Raqamli ta’lim

Bilim qanday egallanadi? Zamonaviy maktab asosini tashkil etuvchi yetakchi taʼlim nazariyalari

2-QISM

Hikmatullo Urazbayev

Reja

• Nima uchun oʻqituvchilar ta’lim nazariyalaridan xabardor boʻlishi lozim?
• Ta’lim nazariyalarining oʻqitish va oʻrganishda qoʻllanilishi
• Bixeviorizm
• Kognitivizm
• Ijtimoiy konstruktivizm

Nima uchun oʻqituvchilar ta’lim nazariyalaridan xabardor boʻlishi kerak?

Inson qay tarzda bilim olishi va oʻrganishi haqidagi qarashlarimiz bizning ta’limga boʻlgan yondashuvimizga ta’sir oʻtkazadi

Qarash + Nazariya + Amaliyot hamohangligi

Epistemologiya
(Bilim haqidagi qarashlarimiz)
Nazariya
(Bilim qanday egallanadi)
Amaliyot
(Bilimni egallash strategiyalari)

Bixeviorizm

• Qat’iy strukturaga ega
• Takrorlash mashqlarini koʻp qoʻllaydi
• Ragʻbat foydalaniladi
• Oʻquvchilarning bilim olishiga oʻqituvchi mas’ul
• Asosan ma’ruza shaklida oʻtadi

STIMUL
(Oʻqituvchi tomonidan)
REAKSIYA (Oʻquvchi tomonidan)
MUSTAHKAMLASH (Oʻqituvchi tomonidan)

Kognitivizm

• Izlanishga yoʻnaltirilgan loyihalar
• Gipotezalarni sinab koʻrish imknoniyati
• Qiziquvchanlik ragʻbatlantiriladi
• Tadrijiy qoʻllab-quvvatlash

• Stimul

Stimulga ma’no beriladi

• Kognitiv tuzilmalar

Bilim ilgari egallangan bilim bilan taqqoslanadi

• Reaksiya

Stimulga berilgan ma’noga bog’liq

Ijtimoiy konstruktivizm

• Oʻqituvchiga fasilitator sifatida qaraladi
• Tajriba asosida oʻrganish
• Jamoada ishlash
• Real hayotga bogʻlagan holda oʻrganish
• Turli manbalardan ma’lumot olish
• Ma’lumot izlashga, uni qayta ishlash va taqdim etishga qiziqtirish
• Refleksiv faoliyat
• Muammolarga yechim izlash
• Bilimni yangi vaziyatlarda qoʻllab koʻrish

Tajriba asosida oʻrganish
Tajriba
Kuzatish va refleksiya
Tushunchalar hosil qilish
Yangi sharoitlarda sinab koʻrish

Foydalanilgan adabiyotlar

Bednar A. K. et al. Theory into practice: How do we link //Constructivism and the technology of instruction: A conversation. – 1992. – Т. 8. – №. 1. – С. 17-34.

Driscoll M. P., Burner K. J. Psychology of learning for instruction. – 2005.

Ertmer P. A., Newby T. J. Behaviorism, cognitivism, constructivism: Comparing critical features from an instructional design perspective //Performance improvement quarterly. – 1993. – Т. 6. – №. 4. – С. 50-72.

Leonard D. C. Learning theories: A to z: A to Z. – ABC-CLIO, 2002.