Referati tayyorlagan. Ozodboyev j qabul qilgan. Atajanova g nukus 2023

Diffuziya – bu molekullar, atomlar, yoki ikkinchi jismlar kabi tiniqliklarning o'rtasidagi spontan harakati yoki ularga o'xshash dengiz o'rtasidagi mol-jismonlar orasidagi molekulyar harakat. Bu hodisa odatda tiniq jismlardagi kontsetratsiya farqining avvalgi holatga nisbatan kamroq bo'lishi yoki barqaror bo'lishi natijasida sodir bo'ladi. Diffuziya jismlarning tiniqliklarini tenglashtirish uchun odatda o'rtacha molekulyar harakatdan foydalanadi.
Qattiq jismlarda diffuziya, jismlar ichidagi molekullar orasidagi harakat tufayli sodir bo'ladi. Qattiq jism molekullarining o'rtacha energiyasi bo'lganligi sababli, ular orasidagi harakat odatda kam bo'lganida diffuziya tezroq bo'ladi. Molekullar tiniqliklarni qattiq jismlar bo'yicha o'zgarishi, ularning energetik holatidagi farqliligiga asoslangan.

Misol uchun, agar bir qattiq jisimda A molekulalari tasodifiy tartibda joylashgan bo'lsa, ular B molekulalari bilan ta'sir qilganida, A molekulalari keskin kamroq, yo'qsa diffuziya tizimiga olib keladi. Bu jarayon har tomonlama harakatda sodir bo'ladi va molekulalarning o'rtacha energiyasi o'zaro barqarorlikni tiklaydi.

Qattiq jismlar, ularning molekulyar tuzilishi o'zgarib, boshqa jismlarga nisbatan kamroq yoki saboqiy holatda bo'lgan jismlardir. Bu tur jismlar odatda kristallar, metaller, va polimerlar kabi materiallarni o'z ichiga oladi.

Bu jismlarning molekullari o'rtacha joylashgan, va ular o'rtacha harakatlar bilan ifodalangan. Kristallar kabi qattiq jismlarda, molekullar o'rtacha joylashgan tuzilishda joylashgan va jinslarning orasida qo'shimcha yoki boshqa modifikatsiyalar uchun erishmaydi.

Metaller esa qattiq jismlar hisoblanadi va ularning molekullari elektronlarning jisimdagi o'rtacha joylashishi tufayli elektr yorqinligi va qattiqlikka ega bo'ladi.

Diffuziya, molekullar, atomlar yoki tiniqliklarning o'rtacha energiyaga ega bo'lgan jismlar orasida spontan harakati yoki ularga o'xshash dengiz o'rtasidagi mol-jismonlar orasidagi molekulyar harakatdir. Bu hodisa odatda tiniq jismlardagi kontsetratsiya farqining avvalgi holatga nisbatan kamroq bo'lishi yoki barqaror bo'lishi natijasida sodir bo'ladi.
Diffuziya jarayoni odatda tiniqliklarning o'rtacha molekulyar harakati bilan bajariladi. Misol uchun, qattiq jisimda A molekulalari tasodifiy tartibda joylashgan bo'lsa, ular B molekulalari bilan ta'sir qilganda, A molekulalari keskin kamroq yoki tiniqlikdan tiniqlikka diffuziya orqali o'xshash molekulalar bilan o'zaro qarab o'tadi. Bu harakat odatda o'rtacha molekulyar energetikadan foydalanadi.
Diffuziya odatda har qanday jismlar orasida sodir bo'layotgan tabiiy hodisadir. Ammo, qattiq jismlar bilan tiniqliklar (gazlar, suv, yoki katta molekulalar) orasidagi farq o'tish mumkin. Qattiq jismlarda molekullar o'rtacha energiyaga ega bo'lgani sababli ularning harakati kamroq bo'lib, diffuziya tezroq sodir bo'ladi.
Tiniqliklar esa o'rtacha energiyaga ega bo'lmagan, shuning uchun ularning harakati qattiq jismlardakiga nisbatan tezroq bo'lishi mumkin. Bu o'rtacha energiya farqiga bog'liq o'laroq, diffuziya tezligi o'zgaradi.
Qattiq jismlarda diffuziya, tiniqliklarning o'rtacha molekulyar harakati natijasida sodir bo'layotgan tabiiy hodisadir. Bu hodisa odatda jismlarning molekullar orasidagi spontan harakati tufayli sodir bo'ladi.
Qattiq jismlarda, misol uchun metal yoki kristallar, molekullar o'rtacha joylashgan, va ular o'rtacha harakat tufayli bir-biriga yaqinlashib, farqli tuzilishlarga ega bo'ladilar. Bu o'rtacha molekulyar harakat natijasida tiniqliklar o'rtasida molekullar ko'chib chiqib, diffuziya jarayonini boshlaydi.
Diffuziya jismlarning molekullari orasidagi kontsetratsiya farqining avvalgi holatga nisbatan kamroq bo'lishi yoki barqaror bo'lishi natijasida sodir bo'ladi. Qattiq jismlarda, molekullar o'rtacha energiyaga ega bo'lgani uchun diffuziya tezroq sodir bo'ladi.