjirning to‘la quvvati:

4.Quvvat koeffisienti:
5.3. 4.4-rasmdagi (4.2-masala) temir uzakli induktiv g‘altakning urniga o‘lash mumkin bo‘lgan reostatning qarshiligi aniqlansin.
Reostatdagi quvvat nobudgarchiligi hisoblansin. Lampa bilan qanday qarshilikni ketma-ket ulash tejamli: aktiv qarshiliknimi yoki induktiv qarshiliknimi ?
Yechish: Reostat, xuddi lampa singari, sof aktiv qarshilik hisoblanadi, demak, ketma-ket ulanganda, ulardagi kuchlanishni arifmetik qo‘shish mumkin:
U_T=U_lampa+U_reost
bu yerda U_reost - reostatdagi kuchlanish
U_reost =U_T – U_lampa=220-93,8=126,2 v
Reostatning qarshiligi:

Reostatdagi quvvat nobudgarchiligi:

Xulosa. Lampa bilan temir uzakli induktiv g‘altakni ketma-ket ulaganda, undagi aktiv quvvatning nobudgarchiligi oz. Chunki r X_L. Ammo zanjirning quvvat koeffisienti kichik. Temir uzakli induktiv g‘altak o‘rniga reostat ulaganda uni qizitishga sarflangan quvvat isrofi zanjirning quvvat koeffisientiga (birga) yaqinlashadi. Lampaning yonishi uchun zarur bo‘lgan temir uzakli induktiv g‘altakni, lampa bilan ketma-ket ulash kerak. Odatda, qurilmaning quvvat koeffisienti kondensator yordamida oshiriladi.
5.4. Kuchlanishi U=127 V va chastotasi f=50 gs bo‘lgan o‘zgaruvchan tok tarmog‘iga ikkita g‘altak ketma-ket ulangan. G‘altakning parametrlari:
r₁=10 Om; L₁=20 mGn; r₂=6 Om; L₂ =20 mGn;
Zanjirning quvvat koeffisienti va tokning kattaligi aniqlansin. Olingan natijalar buyicha tok va kuchlanishlarning vektor diagrammasi qurilsin.