Reja : Birja risklari. Defolt va soliqqa tortish riskining aktivlarga ta’siri. Aktivlar qiymatini maksimallashtirish

A va B aksiyalari daromadliligining ehtimollik taqsimoti
Iqtisodiyot 
holati
B aksiyalari 
daromadlilik 
stavkasi
A aksiyalari 
daromadlilik 
stavkasi
Ehtimollik
o‘sish
50%
30%
0,20
Normal
10%
10%
0,60
Pasayish
– 30%
– 10%
0,20

---

A va B aksiyalarining daromadlilik ehtimollari taqsimoti

---

Bunda ikkala aksiyalar uchun ehtimollik ko‘rsatkichlari bir
xilligi, lekin B da daromadlilik tebranishlarining diapazoni
kengligiga e’tibor qaratish lozim. Agar iqtisodiyotda o‘sish
sur’ati qayd etilsa, B aksiyalari o‘z aksiyadorlariga 50%
daromadlilik, A aksiyalari esa faqat 30% daromadlilik
keltiradi.
Lekin
agar
iqtisodiy
ahvol
yomonlashsa,
B
aksiyalari daromadliligi – 30% gacha, A aksiyalari esa – faqat
– 10% gacha tushib ketadi. Boshqacha aytganda, B
aksiyalariga investitsiyalarning daromadlilik ko‘rsatkichlari
kuchliroq
o‘zgaradi, o‘z navbatida esa, ular riskliroq
hisoblanadi.

---

Avval qayd qilinganidek, aksiyalarning daromadlilik ko‘rsatkichlari
o‘zgaruvchanligi ularning ehtimoliy diapazoni va favqulodda qiymatlar
paydo
bo‘lish
ehtimoliga
bog‘liq.
Daromadlilikning
ehtimoliy
ko‘rsatkichlarini
olish
ehtimolliklari
taqsimotida
o‘zgaruvchanlikni
hisoblash va o‘lchash uchun moliyada o‘rtacha kvadratik og‘ish σ
(standart
og‘ish)
juda
keng
qo‘llanilib,
bizning
misolimizda
uni
quyidagicha aniqlash mumkin:
𝝈
𝟐
=
𝒊=𝟏
𝒏
(𝒓
𝒊
− 𝑬(𝒓
𝒊
))
𝟐
𝑷
𝒊
Bu yerda matematik kutish (o‘rtacha qiymat) quyidagiga teng:
𝑬 𝒓
𝒊
=
𝒊=𝟏
𝒏
𝒓
𝒊
𝑷
𝒊
Standart og‘ish qancha katta bo‘lsa, aksiyalarning o‘zgaruvchanlik
ko‘rsatkichi shuncha yuqori bo‘ladi.

---

A va B aksiyalari uchun E
A
 (r
i
) = E
B
(r
i
) = 10%. 
A aksiyalari uchun standart og‘ish quyidagiga teng: 
𝝈
𝑨
𝟐
= 𝟎, 𝟐 𝟑𝟎% − 𝟏𝟎% 
𝟐
+ 𝟎, 𝟔 𝟏𝟎% − 𝟏𝟎% 
𝟐
+ 𝟎, 𝟐 −𝟏𝟎% − 𝟏𝟎% 
𝟐
𝝈
𝑨
= 𝟏𝟐, 𝟔𝟓% 
B aksiyalari uchun standart og‘ish quyidagiga teng: 
𝝈
𝑩
𝟐
= 𝟎, 𝟐 𝟓𝟎% − 𝟏𝟎% 
𝟐
+ 𝟎, 𝟔 𝟏𝟎% − 𝟏𝟎% 
𝟐
+ 𝟎, 𝟐 −𝟑𝟎% − 𝟏𝟎% 
𝟐
𝝈
𝑩
= 𝟐𝟓, 𝟑𝟎% 

---