Referat elektr hodisalar

---

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIMI 
VAZIRLIGI 
TOSHKENT IRRIGATSIYA VA QISHLOQ XO’JALIGINI 
MEXANIZATSIYALASH MUHANDISLARI
INSTITUTI 
«Fizika va kimyo» kafedrasi 
MAVZU: Elektromagnit hodisalar va ularning hususiyatlari 
Bajardi: 
Qabulqildi: 
Toshkent – 2018 
REFERAT 

---

 
Elektr hodisalar 
Elektr toki o`tayotgan o`tkazgichlarning o`zaro ta`siri nafaqat modda atom va 
molekulalari to`plangan muhitda, balki vakuumda ham kuzatiladi. 
Ma`lumki bir – biridan uzoqlashtirilgan o`tkazgichlarning o`zaro ta`siri faqat 
ba`zibir moddiy muhit orqali amalga oshadi. Modomiki, modda zarrachalari 
mavjud emas ekan, biz materiyaning maxsus turi mavjudligini faraz qilamiz. 
Materiyaning bu maxsus turiga magnit maydoni deyiladi. Magnit maydoni zaryadli 
zarralarning ixtiyoriy harakatida paydo bo`ladi. 
I tok oqayotgan o`zaro ta`sirlashayotgan har bir o`tkazgich uzining magnit 
maydonini hosil qiladi (Rasm 2 va 3). Natijaviy haqiqiy mavjud magnit maydonini 
harakatdagi barcha zayadlar magnit maydonlari qo`shilishining natijasi deb qarash 
mumkin. 
Natijaviy magnit maydoni tushunchasini kiritib, o`tkazgichlarning bir – biri bilan 
o`zaro ta`siri haqida emas, a har bir o`tkazgichning magnit maydoni bilan o`zaro 
ta`siri haqida so`z yuritish haqiqatga mos, chunki faqat har bir o`tkazgichgina 
bevosita magnitga tutash. 
Magnit maydoni hamma vaqt zaryadli zarralarga yoki tokli o`tkazgichlarga 
ko`rsatadigan ta`sir kuchi orqali namoyon bo`ladi. 
Magnit maydoni (elektr maydon kabi) elektromagnit maydoni ikki 
tomonining biri sifatida namoyon bo`ladi. Agar elektr zaryadi qo`zg`almas bo`lsa 
elektromagnit maydoning bir tomoni bo`lgan elektr maydoni namoyon bo`ladi. 
Agar elektr zaryadlari o`zaro muvozanatlashsa, lekin harakatlanayotsa, masalan, 
qarama – qarshi yonalishlarda, elektr tokini hosil qilsa (Rasm-1), elektromagnit 
maydonining boshqa tomoni bo`lgan magnit maydoni o`zini namoyon qiladi.