Raqamli va axborot texnologiyalari

Banklarda axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining dasturiy ta’minlanishi
Bank xizmatlari orqali axoliga sifatli xizmat ko`rsatish usullari Bankomatlarni yaratadigan juda ko'p kompaniyalar bor. NCR, Diebold, WinCor, Nautilus ... Ushbu kompaniyalarning har biri bankomatning ko`rinishi va ishlash prinsipi haqidagi o'z fikrlariga ega. Umuman olganda, barcha bankomatlarni uchta yirik guruhga bo'lish mumkin:
1. Klassik bankomatlar - Faqat naqd pulga mo'ljallangan qurilmalar.
2. Cash-in bankomatlar - Ushbu qurilmalar nafaqat pul chiqarishga, balki pulni qabul qilishga ham imkoniyat beradi.
3. Recycle bankomatlar - Eng zamonaviy asboblar bozorida faqat yaqinda paydo bo'ldi.
Ular Cash-in bankomatlarining yanada rivojlangani. Markaziy bankining hisob-kitoblar kliring tizimi to‘g‘risidagi hisoboti bankomatlar, aslida dasturiy jihatdan unga bog'langan tashqi qurilmalar bilan bog`langan oddiy kompyuter hisoblanadi. Avval bankomatlar OS / 2 operatsion tizimi asosida o'rnatilgan. Ammo Windows oilasining kelishi bilan ushbu operatsion tizimlarga o'tish urf bo'ldi. Shu bilan birga, tizimlarning bir nechta variantlari mavjud: Windows NT dan Windows 8 gacha. Albatta, bankomatlarda juda ko'p maxsus dasturiy ta'minotlar o'rnatilgan: tashqi qurilmalari drayverlari, maxsus bank dasturlari va boshqalar. Ko'plab turli xil protsessor markalari tufayli bunday dasturlarning bir nechta turlari mavjud. Lekin ular ham quyidagi vazifalarga ega:
1. Bankning qayta ishlash markazi bilan barqaror aloqani ta'minlash;
2. Shifrlash;
3. Tegishli ma'lumotni uzatish (karta raqami, PIN blok, tranzaktsiyaning turi va miqdori va boshqalar);
4. Javobni qayta ishlash Bankomat tegishli bo'lgan kategoriyadan qat'iy nazar, uni ikki qismga ajratish mumkin: yuqori (texnik) qism va seyf keltirilgan. Texnik blok quyidagilarni o'z ichiga olishi kerak:
1. Plastikni qabul qilish;
2. Ekran;
3. Ekran tugmalari;
4. Chop etishga printer;
5. Dinamik;
6. Klaviatura;
7. Banknotani chiqarish;
8. Banknotani qabul qilish.
Bankomatning texnik tuzilishi chop etishga printer ekran tugmalari ekran banknotani chiqarish plastikni qabul qilish dinamik klaviatura banknotani qabul qilish.