R. X. Maksudov



Yüklə 153,38 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə61/158
tarix14.12.2023
ölçüsü153,38 Kb.
#177513
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   158
Mashina detallari (R.Tojiboyev va b.)

921 МПа
b )
Y e t a k l o v c h i ti s h l i g i l d i r a k u c h u n
К ): = 
Kmi \<*ЛМПа
b u n d a : [e r j, = k J : 
= 921 Mila
q i l i n a d i .
K HaX,[aHa\ -
q i y m a t l a r n i f o r m u l a g a q o ‘y i b , q u y i d a g i i f o d a n i o l a m i z .
[<7 ], = 1,0-828 = 
Ш М П а
\ )
Y e t a k l a n u v c h i t i s h l i g i l d i r a k u c h u n [a-,,],
к
I = K ru
- k . J
МПа
IJV
b u n d a :
K,.n =
-1
-63; 
л-,,. = 4 • 
\о(' ц и м

л\ = 
60

ю
"цикл

/v, > ,\ш
b o l g a n l i g i u c h u n A'//2 = 1.0.[а-.а] = 310Л/Яа.
N a t i j a d a , [егД =1.0-310 = 
МПа
g )
Y e t a k l o v c h i ti sh li g i l d i r a k u c h u n
[a,.
],.
b u n d a :
N H
O
= 121 10
"цикл.
Л;, - , \ , 
-и,
= 60-10" -2.8 = 168-101,1/шс7.
n a t i j a d a ,
к Ш
Л
= V 168~ 10N» ;< N \
b o i g a n d a
к шл =
1,0 q a b u l
к
\ = К и Г [ст1г,}МПа
B u n d a : a: 
= . , E * l = « / _ i i l i _ = i . o ; 
[<7
] = зюл//7а. 
V Л’’. 
\ 168-Ю0 

N a t i j a d a ,
[стг \
= i.o - з ю
= ш м п а
87
www.ziyouz.com kutubxonasi


3) O ‘q lararo m asofa.

ч I 
К „
• Г, -10 
a w

K a {
1 + 
-----
f - — — м м
Wa ч
b u n d a :
K a
= 43T, = 439
H m , u
= 2.8
\ o H
]2 = 
Ш М П а

K Hg
= 1 + 
< 2.0 ;
5
V *
= 0 .5 ^ ■
 (m + 1)= 0.5• 0.315(2.5 + 1) = 0.55; 
iffa
= 0.315 , л = 8.0 .
N a t i j a d a ,
k
h0

1
+ 2 0,55 = 
1,15 
8
A n i q l a n g a n , t a n l a n g a n q i y m a t l a r n i f o r m u l a g a q o ‘y i b , q u y i d a g i i f o d a n i
o l a m i z :
O o J
1-15 439-103 
ino
= 43(1 + 2.8Ы -----------— ——------— = 108лш
\
0.315 -(2.8)- • (828)
A n i q l a n g a n q i y m a t n i y a x l i t l a b я н. =П 2 л ш q a b u l q i l a m i z .
4) Y eta k la n u v ch i tishli g ‘ild ira k b o ‘luvchi a y la n a sin in g oMchami.
,
2
a„u
2 -112 2.8 1/CCA

7
——-r = 
---------r— = 165,0лш
(ы + l) 
(2.8 + 1)
5) Y etak lan u vch i tish li gM ldirak eni.
в, 
=i
)/a -a = 0,315-112 = 35,28лш. A n i q l a n g a n q i y m a t y a x l i t l a b в2 =35лш q a b u l
q i l a m i z .
6) Y etak lovch i tishli gM ldirak eni.
в,
=
1,12
e2
=
1
,
12-35
= 39,
27
m m
.
A n i q l a n g a n q i y m a t y a x l i t l a b e , = 4 0
мм
q a b u l
q i l a m i z .
7) Ilashish m oduli.

К.
-Г, -103
W > — -------7--- i 
м м
,
d 2 ■ e 2 • К j
b u n d a : AT,,, =5.8,r 2 = 
439Нм,d 3
=165.0лш,в, =32лш,[ст; ] = 310M7a.
2-^ 8- 439 • 10s
N a t i j a d a :
m
= — - --------------= 
з,Плш. 
A n i q l a n g a n
q i y m a t
y a x l i t l a n i b
165,0-32-310 
^
'
//г = 3,0 
numv
q a b u l q i l a m i z .
m a F v o a F v o o M M
8. G ‘ild irak tish larin in g q iyalik b u rch agi ham da uzatm a g ‘ild irak -
larin in g tishlar soni.
a)
Q i y a l i k b u r c h a g i .
P
 
= arcsin 
= arcsin - — = 
20"3‘
e, 
35
b )
U z a t m a t i s h l a r s o n i n g u m u m i y q i y m a t i .
88
www.ziyouz.com kutubxonasi


z _ 2 a M

cosflmn 
2 112 0.9394 _ 7Q Q
m 
3.0
v )
Q i y a l i k b u r c h a g i n i n g h i s o b i y q i y m a t i .
( 2 т -г,Л 
 70-3.0^

,
В = агссоя —------ = агссо я ---------- = 20 22
\
2 a v J
 
\ 2-112;
9. Y ctak lovch i va yetak lan u vch i g ‘ild irak tishlar soni.
70
r, = —^Ц- = ———г = 18.4 = 18.0
(ы + l) (2.8+1)
r 2 = r z - г , = 7 0 - 1 8 = 52
10. U zatish sonini hisobiy qiym ati.
ux
= ^ = — = 2.88 
и =

100
 
= 2 8 ~ 2 8 8 . loo = 
2
.
8
% <
[4%1 
s h a r t b a i a r i l a d i .
r, 
18 
и 
2.8
11. T ishli g ‘ild irak larn in g geom etrik o ‘lcham lari.
a ) T i s h b o i u v c h i a y l a n a s i n i n g o i c h a m i
mz, 
3.0 18
cos Д
0.9375
= 57 6
m m
,
m z
3.0-52
d , ~ ------— = --------- = 166.4лш.

cos/?, 
0.9375
rf.+rf, 
57,6 + 166.4
a
 = —1------ = -------------- = 11
2 мм.

2
b) Tashqi aylanasining oMchami.
d aid t + 2 m = 57.6 + 2 -3 .0 = 63.4лш,
a, = d. 2m = 166.4 + 2 -3.0 = 172.4лш,
v) Tish osti aylanasining o i c h a m i .
d n d t - 2 . 5 m  = 5 7 ,6 - 2 ,5 - 3 = 50. \
mm
d f 2 = d 2 -2.5#w = 1 6 6 .4 - 2 ,5 -3 = 158.9.ш<
12. E guvchi kuchlanishni hisobiy qiym ati.
a) 
Yetaklanuvchi tishli g ‘ildirak uchun.
Ya

К , 
■ К F ■ K r ) ■
 Yr ,
- F
a , 2 = S - ----- -- ------------—— - МПа
в2

m
b u n d a : r = ^
= 3.14.166.4.100s 0 8 7 „ /e
60000 
60000
Yopiq uzatm a uchun 7-klass aniqlik darajasini belgilaymiz, 
jadvaldan 
к ы/

0 .8 1
tish yuzasining qattiqligi 

350 
b o ‘lganligi uchun
KFv
= i.i; 
Kr/i
= l + 
<1.7. Uzatm aning tezligi 
г
<15
м / с  
boMganda
n
on0 

S?
K r/j = 1.0;г = 
1
 — ~ = 
1
 - — — = 
1
.
1
З; z , K- Ц -  = 
= 63 
boMganda 
}’ = 3 .6 2
140 
140 
c o s’ /? 
0.824 
b
ri
2Г, 
7 -439 • 101
F = — - = 
= 5276Я ,
d , 
1664
89
www.ziyouz.com kutubxonasi


A n i q l a n g a n v a t a n l a n g a n q i y m a t l a r n i y u q o r i d a g i f o r m u l a g a q o ‘y i b ,
q u y i d a g i i f o d a n i o l a m i z .
cr 
= 0 8 1 1 1 1 0 1 1 3 3 -6.? - ^2 7 - = 2 0 2 .2 МПа < [
s h a r t b a j a r i l a d i .
3 5 -3 .0
2
b) 
Y e t a k l o v c h i t i s h l i g ‘ i l d i r a k u c h u n .
°>! = cTf2 


202
 
= 185Л-/Яа < [o> ], s h a r t b a j a r i l a d i .
Yn  
3.95
B u n d a :
z„. = 

23 
b o ‘l g a n d a
Yn  

3 .9 5 .
cos’  
(0.9375)
13. K o n t a k t k u c h l a n i s h n i n g h i s o b i y q i y m a t i .
о  = 3 7 6 IК . ■ К - 
F^ U + l \ \-ma
V ................. "
B u n d a :
K Ha =
l.i; G ' i l d i r a k t i s h l a r i n i n g q a t t i q l i g i > 
350
h b
b o ‘ l g a n d a
= *■*; 
= 1,15; F, = 5 2 7 6 # ; 
= 166.4лш; в: =35л<;
Q i y m a t l a r n i f o r m u l a g a q o ‘y i b , q u y i d a g i i f o d a n i o l a m i z .
a

376

I S
:
M
'
j?1
5 ’52 7 6 : (3 ° ± 5 = 
ш м п а

\u

s h a r t b a j a r i l d i .

166.4-35
90
www.ziyouz.com kutubxonasi


I V bob.
C H E R V Y A K L I U Z A T M A L A R
4.1 -§. U m u m iy m a ’lum otlar
Chervyakli uzatm alar bu kinematik ju ft 
chervyakli g ‘ildiraklardan iborat, o ‘qlari esa 
joylashgan, 
4.1-rasm.
Ayqash burchakning qiymati har xil 
boMishi mumkin, biroq amalda, u asosan 
9 0 '1. 
Chervyakli 
uzatm aning 
ishlash 
printsipi vintli juftni ishlashiga o 'x sh a sh
b o ‘ladi. 
A fzalliklari: 
bir 
p o g ‘onali 
uzatm ada 
uzatish 
soni 
kinematik 
uzatm alar uchun u=500 gacha, quvvat 
uzatadigan uzatmalarda; u=8-80 gacha [. 
boMib eng katta qiymati 
120 gacha 
4 ,i-r a sm .
b o ‘lishi mumkin; ravon va shovqinsiz 
ishlaydi; 
0
'z - o ‘zidan to'x tay d ig an qilib 
tayyorlash m umkin (bunday uzatm alarda 
f.i.k 50% dan kam).
K a m c h iiik la r i: f.i.k. nisbatan kichik (г|=0.7-Ю.92); uzatiladigan 
quvvatning qiymati chegaralangan -50-5-60 kVt; uzatm a to'xtovsiz 
ishlaganda qizib ketishi; rangli materiallarni ishlatilishi.
Lekin shu yuqorida k o ‘rsatilgan kamchilikiardan q a t’iy nazar bu 
uzatm alar xalq x o ‘jaligida k o ‘p ishlatiladi.
Chervyakli uzatmalarning uzatish soni qiymatini quyidagicha aniqlash 
mumkin:
bunda: 
п 1 л 2
- c h e r v y a k va chervyakli g ‘ildiraklarning aylanish soni; 
z l -
chervyakning kirim lar soni; 
z2-
chervyakli g ‘ildirak tishlari soni.
Xalq 
xo'jaligida 
asosan 
silindrsimon 
chervyakli 
uzatm alar 
ishlatiladi. Bu uzatm alarda o ‘qlararo masofa a uzatm aning moduli m 
hamda uzatish soni u ning qiymatlari G O S T asosida standartlashgan, 
O 'qlararo masofa a, mm
bo'lib, chervyak va 
o ‘zaro ayqash holda
91
www.ziyouz.com kutubxonasi


1- qator: 40; 50; 63; 80; 100; 125; 160; 200; 250; 315; 400; 500 mm.
2- qator: 140; 180; 225; 280; 335; 450 mm. M odul m, mm.
m -2,25;(3), 3,15; (3.5)4,5; (6) (6,3) (7), 8; 10; (12); 12,5; (14); 16; 20.
Uzatish soni 
u.
1- qator: 8, 10, 12,5 , 16, 20, 25, 31,5, 40, 50, 63, 80.
2 - qator: 9, 1 1 ,2 , 14, 1 8 , 2 2 , 4 , 2 8 , 3 5 , 5 , 4 5 , 5 6 , 7 1 .
4.2-§. C h ervyak va ch ervyak li g ‘ild ira k n in g geo m etrik o ‘Jcham lari
Chervyakli 
u zatm alarda 
ham 
silindrsimon 
uzatm alardek 
b o s h la n g ‘ich va tish b o i u v c h i aylanasining oMchamlari b o ‘ladi,bunda 
d(0b 
d
(02
- c h e r v y a k
va 
chervyakli 
g ‘ildiraklarning 
b o sh lan g ‘ich 
diametrlari; d, , d , -tish b o ‘luvchisining korrektsiya ishlatilm aganda 
dmi - d b dco2= d2.
C hervyak. 
C herv y ak bu rezbali vint b o ‘lib silindrik (arxim ed), 
konvolyuta, evaolventa, globoid shaklda b o ‘lishi m umkin, 
4.2-rasm .
A g a r chervyak o ‘z o ‘qiga tik tekislik bilan kesilganda hosil b o i g a n iz 
trapetsiyaga o 'x sh a sh boMsa (en tomoni qaralganda o ‘ram lar arxim ed 
o 'r a m ig a o ‘xshaydi), arxim ed ch ervyak deb ataladi 
(4.2ci-rasm).
Hosil 
b o 'lg a n shaklning izi qisqartirilgan yoki c h o ‘zilgan evolventaga 
o ‘xshash b o ‘lsa, bunday ch ervyak konvolyutali chervyak 
(4.2b-rasm)
deviladi. Globoidli chervyak bu vint k o 'rin ish id a b o ‘lib, tor (globoid) 
y u z a g a kesilgan o ‘ram adan iborat b o ‘ladi. G loboid chervyakli 

Yüklə 153,38 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   158




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin