Raqamli texnologiyalarning Yangi O‘zbekiston rivojiga ta’siri

 
RAQAMLI TEXNOLOGIYALARNING 
YANGI 
O‘ZBEKISTON
 RIVOJIGA 
TA’SIRI
 
Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiyasi
 
1-jadval.
110Г13Л po‘
latning eritish usullarining gazlar miqdoriga va mexanik xossalariga 
ta’siri
Eritish usullari
Gazlar miqdori 
Mexanik xossalari 
[О], %
[Н], sm
3
/100 
g 
[N], % 
σв, МПа
δ, %
KCU, Mj/m
2
Oksidlash 
0,009 
14,5 
0,017 
701 
28,2 
2,02 
Birgalikda eritish 
0,010 
14,8 
0,017 
727 
30,8 
1,94 
Qayta eritish 
0,011 
16,6 
0,024 
710 
27,3 
1,77 
Bundan tashqari, kremniyning q
o‘shimcha m
iqdori ko'p miq
dorli kremniy mavjud bo‘lgan 
ferromarganets va silikomarganets bilan eritmaning uning kimyoviy tarkibini tuzatishda suyuq 
vannaga kiritiladi. 
Qayta eritish bilan olingan metalldagi fosfor konsentratsiyasi oksidlash usuli bilan olinganga 
qaraganda ancha yuqoridir. Buning asosiy sababi, ortiqcha eritish usuli bilan eritishda 
marganetsning kamayib ketishini oldini olib, fosfor miqdorini kamaytirish mumkin emasligi. 
Bundan tashqari, lomni va po‘lat chiqindilarini qayta eritishda marganets kuyindisi (угар
) fosforga 
qaraganda sakkiz barobor ko‘pdir
. 
Marganets kuyindisining o‘rnini to‘ldirish (farqini kamaytirish) 
uchun pech
ga yuqori fosforli ferromarganetsni kiritib, metallga fosforning qo‘shimcha miqdori ham 
kiritiladi. 
Ortiqcha eritish usuli bilan olingan metallda Mn:(C + Si) nisbat oksidlash usuli bilan olingan 
po‘latga qaraganda ancha pastdir. Bu nisbat qancha past bo‘ls
a, quymalarda qolgan karbidlarni
qolish ehtimol shuncha yuqori, bunday sharoitlarda quymalarning darz ketishiga chidamliligi, 
zarbli qovushqoqlik ko‘rsatkichlari shuncha past bo‘ladi. Shuning uchun 
Mn:(C + Si) ning maqbul 
nisbati sifatida 7,0 - 10,0 deb h
isoblash to‘g‘ri bo‘ladi.
Oksidlash usuli bilan eritilgan 200 dan ortiq eritmalar va qayta eritish usuli bilan olingan 800 
dan ortiq eritmalar ma’lumotlariga matematik tahlili shuni ko‘rsatdiki, deyarli bir xil asosli oldindan 
chiqarish shlaklarida FeO va MnO ning jami miqdori aralashmalarni oksidlash usuli bilan 
eritilganlarga qaraganda pastdir (mos ravishda 6,02 % va 6,96 %). 
Suyuqlantirish jarayonida, qayta eritish usuli bilan eritilgan po‘lat aralashmalarda oksidlash 
usuli bilan olingan po‘latga qaraganda nometall qo‘shimchalar bilan kamroq ifloslanganligi 
kuzatiladi. Quyida oksidlash usulida (surat) va qayta eritish usulida (maxraj) po‘latni eritishda 
nometall qo‘shilmalar bilan ifloslanishlar soni ko‘rsatilgan:
Jami tekshirilgan eritishlar 273 / 811 

---

236