Referat tekshirdi: Bajardi: Aliyeva M

Ilmiy usul - voqelikning amaliy va nazariy rivojlanishining texnik va nazariyotlarining kombinatsiyasi.
Paradigma - Bu umuman tan olingan standart, misol ilmiy izlanishlar, shu jumladan qonun, nazariya, ularning amaliy qo'llanilishi, uslubi, uskunalari va hokazo, bu eski paradigmani buzguncha ilmiy ishlari va boshqa ilmiy inqilobning qoidalari va standartlari. biri. Paradigma mavjudligi fanning etukligi yoki alohida ilmiy intizomning belgisidir.
Har qanday nazariya vaqtinchalik tuzilishdir va yo'q qilinishi mumkin.Bu yerdan - Bilimni bilish mezonlari: ilmiy inspirik inspektsiya jarayonida rad etilishi mumkin bo'lgan bunday bilimlarni (soxta deb tan olinadi). Tegishli tartibni ixtiro qilib bo'lmaydigan darajada ixtiro qilib bo'lmaydigan bilimlar ilmiy bo'lmaydi.
Har bir nazariya shunchaki taxmin va tajriba bilan rad etilishi mumkin. K. Popper qoidasini tuzdi: "Biz bilmaymiz - biz faqat taxmin qilishimiz mumkin."
Tanqidiy ratsionalizm nuqtai nazaridan (shuning uchun ularning dunyoning popperi va uning izdoshlarini tavsiflash) eksperiment - bu haqiqatga sig'adigan gipotezalarni rad qilish usuli.
Potentsial popperning ilmiy nazariyasini taqqoslash printsipi, keksaflik printsipini chaqirdi.
Ilmiy tadqiqotlarning normativ jarayoni quyidagicha asoslanadi:
1. Gipotezaning (gipotezalar).
2. Tadqiqotni rejalashtirish.
3. Tadqiqot.
4. Ma'lumotni sharhlash.
5. gipotezani rad qilish yoki buzish (gipotezalar).
6. Qadimgi rad etilgan taqdirda - yangi gipotezani shakllantirish (farazlar).


Eksperimental metodlar guruhi. Eksperiment metod – psixologik reallik mexanizmi va qonuniyatlarini o‘rganish bo‘yicha asosiy metod hisoblanadi. Uning asosiy mohiyati nazorat qilinadigan va boshqariladigan sharoitlarda yangi ilmiy bilimlarni olishga qaratilgan. Eksperimentning asosiy nomutaxassislik vazifasi – sabab-natija aloqalarini o‘rganish va psixologik jaryonlar va hodisalarni tushuntirishdan iborat. Eksperiment o‘tkazishda farq va rozilik qoidasini qo‘llaydilar (J.S.Mill) A, B guruh voqealar guruhi ketidan D voqeasi kelsa ammo B, V ketidan A kelmasa, unda A, a, ning sababidir. Ikkala voqealar guruhidan birinchisi eksperimental sifatida ko‘rib chiqiladi, ikkinchisi – nazorat guruhi deb ko‘riladi. Ularni yagona farqlovchi voqea mustaqil o‘zgaruvchi deyiladi va u jarayonning davomida turli o‘zgarishlarga duch kelish mumkin.
Eng tarqalgan eksperiment modeli quyidagi jadvalda ko‘rsatilgan bo‘lib, unda tadqiqotchi tahlil natijalarida sub’ektiv baholardan foydalangan holda, ya’ni x₂ x₁ dan katta, u₂ esa u₁ katta degan xulosani ta’kidlab qolmasdan balki, hech bo‘lmaganda umumiy hollarda qay darajada kattaligini aniqlashi kerak bo‘ladi. Aks holda, eksperiment va nazorat guruhlaridagi o‘zgarishlarni tasdiqlashning o‘zi bo‘lmaydi.