Referat bajardi: Sharifova Mushtariy Guruh: Iq 103-23 Tekshirdi: Mavzu: Elektron biznes va mobil tijorat texnologiyalari Reja

REFERAT

Bajardi: Sharifova Mushtariy
Guruh: Iq 103-23
Tekshirdi:

Mavzu: Elektron biznes va mobil tijorat texnologiyalari

Reja:

• 1. Mobil tijorat Elektron bozor va elektron tovarlar haqida tushuncha

• 2. Elektron tijorat bozorining tarkibiy tuzilishi (

• 3. Elektron biznes va elektron tijorat modellari

. Mobil tijorat Elektron bozor va elektron tovarlar haqida tushuncha

• Mobil tijorat bu mobil qurilmalar, jumladan telefonlar, smartfonlar, planshetlar va noutbuklar orqali ishlaydigan tijorat xizmatlari to'plami. Hozirgi vaqtda uning tizimiga o'nga yaqin to'lov xizmatlari, shuningdek, dunyoning barcha yirik banklarining maxsus onlayn -banki kiradi. Mobil tijoratdan foydalanadigan mijozlar soni ( mobil hisobdan to'lov) faqat har yili o'sadi.

• Asosan, mobil tijorat elektron tijorat mobil qurilmalarda foydalanish uchun optimallashtirilgan. Keng ma'noda, mobil tijorat mobil moliyaviy xizmatlar va bu orqali xaridlarni o'z ichiga oladi.

• Ushbu texnologiyadan foydalanish biznesni dunyoning istalgan nuqtasidan samarali olib borishga imkon beradi. Aynan mana shu texnologiyalar tufayli zamonaviy tadbirkorlar qimmat ofisni ijaraga olishdan bosh tortishi va ko'plab xodimlarning xizmatlari uchun yaxshi materiallar yoki tayyor mahsulot sotib olish uchun to'lashi mumkin.

• Mobil tijorat orqali ishlaydigan tijorat xizmatlari to'plamidir mobil qurilmalar shu jumladan telefonlar, smartfonlar, planshetlar va noutbuklar. Hozirda uning tizimiga o'nga yaqin to'lov xizmatlari, shuningdek dunyodagi barcha yirik banklarning maxsus onlayn-banki kiradi. Mobil tijoratdan foydalanadigan mijozlar soni ( mobil hisobdan to'lov) faqat har yili o'sadi.

• Asosan, mobil tijorat mobil qurilmalar orqali ishlash uchun optimallashtirilgan elektron tijoratdir. Keng ma'noda, mobil tijorat mobil to'lovlar (telefon hisobidan to'lov), mobil bank, moliyaviy xizmatlar va mobil Internet va ilovalar orqali xaridlarni o'z ichiga oladi.

Elektron tijorat bilan bog'liq asosiy kamchiliklar quyidagilar.

• 1) Axborot-kommunikatsiya texnologiyalariga kuchli bog'liqlik. Bu masala ayniqsa Rossiya bozori uchun dolzarbdir. Hamma chekka hududlarda ham Internet-tijoratni rivojlantirishga hissa qo'shadigan yuqori tezlikdagi Internet mavjud emas;
• 2) Milliy va xalqaro miqyosda yangi elektron tijorat faoliyatini muvofiqlashtiruvchi qonunchilikning yo'qligi. Bunga elektron tijorat firibgarligining yuqori foizi va unga qarshi kurashishning samarali usullarining etishmasligi kiradi.
• 3) Barcha iste'molchilar ham elektron tijoratga moyil emas. Ko'pgina xaridorlar uchun mahsulotga "teginish" va vizual baholash qobiliyati muayyan mahsulotni sotib olishda hal qiluvchi omil hisoblanadi. Sotib olingan buyumning sifatini to'liq anglay olmaslik elektron tijoratni rivojlanishiga to'sqinlik qiluvchi asosiy omil hisoblanadi.

• 4) Onlayn tranzaktsiyalarni amalga oshirishda foydalanuvchi maxfiyligi va xavfsizligini yo'qotish. Xavfsizlik texnologiyalarining rivojlanishi bilan ushbu omilning xavfi sezilarli darajada kamayadi. Shunga qaramay, Internet orqali to'lashda pulingizni yo'qotish, uni biron bir do'konda sotuvchiga topshirish bilan yo'qotishdan ko'ra osonroqdir.

• 5) Tovarlarni etkazib berish bilan bog'liq muammolar tahdidi, deklaratsiyani qaytarish va hk.

• Elektron tijoratning paydo bo'lishi muammosiz 1998 yilda boshlangan. Bugungi kunda, deyarli 20 yildan so'ng, onlayn savdolarning umumiy aylanmasi 2,36 trln. Dollarni tashkil etdi. Barcha mamlakatlar orasida Internet savdosi bo'yicha birinchi o'rin, shubhasiz, Xitoy. Rossiya faqatgina 9-o'rinda, bu esa ushbu sohada rivojlanish istiqbollari borligini anglatadi.

Elektron biznes va elektron tijorat modellari

• Internet-texnologiyalardan foydalanuvchi kompaniyalar raqiblariga nisbatan afzallikka avvalo masalalarni operativ hal qilishlari evaziga erishdilar. B2C, B2B va P2P sxemalari hozirda elektron biznesni olib borishning asosiy modellari hisoblanadi.

• B2C - “biznes istemolchi” sxemasi Internet orqali xususiy kishiga mollarni va xizmatlarni chakana sotishni ifodalaydi.

• B2B - “biznes-biznes” sxemasi kompaniyalarning bir biri bilan mahsus axborot texnologiyalaridan va ma’lumotlarni elektron almashish standartlaridan foydalangan holda o’zaro aloqasini ifodalaydi.

• P2P – biznes munosabatning “teng-teng” sxemasi Internetda bir xil holatda bo’lgan sheriklar o’rtasidagi biznes munosabatni ifodalaydi.

Elektron tijoratning asosiy tushunchalari

• Elektron tijorat turli darajada olib borilishi mumkin. Ishlab chiqaruvchi, sotib oluvchi, iste’molchilarning vakillari, bir qator korxona va tashkilotlarning internet tarmoqlarida hamkorlik munosabatlarini o‘rnatishi tizimini – elektron tijorat faoliyati deb ataladi.

• Elektron tijorat odatda global harakatga ega. Ichki milliy elektron tijoratdan farqli ravishda mintaqalar, millatlar, davlatlararo darajada elektron tijorat bir qator omillar asosida murakkablashib boradi. Masalan, turli shaklda soliq to‘lash, sug‘urta badallari bojxona yig‘imlari, bank faoliyati qoidalari.

• O‘zaro iqtisodiy va tijoriy munosabatlarda ishtirok etuvchilarga qarab elektron tijorat o‘zaro faoliyat yurituvchi tijorat sektorlariga bo‘linadi:

• V2V-Yuridik shaxs, tashkilot;

• V2S-Yuridik va jismoniy shaxc;

• V2G-Yuridik shaxc va davlat gashkiloti;

G2C-Davlat tashkiloti va jismoniy shaxs.

Elektron tijoratning biznes-mazmuni.

• Jahon miqyosidagi global axborotlashuv jarayonining tahlilida iqtisodiy ko‘rsatkichlarning o‘zgarish dinamikasi bir nechta darajalarga bo‘linadi.

• Malaka darajasi.

Iqtisodiy axborotlashtirish shaxsning yuqori malakali bo‘lishligiga talabni kuchaytiradi, o‘z navbatida bilim olishni rivojlanishiga, mehnat samaradorligini va hayot darajasini o‘sishiga olib keladi.

• Iqtisodiyotni globallashuv darajasi.

Sanoatlashtirish iqtisodiyotiga nisbatan yangi iqtisodiyot global harakterga ega. Bu milliy iqtisodiy va savdo to‘siqlarini yengib o‘tib, jahon miqyosida global bozorni yaratadi.