R valijonov, O. Qobulov, A. Ergashev

uchun to ia -to ‘kis javob beradi, bu esa, albatta, ijrochining shaxsiy mas’uliyatini
soqit qilmaydi. Vakolatlami topshirib qo‘yishi tufayli rahbar ishining ancha
katta hajmini bajarishi mumkin hamda istiqbol va eng asosiy masalalarga diqqat-
e ’tiborini jalb etish imkoniyati vujudga keladi. Ayni chog‘da u umumiy rahbarlik
va umumiy nazoratni o ‘z qo'lida saqlab qoladi.
Vakolatlami topshirib q o‘yish imkoniyati ko‘p omillarga: boshqaruvning
iqtisodiy va m a’muriy usullarining nisbatiga (iqtisodiy usullar sharoitida moddiy
rag‘batlantirish yoki jazo berish imkoniyatlari ko‘payishi bilan vakolatlami
topshirib qo‘yishni chuqurlashtirib q o‘yishi mumkin), qo‘1 ostidagi kishilaming
tarkibiga, ulaming tayyorgarlik darajasiga (kadrlar qanchalik malakali va mustaqil
b o is a ularga vakolatlam i topshirib q o ‘yish shunchalik oson b o ia d i) va
hokazolarga bog‘liq.
90

---

0 ‘zaro hamkorlik tizim idoralarida rasmiy ravishda o'matilgan va norasmiy
aloqalarda b o iad i. Rahbarlar va bo'ysunuvchilar orasidagi vakolatlar vertikal
tarzda b o ia d i. Ular rahbarlikning va b o‘ysunishning shakliga qarab farq qiladi.
Yuqoridagi ko‘rinishdagi vakolatlami topshirib qo‘yish chiziqli vakolat deyiladi.
Qachonki vakolatlar m a’lum doirada cheklangan bo‘Isa, u holatda vakolatlar
funksional b o ‘ladi. Bunday vakolatlarga firma ichida taqsimlanadigan b o‘limlar
bo'yicha vakolatlar misol bo‘la oladi. Masalan sotish, yig‘ish b o iim i, hisob-
kitob b o iim i.
M E N E J M E N T D A F A O L I Y A T L A R N I M O T I V L A S H T I R I S H
Motivlashtirish — ruhiy omil b o iib , kishilar harakatiga maqsad va y o ‘nalish
beradi. Xodimga rahbarlik qilish, boshqarish funksiyasi kabi koordinatsiyalash,