Referat jumíSÍ Tayarlaǵan D. Kadirimbetova Qabıllaǵan G. Djaykov Nókis -2022

I úst — ámeliy dep ataladı. Uzaq waqıt dawamında túrli hil úlkelikte, shólkemlerde TCP/IP stekidan paydalanıw protokollar sanı artıwına hám ámeliy júzeli xızmetlerdi qosılıwına sebep boMdi. Oǵan keń paydalaniletuǵın, FTP — fayllami kóshiriw protokolı, telnet — terminaldı emulyat- siyalash protokolı, SMTP — pochta protokolları kiredi. Ulaming ayırımlarına tolıqlaw toqtalıp ótemiz.


Fayllardı ayırbaslaw protokolı FTP (File Transfer Protocol) faylǵa aralıqtan turıp ıyelewdi quraydı. Fayllardı isenimli ayırbaslaw maqsetinde FTP TCP menen baylanıs o'matib odan transport protokol retinde paydalanadı. Fayllardı ayırbaslawdan tısqarı FTP basqa xızmetlerdi de usınıs etedi. Yaǵnıy paydalanıwshı aralıqtaǵı kompyuter menen ınteraktiv jaǵdayda islewi múmkin, mi sal ushın onıń katalogındaǵı quraytuǵınlami baspaǵa shıǵarıw múmkin. FTP dagi maǵlıwmatlardan paydalanıw ushın paydalanıwshı óziniń atınıń hám parolın kirgiziwi kerek. Intemetning daǵaza etilgen FTP arxiv kataloglarına parol talap etińmeydi, yaǵnıy paydalanıwshı Anonymous atınan paydalanadı.

TCP/IP stekida FTP protokolı bir qansha keńlew xızmetlerdi usınıs etedi hám óz gezeginde bul protokol programmalastırıw ushın eń quramalı esaplanadı. Programmada FTP dıń barlıq múmkinshiliklerinen paydalanilmasa, ol halda tek fayllardı ayir- baslaw protokolı TFTP (Trivial File Transfer Protocol) den paydalanıladı. Bul protokol tek fayllami almastırıwlawdı quraydı. Transport protokolı retinde bolsa TCP den anaǵurlım sod- daroq bolǵan UDP protokolınan paydalanıladı.

Telnet protokolı processler hám terminal ortasında báyitler oqi- mini almasınıwın támiyinlep beredi. Bul protokoldan aralıqtaǵı kompyuter terminalınıń emulyatsiyasi ushın tez-tez foy- dalanib turıladı. Telnet xızmetlerinen paydalanıw processinde paydalanıwshı aralıqtaǵı kompyutemi tap lokal paydalanıwshı sıyaqlı basqaradi, sol sebepli de jaqsıǵana qorǵawdı talap etedi. Qorǵawdı támiyinlew maqsetinde minimum parol boyınsha autentifikatsiyadan paydalanıladı, lekin baribir anaǵurlım bekkem qorǵaw quralı bul mısal ushın Kerberos sisteması.