Редаксийа щейяти



Yüklə 2,79 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə125/298
tarix02.01.2022
ölçüsü2,79 Mb.
#2277
1   ...   121   122   123   124   125   126   127   128   ...   298
 
 
95 
Psixologiyada fəallıq vəziyyət kimi, şəxsiyyətin tələbatlarına və maraqlarına əsaslanan 
keyfiyyət və fəaliyyətə daxili hazırlıq kimi nəzərdən keçirilir.      
Fəallıq dedikdə, bunu təlim və tərbiyə vəzifələrinin həyata keçirilməsinə yönələn əqli, 
mənəvi, iradi və fiziki qüvvələrinin səfərbərliyə alınması kimi başa düşmək lazımdır. 
Kollec  tələbələrinin  şəxsiyyətinin  formalaşmasında  sinifdənxaric  vaxtlarda  onların 
fəaliyyəti  əhəmiyyətlidir.  Təlimdən  sonrakı  asudə  vaxtlarda  peşə  bacarıqları,  sosial  dəyərli 
keyfiyyətlər, təşkilatçılıq qabiliyyətləri təşəkkül tapır və inkişaf edir. 
Tələbələrdə  sosial  fəal  şəxsiyyətin  formalaşması  səviyyəsini  müəyyən  edən  meyarlar 
hansılar ola bilər? Bu meyarları biz aşağıdakı kimi təsəvvür edirik: təşkilatçılıq, müstəqillik, 
mütəşəkkillik, təşəbbüskarlıq kimi şəxsiyyət keyfiyyətlərinin, peşə-pedaqoji bacarıqların, so-
sial dəyərlər haqqında hərtərəfli təsəvvürlərin formalaşması. 
A.İ. Krupnov şəxsiyyətin fəallığının mahiyyətini  belə müəyyən edir: ”subyektin  ətraf 
aləmlə fasiləsiz qarşılıqlı əlaqəsinin təmin olunması” (3, 28). 
Şəxsiyyət sosial mühitlə qarşılıqlı əlaqədə olaraq, bu mühiti dərk etməyə, ondan fay-
dalanmağa, onu zənginləşdirməyə çalışır.    
Açıq sosial mühit heç də həmişə öz subyektlərinə müsbət təsir etmir, fəqət onu azad-
lıq, fəallıq, məsuliyyət, davranış və peşə davranşının etalonları və modelləri haqqında yeni tə-
səvvürlərin təzahürünə aparır.  
N.İ.  Kuznetsova  yazır:  “Cəmiyyətin  sürətli  informatlaşdırılması  ilə  bağlı  sosiallaşma 
tempinin güclənməsi baş verir. Sosial qrup şəxsiyyətin sosiallaşması dövründə onunla cəmiy-
yət arasında vasitəçi kimi çıxış edir. Nəzərə almaq lazımdır ki,  hazırkı tələbələr öz işlərində  
hələ meydana gəlməmiş texnologiyalardan istifadə edəcək, bu gün təsəvvürümüzə belə gətir-
mədiyimiz problemləri həll edəcək. Belə vəziyyətdə sosiallaşmanın təsisatı kimi təhsil  sosial-
laşmanın digər təsisatlarından – iqtisadiyyat və biznesdən kənarda qala bilməz. Bu zaman la-
zımdır  ki,  müəyyən  mədəniyyətin  daşıyıcısı  olmaq  etibarilə  hər  bir  tələbə,  hər  bir  vətəndaş 
özünü bəşəri vətəndaş kimi hiss edərək, dünya mədəniyyətində yaxşı olan hər şeyə qadir ol-
malıdır.  Odur  ki,  mədəniyyətin  ideallarını  və    ənənələrini  qoruyub  saxlamaq  naminə  tarixi-
mədəni irsi qiymətləndirməyə qabil olan, onu mühafizə edib 
çoxaltmağı bacaran 
auditoriyanı 
formalaşdırmaq  lazımdır.  Bu,  öz  növbəsində 
sosial  fəallıq  kimi  keyfiyyəti  formalaşdırmağı 
nəzərdə tutur” (4).
 
Kollec  tələbələrinin    yaş  xüsusiyyətləri  və  təhsil  səviyyələri  ilə  şərtlənən  sosial  fəal-
lığının formalaşdırılması prosesinin xarakteri və məzmunu ətraf aləmə və özünə fəaliyyətyö-
nümlü münasibətdə öz ifadəsini tapır, özünütəyin, özünütərbiyə və özünreallaşdırma tələbat-
larını həyata keçirilməsinə kömək göstərir. Tələbələrin sosial əhəmiyyətli keyfiyyətləri vətən-
daşlıq mövqeyində, daimi təkmilləşməyə cəhddə öz ifadə olunan mənəvi, müstəqil, fəal şəx-
siyyətin tərbiyə olunmasına yönəlməlidir.  
Kollec tələbələrinin sosial fəallığı özündə sosial biliklər bütöv sistemini, qiymətləndi-
rici  mülahizələri, dünyagörüşü  yönəlmələri, müstəqilliyə və təşəbbüskarlığın  təzahürünə  yö-
nələn;  sosial  mühitlə  qarşılıqlı  fəaliyyətə  istiqamətlənən  və  fəaliyyətin  müxtəlif  növləri  ilə  
onun  dəyişdirilməsinə  imkan  verən;  şəxsiyyətin  humanist,  işgüzar  və  vətəndaş  keyfiyyətlə-
rində təzahür edən fəaliyyətləri diqqət mərkəzinə gətirən şəxsiyyətin inteqrativ keyfiyyəti ki-
mi nəzərdən keçirilir.  
Bütün  yuxarıda deyilənlərin həyata keçirilməsində sinifdənxaric tədbirlərin imkanları 
genişdir.  
Kollec  tələbələrinin  sosial  fəallığının  formalaşdırılması  təhsil-tərbiyə  prosesinin  əhə-
miyyətli vəzifələrindəndir. Orta ixtisas məktəbi tələbələrdə sosial fəallığın inkişaf etdirilməsi, 


Бакы Гызлар Университети                                                                     Elmi əsərlər 2015/2 

Yüklə 2,79 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   121   122   123   124   125   126   127   128   ...   298




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin