Raqamli iqtisodiyotni joriy etish sharoitida korxonalar moliyaviy holatini tahlil etish

4-jadval 
Umumiy xulosa 
№ Guruhlar 
Ball 
Moliyaviy barqarorlik toifalari 
1 
I 
66-100 
Moliyaviy barqaror 
2 
II 
31-65 
Moliyaviy nobarqaror 
3 
III 
0-30 
Krizis holatida 
3-jadval moliyaviy ma’lumotlaridan ko‘rinadiki, berilgan ballar intervaliga qarab, korxonalar 
moliyaviy holati 3 guruhga ajratilgan. Moliyaviy koeffitsientlar bo‘yicha berilgan ballar 
yig‘indisi 66-100 ball oralig‘ida bo‘lsa, korxona moliyaviy barqaror holatda deyish mumkin. 
Moliyaviy koeffitsientlar berilgan ballar yig‘indisi 31-65 oralig‘ida bo‘lishi korxonani 
moliyaviy nobarqaror ekanligini bildiradi. Shuningdek, moliyaviy koeffitsientlar bo‘yicha 
ballar yig‘indisi 0-30 oraliqda bo‘lishi uning krizis holatda ekanligini ko‘rsatadi. 
Bizning korxonamizda o‘rganilaѐtgan davrlarda bu holatni quyidagicha ifodalash mumkin(5-
jadval): 
Moliyaviy holatni ballik tizimda baholanishi4 
5-jadval 
№ 
Moliyaviy koeffitsientlar 
2020 
yili 
Ball 2021 
yili 
Ball 
1. 
Moliyaviy mustaqillik koeffitsienti (K1) 
0,98 
15 
0,98 
15 
2. 
To‘lov qobiliyati (qoplash) koeffitsienti (K1) 
3,56 
15 
2,06 
15 

---

ILM-FAN VA INNOVATSIYA 
ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI
 
in-academy.uz/index.php/si 
187 
3. 
O‘z 
aylanma 
mablag‘lari bilan
ta’minlanganlik 
koeffitsienti (K2) 
0,95 
15 
0,93 
15 
4. 
O‘z mablag‘lari rentabelligi koeffitsienti (K3) 
0,02 
5 
0,02 
5 
5. 
Aktivlar rentabelligi koeffitsienti (K4) 
0,02 
5 
0,02 
5 
6. 
O‘z va qarz mablag‘larining nisbat koeffitsienti (K5) 
54,35 
15 
56,5
2 
15 
7. 
Asosiy vositalarning eskirish koeffitsienti (K7) 
0,49 
10 
0,35 
10 
Jami: 
- 
80 
- 
80 
Jadval ma’lumotlaridan ko‘rinadiki, 2021 yilda moliyaviy koeffitsientlar miqdori yig‘indisi 
bo‘yicha jami ball 80 ga teng bo‘lib, mos ravishda 2020 yilda 80 ga teng bo‘lgan. Bu holat 
korxonaning mutlaq moliyaviy barqarorligidan darak beradi. 
Ushbu metodikani amalda qo‘llash bo‘yicha biz tomonimizdan dasturiy ta’minot loyihasi 
ishlab chiqilmoqda. Ushbu dasturning yaratilishi raqamli iqtisodiѐt talablariga mos bo‘lib, 
iqtisodiѐtning turli tarmoq korxonalari moliyaviy hisobotlari asosida ularning moliyaviy 
holatiga baho berish imkonini beradi. 
4“O'zkimyosanoatloyiha” moliyaviy hisobotlari asosida muallif ishlanmasi. 
Xulosa va takliflar 
Tadqiq qilingan ilmiy va o‘quv-uslubiy manbalar ilmiy sharhi hamda iqtisodiѐtning turli 
tarmoq korxonalarining moliya-xo‘jalik faoliyati xususiyatlarini o‘rganib, ularning moliyaviy 
holatini yaxshilashning muhim jihatlari sifatida quyidagilarni tavsiya qilamiz: 
aktivlar tarkibining optimal joylashuvini ta’minlash; 
aylanma mablag‘larni aylanishini tezlashtirish asosida kreditorlik majburiyatlarini 
kamaytirish; 
debitorlik va kreditorlik qarzlarining optimal nisbatini tadqiq 
etish; 
debitorlik va kreditorlik qarzlarini kamaytirish tadbirlarini ishlab 
chiqish; 
o‘z mablag‘laridan unumli foydalanish tadbirlarini ishlab chiqish hamda uning foydalilik 
darajasini oshirish imkoniyatlarini aniqlash; 
qarz kapitalini 
jalb etish va 
undan samarali 
foydalanishning rejasini ishlab 
chiqish.